Chim Vieät Caønh Nam [ Trôû Veà ] [ Trang Chuû ]
Quan phu
Mieâng
Nhö nhöõng baát ngôø vaãn thöôøng tìm ñeán trong ñôøi, toâi gaëp laïi coâ hoïc troø cuõ laø moät saép xeáp ñaày pheùp laï. Haõng cöû toâi ñi Paris laøm vieäc ba thaùng, thay cho anh baïn ñoàng nghieäp coù vôï dôû chöùng sinh non, bònh hoaïn lieät giöôøng. Vaø caùi nghieäp dö vieát laùch ñaõ cho toâi cô hoäi gaëp gôõ caùc nhaø vaên trong moät böõa aên toái do moät anh baïn môøi. Tình côø toâi ngoài ñoái dieän vôùi moät "caây buùt" coi cuõng ngoà ngoä, thuoäc daân xöù da vaøng nöôùng hôi quaù löûa. Ngoä nhaát laø caây buùt... möïc aáy choác choác laïi cöù nhìn
toâi cöôøi cöôøi. Moi maõi trong ñaàu oùc maø duø men bia (hay ngay caû men chieán thaéng) cuõng khoâng theå naøo laøm môø trí naõo, toâi vaãn khoâng caùch gì nhôù laø mình coù quen vôùi caây buùt möïc ñoù khoâng. Nghe anh baïn giôùi thieäu teân thì roõ raøng laø laï hoaéc (bôûi toâi thöøa aùu vaên mình vôï ngöôøi, chaúng bao giôø chòu ñoïc vaên ngöôøi khaùc). Khi uoáng traø, caây buùt möïc töï ñoäng laên tôùi beân toâi, cuõng vaãn cöù cöôøi cöôøi :- Ñuû thaáy laø thaày khoâng thay ñoåi bao nhieâu, coøn em thì khaùc xöa quaù chöøng !
Toâi chöng höûng ngöôùc nhìn. Thaày ! Caùi tieáng nghe sao maø... Khoång Töû laøm vaäy ! Bao naêm nay löu laïc xöù ngöôøi, toâi gaàn nhö queân baüng maát laø coù moät thôøi mình ñaõ töøng "laøm thaày" thieân haï, baây giôø nghe laïi, cöù luùng tuùng nhö gaø maéc phaûi toùc. Vaø toâi troá maét nhìn caây buùt möïc, ngôø ngôï, hoài hoäp, sung söôùng, lo aâu voâ côù.
- Em laø...
- Nhôù roài, nhôù roài. Trôøi ôi coi em ô... coâ laï haún ñi.
Coâ cöôøi khanh khaùch :
- Thì hôn chuïc naêm roài maø thaày !
Ô, hôn chuïc naêm ! Caùi coâ hoïc troø gioûi vaên cuûa toâi ngaøy naøo, baây giôø thaønh baïn vaên vaø vaãn coøn nhôù tình thaày troø. (Coøn toâi thì thuoäc loaïi chaúng teä. Bôûi theá maø hoài tieåu hoïc laøm baøi luaän taû veà oâng noäi, toâi haï buùt vieát lieàn moät hôi "nhaø em coù nuoâi moät oâng noäi..."). Vaø baây giôø thì daãu sao, toâi cuõng naèm trong voøng raát... roäng raõi caùc teân ñöôïc goïi laø "nhaø".
Hoài haêm hai tuoåi, môùi toát nghieäp sö phaïm, toâi bò ñaøy veà tænh cuûa coâ, moät caùi tænh nhoû ñi voøng voøng vaøi phuùt laø khoâng coøn phoá xaù gì nöõa. Nhöng ôû khoâng bao laâu thì toâi ñaâm yeâu caùi tænh tí teïo ñoù vì daân tình deã thöông, vaø coù coâ hoïc troø da nöôùng hôi quaù löûa naøy, vôùi caùi cöôøi luùc naøo cuõng doøn nhö
coám vaø caëp maét cöôøi theo ñoàng loaõ. Luùc ñoù toâi khoâng cho coâ laø moät sinh vaät ñeïp nhaát ñôøi ñaâu, toâi khoâng coù taâm hoàn ngheä só queân mình nhö vaäy, nhöng daãu sao, coâ cuõng laøm toâi traèn troïc ít nhieàu. Buoåi hoïc gaàn Teát, khoâng bieát coâ nhoû bò con gì chích, töï nhieân laïi maéc phaûi caùi dòch chöõ nghóa, hoûi:- Thöa thaày, thöa thaày, boá meï vôï goïi laø oâng baø nhaïc, nhaïc phuï nhaïc maãu. Coøn boá meï choàng goïi laø gì thaày ?
Toâi noùi do chöõ Haùn maø ra thì boá choàng goïi laø "coâng coâng" (vaø voán bieát baäp beï vaøi chöõ taây boài, toâi nhuû thaàm coâ nhoû bieát chöõ Taây thì cheát). Nhöng Vieät Nam mình khoâng xöng hoâ nhö vaäy coù leõ vì xöa nay ngöôøi ñaøn baø moät khi xuaát giaù laø thuoäc veà gia ñình choàng, coi cha choàng laø cha, khoâng coøn phaân bieät cha choàng hay cha ruoät nöõa. Coøn ñaøn oâng khi coù vôï (laïi nhuû thaàm : vaø duø coù
sôï vôï tôùi ñaâu) vaãn khoâng thuoäc gia ñình vôï neân môùi coù caùch goïi rieâng cho cha meï vôï.- Thöa thaày, thöa thaày, taïi sao choàng cheát, ñaøn baø coù choàng khaùc thì goïi laø taùi giaù, maø ñaøn oâng thì goïi laø tuïc huyeàn ?
Toâi ñaùp nhö ñöôïc gaõi ñuùng choã ngöùa :
- Taùi laø theâm, laø laïi, laø hai laàn. Giaù laø laáy choàng. Coøn tuïc laø tieáp noái, huyeàn laø daây ñaøn. Ñaøn oâng maø vôï cheát thì coi nhö daây ñaøn ñöùt neân laáy vôï khaùc laø noái laïi daây ñaøn.
Coâ nhoû caèn nhaèn trong moàm : caùi gì cuõng phaân bieät, laøm nhö theå ñaøn baø laø khoâng ñöùt daây ñaøn vaäy. Luùc ñoù toâi nghó neáu coøn cheá ñoä Ngoâ Ñình, coâ nhoû naøy vaøo hoäi Phuï nöõ lieân ñôùi thì laém caùi phaûi söûa ñoåi.
- Thöa thaày, thöa thaày, ñaøn baø goaù choàng goïi laø baø quaû phuï. Coøn ñaøn oâng goaù vôï goïi laø oâng gì thaày ?
Toâi ñaùp raát laø nho chuøm :
- Goïi laø quan phu. Nhöng ít khi nghe bôûi coù leõ ngaøy xöa ñaøn baø choàng cheát thì phaûi ôû vaäy suoát ñôøi thôø choàng, coøn ñaøn oâng thì phaûi lo kieám vôï khaùc ñeå hoaëc laø coù theâm con chaùu hoaëc ñeå quaùn xuyeán lo laéng vieäc nhaø chôù ít ai ôû goaù suoát ñôøi .
- Thaày thaày, noùi laø "oâng quan phu" haû thaày ?
Toâi vöøa cöôøi gioïng keû caû (chôù laïi khoâng aø ? "thaày thaày" laän maø !), vöøa noùi raát baøi baûn :
- Ngoân ngöõ sinh ra vaø phaùt trieån do coäng ñoàng. Heã coäng ñoàng caøng naêng ñoäng, coù sinh hoaït vaên hoaù cao thì chöõ nghóa theo ñoù maø thay ñoåi theo chieàu höôùng toát, caøng ngaøy caøng phong phuù. Khoâng bieát sau naøy ngöôøi ta coù duøng chöõ "oâng quan phu" khoâng, chôù hieän giôø thì chöa. Chöõ quan vieát nhö vaày, boä Moäc.
Toâi hí hoaùy leân baûng moät chöõ Haùn, chöùng toû ta ñaây raát tinh thoâng chöõ nghóa thaùnh hieàn. (Caùi bònh chöõ nghóa naøy veà sau ñaùp taøu thuûy theo toâi troâi daït ñeán taän Hieäp Chuûng quoác. Khi laäp gia ñình, sôï nhaø toâi ham hoïc caùi maø caùc nhaø soaïn nhaïc goïi laø "tonaliteù Do Majeur" theo thieân haï, cho neân, ñeå daïy vôï töø thuôû bô vô môùi veà, toâi vieát khaép nôi. Trong phoøng taém- nôi nhaø toâi coù thoùi quen ñaùnh raêng chaûi toùc moãi ngaøy ít nhaát saùu laàn -, laø "Tri tuùc tieân tuùc, ñaõi tuùc haø thôøi tuùc" cuûa Nguyeãn Coâng Tröù tieân sinh, keøm ba daáu chaám than to toå boá theo sau. Moät hoâm oâng nhaïc toâi töø xa tôùi, vaøo taém qua cho maùt, môùi troâng thaáy laø cuï nhoät ngay vì oâng noäi vôï toâi teân Tuùc. Khoâng muoán cha mình nhìn con chaùu traàn truoàng taém, cuï muoán söûa chöõ Tuùc thaønh chöõ Nhaøn. Thì cuõng cuûa cuï Nguyeãn heát caû, maø chöõ naøo cuõng hay. Nhöng caây buùt bi vieát maõi leân töôøng vaãn khoâng aên, cuï meät quaù ñaønh ñoùng cöûa laïi taém cho roài, thì moät caâu khaùc ôû löng caùnh cöûa ñaäp ngay vaøo maét cuï "Möu söï taïi nhaân, thaønh söï taïi thieân". Khi ra phoøng khaùch, cuï lieác xeùo leân caâu cuûa Laõo Töû "Kim ngoïc maõn ñöôøng maïc chi naêng thuû, Phuù quùi nhi kieâu töï di kyø cöûu" maø toâi dòch noâm na ñeå daïy vôï laø vaøng ngoïc ñaày nhaø khoù giöõ ñöôïc laâu, giaøu sang kieâu caêng laø töï vôøi tai hoaï ñeán. Treân töôøng phoøng aên coù caâu "ñöøng duøng raêng töï ñaøo huyeät choân mình" laøm cuï ngheïn, vì cuï thuoäc daân aên khoeû. Vaøo phoøng veä sinh, khi ra cuï laåm baåm "vieát trong ñoù thì laøm sao coù muøi thôm ñöôïc", bôûi toâi vieát "Maëc daàu L'argent n'a pas d'odeur, nhöng khoâng coù nghóa laø muøi noù seõ thôm".
Baây giôø thì toâi khoâng laï gì hoài ñoù chuùng toâi laàn ñaàu ñoäi chung moät maùi nhaø maø sao coi oâng nhaïc keùm vui, ít noùi cöôøi nhö thöôøng leä trong ñieän thoaïi. Ô loái ñi vaøo, beân caïnh caâu "Tieàn baïc khoâng mua ñöôïc haïnh phuùc", cuï chua theâm "Nhöng mua ñöôïc tieân !". Roài thay vì ôû chôi moät tuaàn nhö döï ñònh thì môùi ba ngaøy cuï ñaõ ra veà. Tröôùc khi ñi cuï baûo nhaø toâi raèng thaèng choàng maøy hay chöõ
quaù, tao sôï).Luùc ñoù giöõa bao caùi moàm haù ra khoâng kheùp laïi noåi vì khaâm phuïc kieán thöùc roäng minh moâng cuûa thaày, thì moät caùi mieäng cöù cöôøi cöôøi, caùi cöôøi laøm toâi nghe laønh laïnh rôøn rôïn sau gaùy nhö thaáy ma trôi. Luùc ñoù toâi töï traán tónh laø caùi maët baám ra söõa boø aáy thì gaïch toeït moät gaïch ra chöõ Nhöùt cuõng coøn bí chôù noùi chi maáy chöõ roâng raén ngoaèn ngoeøo nhö löôùi nhaø chaøi. Nhöng chieàu veà oâm oâng Thieàu Chöûu treân tay, caùi ôùn laïnh trong giôø hoïc bieán thaønh côn soát. Bôûi vì "quan" maø boä Moäc laø caùi aùo quan. Thì cuõng coù xaùc cheát ñaáy, khoâng cheát thì ai caàn quaùi gì aùo quan, nhöng khoå laém, noù khoâng phaûi laø oâng goaù quan phu ! OÂng goaù quan phu thuoäc boä Ngö cô, trôøi aï !
Ñònh thaàn laïi, toâi thaáy coù gì maø phaûi soát toaùng leân theá chöù. Thaùnh nhaân cuõng coù luùc nhaàm laãn huoáng laø ! Theá laø toâi ñònh böõa hoïc choùt tuaàn sau, seõ noùi cho caû lôùp nghe veà söï nhaàm chöõ cuûa mình. Toâi cho ñoù laø thöôïng saùch. Mình coù gì sai quaáy thì nhaän laø sai quaáy, theá laø can ñaûm, laø chaân thaät, laø ngay thaúng- chôù khoâng aø ? Ruûi thay buoåi hoïc cuoái coâ nhoû oám, vaéng maët. Theá
ñaáy, maø vöøa böôùc vaøo khoâng thaáy coâ, toâi ngôø raèng coâ nhoû gioûi nho vaø laïi tía tai leân cho raèng coâ ta cheâ mình doát neân boû lôùp ! Chæ tôùi giöõa giôø tình côø nghe baïn coâ noùi veà bònh nhöùc ñaàu haønh haï coâ, toâi môùi vöõng loøng. Caøng treû thì caøng só dieän !.Roài muøa Xuaân naêm ñoù thì moïi söï ñeàu thay ñoåi. Toâi veà Saøi goøn aên Teát vôùi gia ñình ñeå khoâng bao giôø coøn dòp naøo trôû laïi caùi xöù deã thöông traàm aám queâ coâ. Toâi nhaûy moät caùi thaät xa, tôùi Myõ. Baây giôø gaëp laïi coâ ôû ñaây, ñaõ laø moät coâ gaùi ñaày duyeân daùng vaø chöõng chaïc.
Anh baïn thaáy chuùng toâi nhaän quen nhau möøng quaù, voäi truùt leân coâ caùi traùch nhieäm höôùng daãn du khaùch thay anh. Böõa ñaàu tieân boø caàu thang leân taàng thöù saùu, toâi cöù laàm baàm töï hoûi laøm sao laïi coù ngöôøi oaùi oaêm thích moân leo nuùi ?
Cöûa vöøa môû laø toâi baät cöôøi vì suyùt chuùt nöõa laø caây choåi to toå boá vaø chuøm cuû toûi daøi ngoaèng quaát phaûi vaøo maët. Coâ cöôøi baûo :
- Tröø taø thaày aø, ñeå tröø taø, ma quyû khoâng daùm beùn maûng.
Toâi hy voïng ñieàu ñoù öùng nghieäm. Böôùc vaøo nhaø, toâi ñaûo maét laøm quen vôùi caùi theá giôùi e aáp beûn leõn cuûa coâ. Ñaây caùi baøn laøm vieäc vôùi moät ít giaáy tôø, kia moät daõy keä ñaày saùch vaø moät bình hoa. Treân töôøng treo vaøi böùc tranh caûnh queâ nhaø Vieät Nam vaø moät caùi quaït laøm bay boãng baát kyø teân ñoâ vaät naøo. Ô goùc laø chieác baøn thaáp vôùi hai gheá phoâ tôi nho nhoû, döôùi saøn traûi taám thaûm hoa
vaøng. Caên phoøng nhoû xíu nhö Chuøa Moät Coät, vaäy maø giöõa chöøng caùi chuøa moät coät aáy, naèm ô hôø moät caùi gaùc löûng coù caàu thang nhö trong gaùnh xieác daãn leân. Töø döôùi naøy coù theå nhìn thaáy baøn thôø hai cuï thaân sinh. Toâi thaáy caûm ñoäng vaø thöông thöông laï. Goùc beáp nhoû caïnh cöûa ra vaøo troâng coù veû raát tieåu thö vì khoâng roän raøng xoong chaûo maø laïi luûng laúng vaøi chaäu hoa vaø phaát phôùi moät
taám lòch Taøu.- Em ít khi beáp nuùc, chæ aên caêng tin. Khi naøo theøm côm Vieät Nam thì chaïy ra Paris möôøi ba.
Coâ nhoû cöôøi phaân bua. Heøn chi maø nhaø cöûa saïch nhö lau nhö ly, nhö luùc naøo cuõng saün saøng ñoùn khaùch. Chaû buø vôùi caên phoøng ñoäc thaân cuûa toâi thì ngoä nhôõ ai tôùi thình lình laø phaûi chuïp caùi noï caùi kia nheùt döôùi gaàm baøn cho ñôõ böøa baån. Toâi baát chôït hoûi :
- Coâ soáng moät mình ?
Coâ cöôøi doøn tan, noùi neáu hai mình thì thaày ñaõ ñöôïc giôùi thieäu roài.
Chuùng toâi xuoáng ñöôøng. Trôøi heø Paris naéng cuõng gay gaét gôùm. Nhöng khoâng phaûi, laï chöa, khoâng phaûi hôi nöôùc toaû ra töø voøi xòt nöôùc beân ñöôøng, maø chính laø caùi maøu aùo xanh dòu ñi caïnh toâi moät saûi tay kia ñaõ laøm cho loøng toâi maùt meû. Khoâng phaûi baûn giao höôûng cung Mi thöù cuûa Mozart phaùt ra nheø nheï ñaâu ñaây, maø chính laø gioïng noùi nhí nhaûnh ñaëc aâm höôûng mieàn Trung hôi queâ queâ giaûi thích caùi naøy caùi noï ñaõ laøm cho tai toâi caûm thaáy du döông. Khoâng phaûi luoáng hoàng saëc sôõ beân ñöôøng, maø laø goùt giaøy nho nhoû lao xao beân caïnh laøm cho toâi thaáy thaønh phoá nhoän nhaøng vui voâ taû. Vaø khoâng phaûi thaùp Eiffel, maø chæ laø, quaùi, chæ laø khuoân maët traùi soan ngaêm ngaém quay laïi
cöôøi, laøm cho toâi thaáy Paris hieän höõu...- Thaày thaày, beân Myõ coäng ñoàng ngöôøi Vieät ñoâng, vaäy ngoân ngöõ coù phaùt trieån khoâng ? Ngöôøi ta coù duøng chöõ "oâng quan phu" chöa thaày ?
Ñeán löôït toâi cöôøi cöôøi, cho laø coâ naøy nhôù dai. Roài trong caùi môù chaát xaùm vaãn thöôøng hay töôûng bôû cuûa ñaùm ñaøn oâng con trai, toâi töï nhuû ô kiaø, maø taïi sao laïi nhôù dai neáu coâ ô... khoâng maøng gì tôùi toâi kia chöù ? Noãi nhuïc laøm taøng chöõ nghóa khieán toâi nhaéc laïi chuyeän xöa :
- Coâ bieát khoâng, hoài ñoù toâi vieát nhaàm chöõ quan. Quan phu thuoäc boä...
- Em bieát.
- Bieát gì ? (Laïi cöôøi cöôøi !) Bieát laø toâi vieát sai ? Coâ bieát chöõ nho ?
Coâ cöôøi doøn daõ :
- Coù gì maø thaày ngaïc nhieân döõ vaäy ? Ba em daïy cho em.
Toâi ngoïng. Nhöng cuõng khoâng queân caùm ôn veà söï teá nhò cuûa coâ. Nghó laø hoài ñoù mình laøm thaày khoâng xong maø baây giôø coøn thaày baø noãi gì neân ñeà nghò laø coâ cöù goïi toâi baèng anh cho tieän, chôù goïi thaày nghe trònh troïng quaù. Nhöng coâ khoâng chòu, baûo nhaát töï vi sö baùn töï vi sö. Vaø coâ laø hoïc troø thì nhaát töï vi ñoà ñeä, baùn töï vi ñoà ñeä.
*
Ba thaùng qua nhanh nhö moät giaác mô. Theo coâ nhoû, toâi ñaõ thaêm haàu heát caùc nôi ñaùng thaêm, vaø coâng vieäc cuûa haõng toâi cuõng hoaøn thaønh toát ñeïp. Tröôùc ngaøy veà hai hoâm, coâ daãn toâi ñi vöôøn Luxembourg.
Toâi laåm nhaåm baøi hoïc ngaøy xöa maø Thanh Tònh ñaõ phoûng theo vaên Anatole France "...con ñöôøng naøy toâi ñaõ quen ñi laïi laém laàn, nhöng laàn naøy boãng döng toâi thaáy laï..." Daãu toâi chöa ñi laïi nôi ñaây laàn naøo, hoâm nay cuõng boãng döng thaáy... laï, coù caûm töôûng caùi gì cuõng ñang lo toan nhan saéc. Maáy caây coå thuï goø mình, uoán eùo tay chaân khi thaáy du khaùch höôùng maùy hình veà phía chuùng. Caùc töôïng ñaù coù veû linh ñoäng hôn, aân caàn duyeân daùng hôn, maét nhìn nhö tình töù hôn vaø moâi thì gôïi caûm hôn. Coøn vöôøn hoa döôùi kia thì khoûi noùi roåi, cöù öôõn daøi ngöôøi ra, laúng lô chi laï !
Chuùng toâi ñang daïo vöôøn hoa. Toâi chaúng caàn bieát Thöôïng Nghò Vieän naèm ôû choã naøo vì tin caû ñôøi mình chaúng bao giôø laø nghò só. Toâi chaúng caàn bieát muøa thu laù vaøng ruïng ñaày treân caùc loái ñi, treân caùc töôïng ñaù vai traàn "ñeïp naõo nuøng" nhö coâ nhoû noùi. Toâi chæ thaáy tim mình roän raøng xao xuyeán hôn thöôøng leä, vaø daãu khoâng moät gioït röôïu, toâi cuõng caûm thaáy nhö nhaáp chuùt hôi men, vöøa ñuû ñeå
khoâng phaân bieät ñöôïc muøi hoa thôm hay muøi toùc cuûa coâ hoïc troø cuõ.Coâ nhoû thì coi luùc naøo cuõng voâ tö nhí nhaûnh, baét toâi laøm maãu cho ñuû kieåu hình. Khoù khaên laém môùi chuïp coâ ñöôïc moät laàn, vôùi lyù do giaûn dò laø em ôû beân naøy, luùc naøo chuïp maø chaû ñöôïc. Caùi tieáng "em ôû beân naøy" laøm toâi buoàn phieàn nghó ñeán ngaøy kia phaûi veà laïi Cali, laø "anh ôû beân kia". May maø chöa phaûi laø beân kia theá giôùi ! Hoâm bieát toâi moät laàn goaù vôï, coâ toû veû aùi ngaïi xong laïi tinh nghòch hoûi ngay : vaäy thaày laø oâng quan phu roài ñaáy ? Coù ai böôùc nheï vaøo hoàn laàn nöõa chöa thaày ? Baây giôø toâi muoán noùi vôùi coâ laø hình nhö hoàn toâi lay ñoäng bôûi nhöõng böôùc chaân hôø höõng cuûa coâ. "Maø ngöôøi thì hôø höõng daäm leân buoàn". Bao nhieâu naêm tröôùc oâng Xuaân Dieäu ñaõ dieãn duøm toâi taâm traïng hoâm nay ?
Côn möa traùi muøa voâ côù truùt xuoáng vöôøn Luxembourg yeâu daáu. Chaïy voäi vaøo nuùp döôùi moät taøng caây, toâi xoå tôø baùo ra dang hai tay che cho toùc coâ khoûi öôùt, thaønh ra cöù nhö coâ ñang ñöùng goïn trong voøng tay toâi. Toâi nghe gioïng coâ nho nhoû nhö thuû thæ beân tai, Thaày thaày, nghe tieáng möa nhôù nhaø quaù, cöù moãi laàn möa laø em laïi nhôù tôùi mieàn Trung baõo luït moãi naêm... Boãng döng toâi muoán haï
hai tay xuoáng thaáp hôn, thaáp hôn nöõa, tôùi vöøa taàm vai coâ nhoû, vaø kheùp chaët voøng tay laïi. Hình nhö coù moät con ngöôøi khaùc trong toâi böøng thöùc daäy, moät con ngöôøi töø laâu laém toâi queân. Vaø baây giôø thì toâi nghe tieáng ñaùnh thöùc ñau ñôùn dòu daøng, moät tieáng noùi trìu meán ngoït ngaøo xen laãn nieàm say meâ kyø thuù. Vaø baây giôø thì toâi nghe moät caûm giaùc aám aùp nhö ñoáng tro aâm æ boång khôi daäy, nhö men röôïu vöøa lòm vaøo ngöôøi, nhö con thuyeàn ñöôïc nöôùc môn man aâu yeám, laøm toâi chao löôïn. Nhaém hôø maét laïi, toâi nhö thaáy vöôøn Luxembourg ñang tung taêng trong moät ñieäu nhaïc töôi maùt eâm aùi laï thöôøng... Thaày thaày, thaày thaáy khoâng... thaày thaáy khoâng. Nghe coâ goïi giaät gioïng, toâi voäi ñaùp nhö moät keû leân ñoàng öø anh thaáy, öø anh thaáy...Coâ nhoû quay phaét laïi. Toâi chôït hieåu mình vöøa noùi ñieàu gì khoâng oån. Nhöng toâi nhö con boø lao maõi vaøo taám nhung ñoû duø bieát raèng chæ ñeå nhaän nhöõng nhaùt ñaâm roài vuøng leân traû thuø hay laø daãy cheát, neân hoûi gioïng dòu daøng "em coù laïnh khoâng ?" vì hình nhö trôøi coù gioù. Coâ nhìn toâi vôùi caëp maét cuûa meøo röøng vaø trôû neân daám daúng :
- Heát möa roài, mình veà ñi !
Coâ nguùng nguaåy boû ñi, saéc maët nhö ngöôøi dieän ñoà ñeïp ñi aên cöôùi maø voâ tình ñaïp phaûi cöùt choù. Boãng döng chaân tay ñaâm naëng neà, toâi böôùc theo coâ maø nhö leát. Trôøi vaãn coøn möa ñaáy chöù, ñaõ heát ñaâu.
Trong xe, coâ nhoû laúng laëng laùi moät caùch chaêm chæ khoâng cöôøi noùi huyeân thuyeân nöõa, nhö theå toâi laø giaùm khaûo ngaøy thi laáy baèng. Ngoät ngaït quaù, toâi hoûi aân caàn nhö chuoäc toâò (maø toâi coù toäi gì ñeå chuoäc hôû trôøi ? Neáu yeâu thöông laø moät toäi loãi thì khi baø Evaø laám leùt aên quaû caám laø ñaõ coá tình môû ra moät kyû nguyeân voâ chung cho bao toäi loãi con ngöôøi. Chôù laøm sao soáng maø khoâng coù moät lyù töôûng naøo, moät ñam meâ naøo, moät thuù vui naøo- duø laø hö hoûng ?) :
- Em ô... coâ sao vaäy ? Coù caùi gì khoâng vöøa yù ?
- Khoâng sao caû, em hôi meät.
Coâ nhoû traû lôøi nhaït theách vôùi nuï cöôøi göôïng göôïng. Roài chaéc laø maët toâi coù veû thaûm thöông laém neân coâ noùi theâm ñeå cöùu ñoâ linh hoàn :
- Chaéc taïi trôøi möa. Muøi ñaát xoâng leân khoù chòu quaù !
Coù ñaùnh caù caû gia taøi (chaúng to taùt gì neân chaúng ngaïi ñem ra ñaùnh caù) toâi cuõng noùi laø khoâng phaûi. Nhöng noùi doái kieåu naøy thì coù trôøi cuõng khoâng bieát ñaâu maø rôø. Caùc baø caùc coâ thì ngaøy naøo maø chaúng nghe noùi choùng maët, nhöùc ñaàu, ñau löng, khoù ôû ?
Veà gaàn khaùch saïn, coâ nhoû döøng xe laïi baûo :
- Em queân laø coù heïn vôùi baïn chieàu nay. Giôø naøy chaéc hoï ñang chôø. Em ñeå thaày xuoáng ñaây.
Toâi bôõ ngôõ :
- Mình coù heïn aên toái vôùi nhau...
- Khoâng, xin loãi, em queân. Vôùi laïi em cuõng khoâng muoán voâ ra khaùch saïn hoaøi. Moát em seõ tôùi sôùm ñeå ñöa thaày leân phi tröôøng.
Khoâng bieát noùi gì vaø cuõng chaúng ñôïi toâi kòp noùi gì, coâ nhoû phoùng xe ñi. Toâi taàn ngaàn tröôùc ngaõ tö ñöôøng nhö ngöôøi ñi tìm chaân lyù. Queïo traùi laø tôùi nhaø coâ, queïo maët laø veà khaùch saïn, tröôùc maët laø quaùn caø pheâ vaø quaùn aên chaéc ñaày aép röôïu ngon. Nhöng toâi ñi Phaùp khoâng phaûi ñeå naèm vaï, caøng khoâng phaûi ñeå laøm ñoà ñeä Löu Linh, neân toâi queïo traùi.
Coâ nhoû khoâng coù veû gì ngaïc nhieân khi môû cöûa thaáy toâi, coâ noùi vôùi tieáng thôû ra nheø nheï :
- A, thì ra laø thaày !
Gôùm, cöù y nhö "thì ra vaãn laø caùi baûn maët oâng" vaäy. Sao khuoân maët vui töôi hoàn haäu buoåi tröa, chieàu laïi coù theå döûng döng laïnh ngaét nhö ñoàng ? Toâi ñaõ laøm gì gheâ gôùm trong côn möa traùi muøa chieàu nay ? Nhöng moät bieán coá xaûy ra khoâng phaûi laø toaøn boä cuûa chieàu daøi lòch söû, toâi vaãn nheï nhaøng :
- Anh voâ ñöôïc khoâng ? Anh coù nhieàu chuyeän muoán noùi vôùi em.
Toâi xöng hoâ ngoït lòm nhö maät ong. Toâi muoán soáng, soáng trong maät. Vaø neáu phaûi cheát thì cuõng cheát trong maät, vì vaäy neân phaûi toû ra mình laø maät nguyeân chaát tröôùc ñaõ. Coi boä coâ nhoû khoâng nao loøng :
- Thaày bieát laø em saép coù baïn tôùi...
Toâi muoán noùi laø coâ noùi doái, nhöng sao lôøi toâi thoát ra laïi traùi ngöôïc haún vaø khoâng keùm phaàn theâ thaûm :
- Moát anh veà roài. Bieát coù bao giôø gaëp nhau nöõa khoâng ?
Toâi ngoài ñoái dieän vôùi moät pho töôïng, coøn u aùm hôn töôïng vöôøn Luxembourg vì duø sao töôïng ñaù cuõng bieát lòch söï cöôøi cöôøi. Troâng baûn maët coâ maø khieáp ! Côõ naøy thì cho theâm hai caùi baèng tieán só cuõng chöa chaéc toâi daùm goïi laø coâ nhoû, phaûi goïi laø coâ hoàn môùi ñuùng. Neáu luùc chieàu toâi laøm coâ hoàn boái roái thì baây giôø coâ hoàn khieán toâi coøn taøn teä hôn. Neáu hoài chieàu toâi ao öôùc coù ñoâi caùnh tay daøi nhö vöôïn ñeå bao boïc coâ hoàn troïn ñôøi thì baây giôø toâi töï hoûi caùi anh haøng xoùm ngaøy xöa ñi lính bò cuït tay, coù gì ñaùng sôï ? Bôûi vì baây giôø toâi ñoå loãi cho meï ñaõ sinh ra toâi khoâng ñui queø meû söùt gì, laïi coøn coá chaïy cho toâi troán lính- laø nghóa vuï cao caû nhaát cuûa nam nhi- ñeå laøm gì, vì toâi thaáy hai tay mình ñaâm thöøa thaõi quaù. Bieát ñeå chuùng ôû ñaâu baây giôø ? Treân hai ñuøi run run nhö ñuoåi muoãi, treân baøn laøm boä nhö rôø rôø maáy tôø quaûng caùo hay döôùi taám thaûm hoa vaøng ?
- Em nghe ñaây, thaày coù gì ñeå noùi ?
Nghe coù khinh baïc vaø töï tín chöa ? Toâi vaãn nhoû nheï ñoïc moät hôi nhö sôï neáu chaàn chöø thì khoâng coøn can ñaûm nöõa :
- Anh... ô, anh muoán tính chuyeän traêm naêm vôùi em. Anh muoán moãi ngaøy ñi laøm veà coù ngöôøi chôø ñôïi. Anh muoán coù con vôùi em.
Baøi naøy toâi hoïc loùm cuûa thaèng baïn. Nghe noù noùi veà sau vôï noù keå laïi laø nghe noùi töï nhieân quaù, "dò oøm quaù", maø laïi thaáy chaân thaønh laøm chò caûm ñoäng. Roài hoï thaønh vôï choàng vaø haïnh phuùc ra gì maëc daàu chò cuõng ñi laøm chôù khoâng ngoài nhaø oâm goái ngaøy ngaøy chôø choàng veà, vaø caùi ñieàu baïn toâi muoán laø "coù con vôùi coâ" cuõng khoâng ñöôïc noát vì chò chaúng raën ra noåi muïn naøo. Nhöng coâ hoàn thì
coi boä khoâng nao nuùng, hoûi raát aùc :- Muoán em laøm con sen vaø caùi maùy ñeû chôù gì ?
Thoát nhieân, toâi ñaâm ra cuõng khinh baïc töï tin vaø ngang taøng khoâng keùm :
- Laø toâi yeâu quùi coâ vaø muoán baøn chuyeän ñaøng hoaøng. Vôùi tình caûm toâi khoâng quen ñuøa. Vì vaäy neáu toâi coù gì coâ cho laø khoâng phaûi thì mong coâ tha loãi. Nhöng loøng toâi thì chaân thaät vaø toâi chæ noùi moät lôøi.
Toâi thaàm caùm ôn meï sinh hai chaân laønh laën ñeå hieân ngang ñöùng leân vaø hai tay laønh laën ñeå môû cöûa. Toâi lao xuoáng saùu taàng caàu thang, thô thôùi böôùc ra ñöôøng. Trôøi quang ñaõng vaø gioù eâm dòu nhö tay ngöôøi tình môn man treân toùc. Hình nhö coù tieáng goïi vôùi theo nhöng toâi cöù böôùc ñi.
Buoåi toái töôûng ngöôøi boài ñem chai röôïu leân goû cöûa thì toâi chöa uoáng ñaõ say : coâ hoàn ñöùng söõng ñoù vôùi nuï cöôøi coù veû töï maõn, quyeát ñònh. Chaúng ñôïi môøi, cuõng chaúng caàn nhöôøng choã, coâ hoàn laùch ngöôøi döôùi naùch toâi vaøo phoøng vaø noùi nhö truyeàn leänh :
- Em muoán mình aên toái trong phoøng cho ñôõ toán thì giôø. Mình coù nhieàu ñieàu ñeå noùi vôùi nhau. Moát anh veà roài.
Khoâng laø coâ nhoû, cuõng khoâng coøn laø coâ hoàn nöõa, maø laø coâ naøng, dòu daøng nhö tieân vaø aâu yeám nhö vôï hieàn. Ñaët chai saâm banh leân baøn, naøng ngoài xuoáng gheá nhìn toâi mæm nuï cöôøi muoân thuôû, cöû chæ töï nhieân nhö ngoài ôû Chuøa Moät Coät, vaø chiaø ra tröôùc maët toâi moät hoäp giaáy hoa :
- Quaø sính leã.
Hình thuø cuûa caùi caø vaït. Toâi ngoài leân hai goùt chaân vaø oâm caëp ñuøi raát Nhaät Boån cuûa naøng, caûm ñoäng noùi :
- OÂ, maø anh laïi khoâng coù gì cho em.
Naøng cöôøi nhuùn nheï vai, noùi nhö caùc baø soaïn luaät gia ñình :
- Coù sao ñaâu. Em ñi cöôùi choàng. Mình theo cheá ñoä maãu heä maø !
Caâu ñoù thì ñuû hieåu laø toâi ñaõ töï coät leân soï moät caùi goâng baèng chính toùc mình. Nhöng neáu Jeùsus Christ khoâng chòu ñeå ñoùng voøng gai treân ñaàu thì coâng vieäc cöùu theá laøm sao hoaøn taát, vaø ñaâu ñöôïc toân vinh laø Ñöùc Chuùa Trôøi?
Caùc baïn ñaõ bao giôø uoáng saâm banh töø mieäng ngöôøi yeâu chöa ? Thöû ñi thì bieát. Ñoaïn tröôøng maø coøn ai coù qua caàu môùi hay nöõa laø ! Röôïu seõ bôùt noàng, noù dòu hôn nhieàu laém, vaø caùi vò chua chua cuûa noù seõ thaønh ngoït ngaøo gheâ gôùm. Toâi luoàn naêm ngoùn tay maïnh meõ vaøo toùc naøng vaø ghì chaët- nhöõng sôïi toùc meàm maïi moïc treân moät caùi ñaàu raát cöùng.
Chuùng toâi truyeàn röôïu cho nhau vaø hoân nhau gaàn ngaït thôû. Vaø tôùi ñaây, môùi chæ coù theá thoâi. Bôûi duø toâi laø "oâng quan phu",- chöõ "quan" vieát vôùi boä Ngö, nhôù roài ! -, daây ñaøn ñöùt phaûi noái laïi, nhöng naøng khoâng phaûi laø baø quaû phuï, neân daãu hai thaân naøng khoâng coøn nöõa, toâi cuõng seõ saép maâm traàu röôïu, goïi laø caùi leã ra maét oâng baø nhaïc, nhö beân nhaø vaãn thöôøng noâm na laø "aên mieáng traàu heùo, uoáng mieáng röôïu nhaït" gaû con xuaát giaù aáy maø !
Nghó cho cuøng, coù tình yeâu chaân thaät naøo maø khoâng cöôøng ñieäu ?
Mieâng.
Paris, Mars 1995
[ Trôû Veà ]