Chim Vieät Caønh Nam [ Trôû Veà ] [ Trangchuû ]
Ñieåm saùch
(Daân toäc hoïc, Vaên hoaù hoïc)
Ñoà Hoïa coå Vieät Nam cuûa Phan Caåm Thöôïng, Leâ Quoác Vieät vaø Cung Khaéc Löôïc
nxb. Myõ thuaät, Haø Noäi, 2000Caùc nhaø nghieân cöùu lòch söû myõ thuaät Vieät Nam ñaõ vieát khaù nhieàu veà ñoà hoïa truyeàn thoáng Vieät Nam, veà caùc doøng tranh Ñoâng Hoà, Haøng Troáng, Kim Hoaøng, tranh thôø Hueá, Nam Boä thònh haønh trong caùc theá kyû 16, 17, 18, 19 vaø ñaàu theá kyû 20.
Ñoùng goùp ñoäc ñaùo cuûa ba taùc giaû PCT, LQV vaø CKL laø giôùi thieäu ñoà hoïa truyeàn thoáng Vieät Nam qua doøng tranh toân giaùo, nhaát laø ñoà hoïa Phaät giaùo. Ñaây laø moät doøng tranh raát ít ñöôïc bieát ñeán vì noù ñaõ naèm im raát nhieàu theá kyû trong kho kinh keä cuûa caùc ngoâi chuøa mieàn Baéc, mieàn Trung vaø trong kho löu tröõ cuûa Vieän Nghieân Cöùu Haùn Noâm taïi Haø Noäi.
Cuoán saùch goàm 4 chöông : 1 - Lòch söû ñoà hoïa Vieät Nam töø theá kyû XI ñeán ñaàu theá kyû XX; 2 - Caùc loaøi hình vaø theå loïai; 3 - Hình maãu vaø yù töôûng; 4 - Phaàn minh hoïa giôùi thieäu hôn 300 taùc phaåm ñoà hoïa toân giaùo vaø daân gian töø theá kyû XVI ñeán theá kyû XX.
Ñoà Hoïa Coå Vieät Nam laø moät coâng trình ñoäc ñaùo, môùi meû vaø quí baùu ñoùng goùp vaøo vieäc nghieân cöùu lòch söû myõ thuaät vaø lòch söû vaên hoaù Vieät Nam. Beân caïnh moät soá ít taùc phaåm ñaõ ñöôïc bieát ñeán (tranh daân gian), phaàn lôùn laø nhöõng taøi lieäu, chöùng lieäu myõ thuaät chöa heà ñöôïc bieát (tranh toân giaùo caùc daân toäc nhaát laø ñoà hoïa Phaät giaùo). Phöông phaùp nghieân cöùu vöõng vaøng, thaùi ñoä ñaùnh giaù khaùch quan, qua hôn 200 trang saùch khoå lôùn (27 X 35 cm) in ñeïp, ba taùc giaû PCT, LQV vaø CKL ñaõ ñem laïi cho ngöôøi ñoïc vaø caùc nhaø nghieân cöùu vaên hoaù moät moùn quaø tinh thaàn haáp daãn, môùi meû, quí hieám, ñaùnh daáu moät böôùc phaùt trieån môùi cuûa vieäc nghieân cöùu lòch söû ñoà hoïa vaø lòch söû myõ thuaät truyeàn thoáng Vieät Nam.
Leâ Vaên Haûo
Ngheà Deät Coå Truyeàn ÔÛ Ñoàng Baèng Baéc Boä Vieät Nam cuûa Laâm Baù Nam,
nxb Khoa hoïc xaõ hoäi, Haø Noäi, 1999Vieät Nam ta coù moät neàn thuû coâng nghieäp vaø myõ ngheä laâu ñôøi vaø phong phuù vôùi nhieàu ngheà nhö goám, moäc, laøm noùn, chaïm goã, ñuùc ñoàng trong ñoù noåi leân ngheà deät, moät ngheà thuû coâng gaén boù maät thieát ñeán ñôøi soáng cuûa nhaân daân caùc vuøng queâ.
Nghieân cöùu neàn thuû coâng nghieäp-myõ ngheä truyeàn thoáng laø moät maûng quan troïng cuûa lòch söû kinh teá-xaõ hoäi vaø lòch söû vaên hoaù; laø moät dòp cho ta coù theâm nieàm töï haøo veà taøi naêng saùng taïo cuûa ngöôøi Vieät Nam ôû caùc xoùm laøng mieàn xuoâi, mieàn nuùi, ñaëc bieät laø ôû vuøng ñoàng baèng Baéc boä.
Coâng trình cuûa LBN goàm 3 chöông : 1 - Tình hình nghieân cöùu ngheà deät vaø ñoâi neùt khaùi quaùt veà caûnh quan cö daân ñoàng baèng Baéc boä; 2 - Ngheà deät coå truyeàn (Quaù trình phaùt trieån cuûa ngheà deät; Caùc coâng ñoïan cuûa qui trình deät); 3 - Ngheà deät coå truyeàn trong ñôøi soáng kinh teá-xaõ hoäi.
Qua caùc taøi lieäu khaûo coå hoïc vaø caùc taøi lieäu thö tòch coå (Trung Hoa, Vieät Nam), coù theå khaúng ñònh ngheà deät ñaõ coù maët treân ñaát nöôùc Vieät Nam töø ñôøi Phuøng Nguyeân caùch nay treân döôùi 4000 naêm. Ñeán thôøi Ñoâng Sôn caùch nay treân döôùi 2500 naêm, treân caùc troáng ñoàng thaïp ñoàng ñaõ thaáy xuaát hieän hình ngöôøi Vieät coå ñoùng khoá, maëc aùo, vaùy. Thö tòch coå Trung Hoa xaùc nhaän vaøo ñaàu Coâng nguyeân ngöôøi Laïc Vieät ñaõ troàng daâu nuoâi taèm deät vaûi (vaûi caùt baù). Töø ñoù, ngheà deät cuûa ngöôøi Vieät, nhaát laø ôû ñoàng baèng Baéc boä ñaõ khoâng ngöøng phaùt trieån qua caùc thôøi kyø lòch söû cho ñeán ngaøy nay.
Nghieân cöùu ngheà deät coå truyeàn taùc giaû LBN khoâng chæ mieâu taû kyõ thuaät vaø saûn phaåm maø coøn ñaët noù trong moái quan heä giöõa ñoái töôïng vaø chuû nhaân saùng taïo ra noù trong ñôøi soáng kinh teá-xaõ hoäi vaø vaên hoaù truyeàn thoáng qua nhöõng hình thöùc bieåu hieän nhö taäp quaùn, tín ngöôõng, phöôøng hoäi, leã laït cuûa caùc laøng ngheà.
Trong phaàn keát luaän taùc giaû nhaán maïnh : ngheà deät coå truyeàn coù moät tieàm naêng lôùn vaø nhöõng thaønh töïu toát ñeïp, nhöõng tieàm naêng ñoù chöa ñöôïc khai thaùc ñaày ñuû xöùng ñaùng vôùi taàm voùc cuûa noù, cho neân ñaõ ñeán luùc caàn coù moät chính saùch chaán höng ngheà deät coå truyeàn Vieät Nam.
Ngheà Deät coå truyeàn ôû Ñoàng baèng Baéc boä laø moät coâng trình nghieân cöùu coù nhieàu tö lieäu quyù, coù phöông phaùp tieáp caän môùi, laø moät ñoùng goùp quan troïng vaøo vieäc nghieân cöùu thuû coâng-myõ ngheä vaø vaên hoaù coå truyeàn Vieät Nam.
Leâ Vaên Haûo
[ Trôû Veà ]