Ñaây laø moät caây buùt khoâng meät moûi: trong 24 naêm vieát laùch, baø ñaõ vieát ñöôïc 86 cuoán saùch, vaø treân 200 loaïi truyeän ngaén hay ñoaûn vaên. Ña soá nhöõng saùch naøy baùn chaïy nhö toâm töôi - vì qua ngoøi buùt cuûa baø, quaàn chuùng thaáy ñöôïc caùi nhoïc nhaèn cuûa ngöôøi phuï nöõ Nhaät trong thôøi chieán tranh vaø nhöõng ñoùi ngheøo cuûa xaõ hoäi Nhaät sau Theá Chieán. Vaên chöông cuûa Hayashi Fumiko laø noãi nieàm cuûa nhöõng ngöôøi phuï nöõ, ñaëc bieät laø phuï nöõ ngheøo, luoân luoân chaät vaät vôùi sinh keá vaø thua keùm veà moïi maët, nhöng bieát raùng tranh ñaáu - vôùi hoaøn caûnh vaø vôùi chính mình - ñeå maø soáng. Coù nhöõng caùi gaéng goûi, töôûng laø deã nhöng laïi raát khoù ñoái vôùi moät phuï nöõ ngheøo tuùng, ví duï nhö coá nuoâi hy voïng, khoâng muoán ngaõ vaøo con ñöôøng laøm gaùi baùn thaân !

Baø sinh ra vaøo luùc naêm cuøng thaùng taän: 31 thaùng 12, 1903. Cha baùn haøng rong ôû moät tænh leû vuøng Kyushu, meï laø con gaùi cuûa moät chuû löõ quaùn (onsen ryokan). Hai oâng baø ôû vôùi nhau khoâng cöôùi hoûi gì. Meï baø cuõng khaù phoùng tuùng: tröôùc Fumiko, ngöôøi meï môùi 35 tuoåi nhöng ñaõ coù saün 3 ñöùa con vôùi hai ngöôøi choàng tröôùc, vaø oâng choàng hieän taïi thì nhoû hôn baø ñeán 14 tuoåi. Khoâng ñöôïc gia ñình chaáp thuaän, caû hai phaûi daét díu nhau ra ñi, tìm ñeán sinh soáng ôû Shimonoseki. Fumiko ra ñôøi ôû ñoù.

Fumiko môùi leân 6 thì moät hoâm oâng boá - ñang soáng muoái döa ngaøy hai buoåi vôùi vôï con - boãng ñöôïc "truùng maùnh" trong chuyeän laøm aên, vaø daét ngay moät coâ geisha veà nhaø. Baø meï giaän döõ boû ra ñi vôùi moät tình nhaân môùi - treû hôn baø 20 tuoåi - vaø daãn Fumiko theo. Caû gia ñình leâ leát töø thaønh phoá naøy qua thaønh phoá khaùc, buoân leû baùn rong. Tuy ngöôøi boá môùi raát hieàn, nhöng cuoäc soáng lang thang laøm ñöùa beù khoâng hoïc haønh gì ra hoàn. Coù maáy naêm ôû tieåu hoïc maø Fumiko phaûi ñoåi tröôøng ñeán 7 laàn, vaø do ñoù khoâng coù baïn hoïc naøo heát. Thuù vui cuûa coâ beù laø ñoïc saùch, vaø noâ ñuøa vôùi nhöõng ai chòu khoù chôi vôùi mình. Cuoäc soáng thì laàm than, ngheøo ñoùi. Cha meï cuûa Fumiko khoâng thueâ noåi moät choã rieâng cho mình, cöù phaûi ôû troï trong nhöõng caên nhaø coù ñuû haïng ngöôøi cuøng cöïc vaø khaù khaùc thöôøng : moät coâ gaùi giang hoà cuït moät ngoùn tay vaø coù xaâm hình 1 con raén treân buïng, moät chuù thôï moû khuøng khuøng, moät anh haùt daïo chæ coù moät maét ...

Khi Fumiko leân 12 tuoåi thì gia ñình doïn veà Onomichi, moät vuøng ven bieån gaàn Hiroshima. Nôi ñaây, coâ beù may maén ñöôïc moät thaày giaùo daïy tieåu hoïc thöông taøi vieát cuûa coâ neân thuùc coâ thi vaøo Trung Hoïc Caáp 2 (naêm 1918). Baø meï thaáy theá neân ôû yeân moät choã cho ñeán khi coâ beù toát nghieäp. Vì Fumiko phaûi ñi laøm ban ñeâm ñeå traû hoïc phí cho neân hoïc haønh cuõng khoâng gioûi giang gì. Nhöng ôû ñaây cuõng coù moät giaùo vieân khaùc khuyeán khích coâ trau doài vaên chöông, vaø nhôø ñoù Fumiko laøm quen ñöôïc vôùi caùc taùc phaåm cuûa Basho, Walt Whitman, Heinrich Heine, vv ... Coâ baét ñaàu laøm thô ñaêng baùo.

Ngöôøi tình ñaàu tieân cuûa Fumiko laø Okano Gun-Ichi, caû hai voán thích nhau vì vaên chöông. Naêm 1922, sau khi toát nghieäp Trung Hoïc, Fumiko theo chaøng ta leân Tokyo. Caû hai chung soáng vôùi nhau cho ñeán khi chaøng xong ñaïi hoïc. Nhöng hoï khoâng cöôùi ñöôïc nhau: gia ñình chaøng cheâ Fumiko laø ... ñeïp vaø raát thoâng minh, nhöng ngheøo vaø xuaát thaân haï tieän.

Thoâi theá laø tan moät chuyeän loøng! Fumiko boû veà Onomichi moät thôøi gian, nhöng sau ñoù quyeát ñònh trôû laïi Tokyo duø phaûi laøm ñuû ngheà chaät vaät ñeå sinh soáng: ngoài thaâu tieàn ôû nhaø taém coâng coäng (Ofuro), giöõ em, laøm thö kyù, phuï vieäc caân cheá thuoác, laøm cho tieäm caàm ñoà, sôn ñoà chôi treû con, vv... ' Ngheà ' maø Fumiko laøm laâu nhaát laø chaïy baøn trong moät tieäm caø pheâ nhoû, ban ñeâm thì veà giuùp cha meï baùn ôû xe haøng rong (hai ngöôøi naøy ñaõ doïn leân thaønh phoá Tokyo).

Tuy theá, khoâng phaûi luùc naøo cuõng coù vieäc laøm. Ngheøo ñoùi quaù, coù laàn Fumiko ñaõ phaûi leùn nhoå troäm rau caûi cuûa ngöôøi ta troàng döôùi ruoäng, coù khi laïi phaûi nguû trong caàu tieâu coâng coäng. Fumiko ghi laïi coù luùc ñaõ raát xuoáng tinh thaàn:

Khi ngheà nghieäp ñaõ long ñong thì hình nhö tình duyeân cuõng laän ñaän. Naêm 21 tuoåi, tuy ngheøo nhöng Fumiko ñaõ cöu mang nuoâi 1 chaøng ngheä só xaùc xô! Ñöôïc chöøng daêm baûy thaùng, naøng söûng sôø khaùm phaù ra chaøng coù moät soá tieàn keách suø 2,000 Yen [baèng maáy naêm tieàn löông] caát trong nhaø baêng, vaø moät xaáp thö tình muøi maãn cuûa moät nöõ löu naøo ñoù ... Fumiko "döùt duyeân tô" ngay, nhöng laïi sa vaøo tay moät keû teä hôn: Nomura Yoshiya. Anh chaøng naøy tuy laø thi só nhöng thuoäc loaïi troùi gaø raát chaët, vaø ... thöôïng caúng chaân haï caúng tay vôùi naøng khaù thöôøng xuyeân! Tuy vaäy caû hai vaãn soáng vôùi nhau - cho ñeán moät hoâm, chaøng ñaù naøng naèm beïp döôùi ñaát, roài nheùt naøng voâ trong moät caùi tuùi lôùn, ñem vaøo beáp vaát döôùi gaàm nhaø...

Naêm 23 tuoåi (1926), Fumiko gaëp Tezuka Rokubin, moät hoaï só - vaø chaøng naøy thì bình thöôøng hôn, nghiaõ laø bieát thöông yeâu naâng ñôõ naøng. Hai ngöôøi soáng chung vôùi nhau cho ñeán ... 18 naêm sau (1944) môùi hôïp thöùc hoaù laø vôï choàng!

Fumiko voán naëng tình vôùi chuyeän vieát laùch töø nhöõng naêm ngheøo ñoùi. Coâ vieát nhaät kyù raát daøi, vaø cuõng hay laøm thô, thænh thoaûng coù göûi daêm ba baøi ñi xuaát baûn trong caùc taïp chí. Coâ thích ñoïc vaên [baûn dòch] cuûa Tolstoy, Baudelaire, O'Neill vaø nhaø vaên Na-Uy Knut Hamsun.

Naêm 1927, Fumiko goùp nhöõng ñieàu ñaõ cheùp trong nhaät kyù ñeå vieát laïi thaønh saùch, laáy töïa laø Nhöõng Ngaøy Lang Baït (Ho-ro-ki). Ñöa bao nhieâu nhaø xuaát baûn cuõng ñeàu bò töø choái. Cuoái cuøng, coù moät taïp chí chòu ñaêng noù thaønh töøng phaàn, nhöng hoï cuõng laøm khoù deã, khoâng chòu ñaêng lieân tuïc. Maõi ñeán naêm 1930 môùi coù ban bieân taäp cuûa moät taïp chí khaùc ñoïc thaáy thích vaø cho in ra thaønh saùch.

Khoâng ngôø, saùch vöøa môùi cho ra, ñoäc giaû ñaõ ñua nhau mua ngay maáy traêm ngaøn cuoán, moät kyû luïc vó ñaïi! Luùc naøy Fumiko môùi 26 tuoåi. Nhöõng Ngaøy Lang Baït noùi leân taát caû nhöõng noãi nieàm maø Fumiko ñaõ traûi qua trong nhöõng naêm khoù nhoïc. Moãi phaàn cuûa cuoán saùch laø nhöõng neùt caét goïn maø saâu veà nhöõng laàm than cuûa chính baûn thaân naøng: ñoåi töø ngheà naøy qua ngheà khaùc nhöng chaû ngheà naøo vinh, cuoäc soáng thì bao giôø cuõng bò ñoàng tieàn daèn vaët ..., trong ñoù caùi ngheøo laøm ñoâi khi con ngöôøi chæ daùm mô öôùc ñeán nhöõng caùi thöïc ra voán raát bình thöôøng:

Dó nhieân Nhöõng Ngaøy Lang Baït ñi xa hôn nhöõng chuyeän noùi veà ngheøo khoù. Trong cuoán saùch, Fumiko cuõng boäc loä moïi yù nghó vaø mô öôùc cuûa mình: "toâi muoán heùt to leân nhö moät ngöôøi ñieân" ... "phaûi vieát, chæ coù vieát thoâi, queân heát ñeå maø vieát laùch ... roài ñeå xuaát baûn ... 500 cuoán thì phaûi toán 80 Yen ... chaéc phaûi ñem ñi caàm caùi kimono môùi traû ñuû " ... Thænh thoaûng cuõng coù chen vaøo moät vaøi baøi thô, moãi baøi moãi khuùc ñeàu laøm ngöôøi ñoïc ngaäm nguøi vì caùm caûnh:

Hai taùc phaåm khaùc ra ñôøi sau ñoù: Caùi Phoá Nhoû coù Caù vaø Phong Caàm (Fukin to Sakana no Machi) vaø Thanh Baàn (Seihin no Sho). Truyeän thöù nhaát noùi veà nhöõng kyû nieäm thôøi thô aáu cuûa Fumiko ôû Onomichi, taùc phaåm thöù hai goàm nhieàu truyeän ngaén noùi veà tình caûm giöõa Fumiko vaø Rokubin trong boán naêm ñaàu chung soáng. Luùc naøy Fumiko ñaõ heát tieàn, chaøng vaø naøng laïi soáng trong ngheøo khoù - nhöng thöông yeâu nhau hôn. Qua Rokubin, Fumiko baét ñaàu tìm laïi ñöôïc loøng tin vaøo thieän taâm cuûa con ngöôøi, moät ñieàu maø töø bao laâu naøng vaãn ngôø vöïc.

Thanh Baàn ñöôïc quaàn chuùng laãn caùc nhaø pheâ bình vaên hoïc uûng hoä noàng nhieät. Coù tieàn, Fumiko laïi ñi du lòch: laáy taøu löûa xuyeân Siberia ñeå qua Moscova, sau ñoù tôùi ôû Paris khoaûng 4 thaùng, ñi xem Opera vaø dieãn kòch, thaêm caùc vieän baûo taøng vv... cho ñeán khi chaùy tuùi môùi trôû veà (thaùng 6, 1932). Trong thôøi gian ôû Paris, Fumiko coù vieát ít baøi ngaén, göûi veà ñaêng ôû caùc taïp chí.

Baây giôø baø ñaõ noåi danh neân nhöõng nhaø xuaát baûn vaø caùc hoäi ñoaøn giaønh nhau tìm ñeán ñeå ñaët coïc baøi vieát, hoaëc môøi ñi thuyeát trình. Fumiko khoâng töø choái moät ai, vì muoán kieám tieàn, vaø ñöôïc ñi chôi ñoù ñaây. Tuy vaäy cöù moãi muøa Heø thì Fumiko laïi ruùt veà moät nôi yeân tónh trong vuøng Omomichi ñeå coù thì giôø vieát laùch vaø ñeå cho Rokubin veõ. Veà sau, Rokubin cuõng khaù leân, taïo ñöôïc teân tuoåi trong ngheà nghieäp cuûa mình.

Qua 1934, nhöõng vieát laùch cuûa Fumiko - duø vaãn mang tính hieän thöïc pheâ phaùn - ñaõ baét ñaàu thoaùt daàn ra khoûi loaïi töï thuaät . Taùc phaåm Chuù Beù Khoùc Nheø (Nakimushi Kozo) laø caâu chuyeän moät em nhoû coù meï ñi laáy choàng khaùc, vaø vì khoâng ai muoán nuoâi neân cöù phaûi bò chuyeàn tay töø ngöôøi naøy qua ngöôøi khaùc trong ñaùm baø con. Taùc phaåm Con Haøu (Kaki, 1935) thì noùi veà 1 anh thôï laøm tuùi da cöôùi phaûi moät coâ vôï tham tieàn, veà sau bò vôï boû neân anh daàn daàn hoaù ñieân ... Caû hai cuoán naøy ñeàu ñöôïc ñaùnh giaù cao neân Fumiko coù töï tín hôn ñeå ñi xa khoûi laõnh vöïc vieát truyeän töï thuaät.

Thöôøng Fumiko khoâng cho ai thaáy quan ñieåm chính trò cuûa mình. Coù leõ nhôø ñoù maø muøa Thu naêm 1936, quaân boä Nhaät cho pheùp baø (luùc ñoù laøm phoùng vieân) qua tieáp xuùc vôùi binh lính Nhaät beân Maõn Chaâu. Naêm sau, khi quaân Nhaät tieán chieám Trung Quoác, Rokubin bò goïi nhaäp nguõ. Thaùng Chaïp, baø xin laøm phoùng vieân chieán tröôøng cho baùo Tokyo Nichi Nichi, vaø ñaõ coù maët trong nhöõng ngaøy ñaàu khi quaân Nhaät chieám Nam Kinh. Tuy nhieân, chaû roõ vì sôï kieåm duyeät hay vì quan ñieåm caù nhaân - hay caû hai - maø khoâng thaáy Fumiko ñaû ñoäng gì ñeán nhöõng thaûm caûnh cuûa ngöôøi daân Trung Quoác, ví duï nhö chuyeän quaân ñoäi cuûa Thieân Hoaøng haõm hieáp hôn 20,000 phuï nöõ ôû Nam Kinh. Fumiko chæ vieát baøi treân quan ñieåm cuûa quaân ñoäi Nhaät.

Nhöõng naêm keá tieáp vaãn laø nhöõng naêm maø Fumiko ' khoaùc chinh y ' - baø tröïc thuoäc haún vaøo "Löïc löôïng Caàm Buùt cuûa Quaân Ñoäi" (Pen Butai). Fumiko lieân tieáp vieát Tieàn Tuyeán (Sensen), Ba Ñaøo (Hato), Ñoäi Quaân Nôi Mieät Baéc (Hokugan Butai), vaø nhöõng loaït phoùng söï noùi veà sinh hoaït cuûa quaân Nhaät treân caùc chieán tröôøng Maõn Chaâu, Trung Quoác. Ngoaøi ra, baø cuõng hay ñi dieãn thuyeát ñeå "uûy laïo" binh só, hay vaän ñoäng daân chuùng Nhaät uûng hoä cho chieán tranh ... Töø 1942 trôû ñi, Fumiko coù maët trong soá nhöõng vaên só Nhaät ñöôïc göûi xuoáng 'Nam Phöông' (vuøng bò Nhaät chieám ñoùng nhö Indochina, Singapore, Java, Borneo vaø Sumatra) ñeå coå suùy cho ' tinh thaàn Ñaïi Ñoâng AÙ'. Nhôø coù quan heä toát vôùi quaân ñoäi, trong muøa Ñoâng 1942-1943 baø ñöôïc ñeán soáng huy hoaøng trong nhöõng bieät thöï sang troïng ôû Ñaø Laït . Chính phong caûnh höõu tình ôû ñaây ñaõ giuùp cho baø sau naøy vieát ñöôïc cuoán truyeän noåi tieáng Phuø Vaân (Uki-gumo).

Thaùng 5-1943, Fumiko trôû veà Tokyo. Luùc ñoù nöôùc Nhaät ñaõ quaù tuùng quaån, ai cuõng phaûi chaïy lo kieám mieáng aên neân chuyeän vieát laùch hoaøn toaøn khoâng coù gì. Maët khaùc, cheá ñoä kieåm duyeät ngaøy caøng naëng neà theâm. Ngay caû cuoán Nhöõng Ngaøy Lang Baït cuõng bò caám löu haønh vì bò cho laø quaù vò kyû caù nhaân vaø thieáu tinh thaàn yeâu nöôùc.

Duø sao thì veà maët gia ñình, Fumiko khaù may maén vì Rokubin ñöôïc giaûi nguõ trôû veà. Hai ngöôøi nhaän moät beù trai laøm con nuoâi, ñaët teân laø Tai. Naêm sau, vì Tokyo bò maùy bay Myõ doäi bom lieân mieân neân baø phaûi beá con sô taùn leân vuøng nuùi non gaàn tænh Nagano. Fumiko chæ vieát ñöôïc daêm baøi thô vaø ít baøi taïp ghi khoâng ñaùng keå.

Thaùng 8-1945, nöôùc Nhaät ñaàu haøng. Hoaø bình trôû laïi nhöng nhöõng khoù khaên ngheøo ñoùi trong xaõ hoäi leân ñeán cao ñoä. Tuy vaäy, traïng huoáng môùi laïi ñem ñeán cho Fumiko nhieàu ñeà taøi ñeå vieát. Naêm 1946, baø coù ñöôïc vaøi truyeän ngaén xuaát baûn trong caùc taïp chí [Baõo Tuyeát (Fubuki), Hoø Heïn (Aibiki), Nuoâi Trong Ñoàng Roäng (Hoboku), vv... ] vaø hai cuoán saùch [Coû Noåi (Ukigusa), Du Tình Lai Laùng (Ryojo no Umi) ].

Khoâng bieát vì cheá ñoä kieåm duyeät ñaõ caùo chung - hay do Fumiko baây giôø môùi caûm ñöôïc muøi thoáng khoå cuûa chieán tranh sau khi noù coù ñeán cho chính baûn thaân mình - maø tình caûm cuûa baø boãng nhieân coù veû khaùc ñi so vôùi thöôû "vaùc buùt toøng quaân" luùc tröôùc. Giöõa 1946 vaø 1947, Fumiko baét ñaàu vieát Bao Gioøng Nöôùc Xoaén (Uzu-shio), noùi veà tình caûnh nhöõng goaù phuï coù choàng lính cheát trong chieán tranh. Trôøi Möa (Ame) laø chuyeän keå nhöõng bô vô ñau khoå cuûa moät anh cöïu chieán binh:

Moät truyeän ngaén khaùc, Ñoaù Cuùc Muoän (Bangiku), noùi veà moät baø Geisha giaø teân Kin, ñaõ 56 tuoåi nhöng vaãn coøn ñeïp :

Fumiko vieát nhieàu veà cuoäc ñôøi cuûa ñaùm ñoâng quaàn chuùng, neân ñöôïc quaàn chuùng aùi moä . Ñeå töôûng nieäm baø, hoï döïng moät töôïng ñoàng beân con ñöôøng lôùn ôû trung taâm thaønh phoá Onomichi (Hiroshima), nôi Fumiko soáng thôøi nieân thieáu. Beân caïnh ñoù laø moät caên nhaø kyû nieäm ñöôïc laøm gioáng heät caùi vaên phoøng maø baø thöôøng laøm vieäc . ÔÛ queâ höông beân ngoaïi, Sakura-jima (Kuyshu), khoâng xa nôi löõ quaùn cuûa meï baø ngaøy xöa, ngöôøi ta laäp moät ñeàn thôø ñeå töôûng nhôù Fumiko. Tröôùc ñeàn laø moät taûng ñaù xinh xinh, coù khaéc hai caâu thô cuûa ngöôøi nöõ só: