. Coù phaûi Leâ Long Ñónh laø moät vò vua cuûa taøn aùc vaø daâm ñaõûng ?
. Taïi sao ngöôøi ta goïi oâng laø Ngoïa Trieàu Hoaøng Ñeá ?
. Long Ñónh coù maéc beänh taâm thaàn vaø beänh tró ?

Ñaïi Vieät Söû Löôïc laø boä saùch vieát veà söû xöa nhaát cuûa nöôùc ta , ñöôïc löu giöõ trong " Töù Khoá Toaøn Thö " cuûa trieàu Maõn Thanh Trung Quoác , noù coù tröôùc boä Ñaïi Vieât Söû Kyù cuûa Leâ Vaên Höu , trang 107 cheùp veà caùi cheát cuûa Ngoïa trieàu Hoaøng Ñeá nhö sau :

Chæ coù nhöõng ngöôøi maéc beänh taâm thaàn , vôùi moät ñaàu oùc beänh hoaïn môùi töôûng töôïng ra caùc troø chôi gieát ngöôøi phong phuù nhö ñoaïn vaên treân moâ taû nhöõng haønh vi ñoäc aùc maát heát tính ngöôøi 

LONG ÑÓNH COÙ DAÁU HIEÄU BEÄNH TAÂM THAÀN VAØ MAÉC BEÄNH TRÓ KHOÂNG ?

Moät beänh aùn vaø chaån ñoaùn phaân bieät ñöôïc moâ phoûng theo caùc taøi lieäu lòch söû ñaùng tin caäy coù theå ñöôïc bieän luaän nhö sau :

Veà phöông dieän taâm thaàn xeùt haønh vi cuûa Long Ñónh trong vai troø laûnh ñaïo ñaát nöôùc hoaøn toaøn ñoái nghòch vôùi moät soá haønh vi taøn baïo hung aùc nhö trích daãn sau ñaây laøm thí duï nhö :

Khaâm Ñònh Vieät Söû Thoâng Giaùm Cöông Muïc , Chính bieân , quyeãn 1 trang 274 cheùp: " Ñinh Muøi (1007 ) Muøa xuaân Long Ñónh sai em laø Minh Xöôûng vaø Chöôûng thö kyù laø Hoaøng Thaønh Nhaõ ñem con teâ traéng sang bieáu nhaø Toáng , daâng bieåu xin cöûu kinh vaø kinh saùch Ñaïi Taïng "

Ñaïi Vieät Söû Kyù Toøan Thö  trang 235 cheùp " Nhaø vua ñi AÙi Chaâu , ñeán soâng Vuõ Lung . Tuïc truyeàn : ngöôøi loäi qua soâng naøy phaàn nhieàu bò haïi , nhaân theå vua sai ngöôì bôi loäi qua laïi ñeán ba laàn , khoâng heà gì , xuoáng chieáu ñoùng thuyeàn ñeå ôû (caùc beán soâng ) Vuõ Lung , Baït Cöø , Ñoäng Lung boán choå ñeå chôû ngöôøi qua laïi " 

Trong Ñaïi Vieät Söû Löôïc trang 107 cheùp " Naêm Ñònh Vò ( Muøi) töùc naêm 1007 Vua söûa ñònh laïi quan cheá vaên voõ theo nhaø Toáng"

Khaâm Ñònh Vieät Söû Thoâng Giaùm Cöông Muïc, trang 274 cheùp : " Vuaxin vôùi nhaø Toáng cho ta sang "hoà thò" ôû Ung Chaâu, mua baùn ñoåi chaùc vôùi ngöôøi Toâng , nhöng vua Toáng khoâng nghe , chæ cho mua baùn ñoåi chaùc ôû Lieâm Chaâu vaø Traán Nhö Hoàng thoâi " ( Ung Chaâu thuoäc Tænh Quaûng Taây naèm saâu trong noäi ñòa Trung Quoác )

Hoaëc Trong Ñaïi Vieät Söû Kyù Tieàn Bieân cuûa Ngoâ Thì Sæ , Baûn kyû , Quyeån I , trang 39a cheùp: "Khai Minh Vöông sai daân AÙi Chaâu ñaøo keânh , ñaép ñöôøng töø cöûa Vaân Long qua Ñænh Sôn ñeán soâng Vuõ Luõng.."

Long Ñónh trong 4 naêm caàm quyeàn cho ñeán tröôùc khi cheát , oâng vua treû naøy ñaõ 5 laàn töï tay caàm quaân ñaùnh giaëc.

Laàn thöù nhaát ( naêm 1005) deïp tan baïo loaïn giöõa caùc anh em thu phuïc moïi ngöôøi ÑVSKTT trang 233 cheùp "…Töø ñaáy veà sau caùc Vöông vaø giaëc cöôùp ñeàu haøng phuïc ".

Laàn thöù hai ( 1005 ) Khi quan quaân ñang ñaùnh nhau vôùi ngöôùi ôû traïi Phuø Lan chôït thaáy traïm baùo tin laø giaëc Cöû Long vaøo cöôùp ñaõ ñeán cöûa bieãn Thaàn Ñaàu ( Ninh Bình ) Vua veà ñeán soâng Tham , ñi sang AÙi Chaâu ñeå ñaùnh giaëc Cöû Long. 

Laàn thöù ba ( 1008 ) Ñaùnh ngöôøi Man ôû hai chaâu Ñoâ Löông vaø Vò Long.

Laàn thöù tö ( 1008) Ñaùnh giaëc ôû Hoan chaâu vaø chaâu Thieân Lieâu.

Laàn thöù naêm (1009) Thaùng 7 vua ñi ñaùnh giaëc ôû caùc chaâu Hoan Ñöôøng vaø Thaïch Haø.

Vaø ñeán thaùng 10 naêm naêm Maäu Thaân (1008), vua qua ñôøi taïi phoøng nguû trong ñieän. 

Moät caùi cheát maø Ngoâ Thì Sæ ñaõ neâu ra moät nghi vaán , oâng cho raèng Long Ñónh bò thanh toaùn trong Ñaïi Vieät Söû Kyù Tieàn Bieân, trang 185, oâng vieát nhö sau :"… Lyù Thaùi toå raát caêm phaãm tröôùc toäi aùc gieát anh cöôùp ngoâi cuûa Khai minh Vöông , nhaân luùc Khai Minh Vöông beänh taät , sai ngöôøi vaøo ñaàu ñoäc gieát ñi roài daáu kín vieäc ñoù , neân söû khoâng ñöôïc cheùp …"

Qua nhöõng haønh vi neâu treân thaät khoù töôûng töôïng vaø xaùc ñònh Long Ñónh laø moät vò vua chuyeân laøm vieäc caøn dôû nhö söû kyù ñaõ ghi. 

Long Ñónh laïi coù theå laø moät ngöôøi lai Chieâm Thaønh vì trong Ñaïi Vieät Söû Löôïc Quyeãn I trang 21 cheùp vaø Ñaïi Vieät Söû Kyù Toøan Thö trang 232 chuù giaûi nhö sau : Meï cuûa Leâ Long Vieät vaø Leâ Long Ñónh laø Haàu Di Nöõ( Con ngöôøi haàu gaùi ngöôøi Chieâm Thaønh ). 

Nhö vaäy caùi cheát cuûa Ngoïa Trieàu Hoaøng Ñeá coù theå vaãn coøn laø moät bí aàn maø nguyeân nhaân saâu xa hôn ngoaøi Toäi AÙc Gieát Anh Cöôùp Ngoâi , coøn caùi gì nöõa hay khoâng ? Coù leõ Ñieän Tieàn Chæ Huy Söù Lyù Coâng Uaån ,Höûu Ñieän Tieàn Chæ Huy Söù Nguyeãn Ñeâ , Chi haäu Ñaøo Cam Moäc vaøKhuoân Vieät Thaùi Sö, Vaïn Haïnh Thieàn sö vaø nhöõng Ñaïi thaàn töøng giuùp cho Leâ ñaïi Haønh laø nhöõng ngöôøi bieát roõ ñieàu naøy cho neân lôøi baøn cuûa Ngoâ thì Si khoâng phaûi laø khoâng coù caên cöù ( Xem theâm ÑVSKTT trang 238 , hoaëc tham khaûo taøi lieäu qua Toøa soaïn SK&Ñ ). 

Khoâng bieát Ngoâ Thì Só khi noùi nhaân luùc Khai Minh Vöông beänh taät , sai ngöôøi vaøo ñaàu ñoäc gieát ñi laø coù yù gì ? bôûi vì tröôùc khi vua cheát moät hoaëc hai thaùng oâng ta vaãn coøn caàm quaân ñi ñaùnh giaëc ôû caùc chaâu Hoan Ñöôøng vaø Thaïch Haø. 

Nhieàu quyeån söû ghi laø vua bò beänh Tró , ñam meâ töûu saéc thích daâm ñaõng taøn baïo , ñieàu naøy quaû thaät coù nhö vaäy khoâng ?

Beänh tró laø beänh theá naøo ? 

Beänh Tró laø beänh coù lieân quan ñeán caáu taïo cuûathaønh tænh maïch vaø huyeát ñoäng hoïc vuøng chaäu , caùc tænh maïch ôû vuøng haäu moân phoàng lôùn ra taïo thaønh böùu tró , neáu caùc böùu tró chieám treân 180 ñoä thì ñöôïc xeáp vaøo loaïi 4 , nguyeân nhaân chöa roõ nhöng ngöôøi ta ghi nhaän nhöõng ngöôøi bò vieâm ñaïi traøng maõn tính , taùo boùn , vieâm gan , caùc ngheà ngieäp maø phaûi ñöùng laâu ngoài laâu nhö ,thö kyù taøi xeá..thì deã bò beänh tró hôn caùc ngöôøi.

Theo quan nieäm cuûa ñoâng y thì laø do Khí hö haï laõm laø khí hö bò haõm , bò chaän laïi ôû döôùi khoâng löu thoâng ñöôïc. 

Ngöôøi ta hay noùi ñau khoå vì beänh tró , ñieàu ñoù raát ñuùng , ngöôøi naøo coù maéc phaûi beänh naøy môùi hieåu ñöôïc noåi khoå cuûa hoï , nhaát laïi laø beänh nhaân phaûi naèm ñeå thò trieàu kieåu nhö ngöôøi ta moâ taû cho Leâ Long Ñónh vôùi thuïy hieäu Ngoïa Trieàu. 

Beänh tró ôû giai ñoaïn maø beänh nhaân phaûi naèm thì thöôøng ôû giai ñoaïn 4 , laø giai ñoaïn naëng maø bieän phaùp ñieàu trò laø giaûi phaåu , maø giaûi phaåu hay tieâm thuoác ñeå cho teo böùu tró thì 1000 naêm tröôùc laøm gì coù , neáu khoâng ñöôïc giaûi phaåu kòp thôøi thì böùu tró seõ lan roäng ra , söng taáy ñau nhöùc , chaûy maùu , sa bít haäu moân laøm beänh nhaân khoâng daùm ñi caàu . Vì ñau ñôùn vaø caán ôû haäu moân laøm cho beänh nhaân phaûi naèm , khoâng theå ñi ñöùng , di chuyeån , nhaát laø beänh tró trong giai ñoaïn dieãn tieán caáp tính

Khoù maø tin Long Ñónh laø " ngoïa trieàu " ñöôïc vì trong suoát thôøi gian ngaén nguõi 4 naêm oâng caàm quyeàn oâng ta ñaõ töï mình laøm töôùng ñi chinh phaït ñeán 5 laàn vaø traän chieán cuoái cuøng maø Long Ñónh tham döï tröôùc khi oâng cheát laø 2 thaùng , ñoù laø traän vua ñem quaân ñi ñaùnh chaâu Hoan Ñöôøng , Thaïch Haø vaøo muøa thu thaùng 7 naêm Kyû Daäu ( 1009 ) .Thöû hoûi moät " ngoïa trieàu " laømsao maø ñi ñaùnh giaëc ñöôïc 

Neáu Leâ Long Ñónh maéc beänh tró maø phaûi naèm ñeå thieát trieàu thì e raèng khoù maø giaûi thích ñöôïc nhöõng cuoäc chinh chieán lieân mieân cuûa oâng ta

Ñeå thöïc hieän ñöôïc nhöõng cuoäc chinh chieán lieân mieân , laâu daøi vaø thaønh coâng nhö vaäy chaéc chaén vua phaûi coù moät söùc khoûe thaät toátû cho neân noùi laø vua laø keû ham meâ töûu saéc , ñau beänh træ , laâm trieàu phaûi naèm laø chuyeän caàn phaûi xeùt laïi

Ngöôøi goïi laø ñam meâ töûu saéc thì suoát ngaøy cheø cheùn say söa , hoan laïc lieân tuïc thì ñaàu oùc troáng roãng , söùc khoûe luïn baïi laøm gì coù nhöõng quyeát ñònh saùng suoát caáp tieán nhö Cho nguôøì sang Toáng xin chín boä saùch vó ñaïi nhaát cuûa Trung Quoác laø Dòch , Thi , Thö , Leã , Xuaân thu , Hieáu kinh , Luaän ngöõ , Maïnh Töû , Chu leã vaø kinh saùch Ñaïi Taïng , xuoáng chieáu ñoùng thuyeàn ñeå ôû caùc beán soâng Vuõ Lung , Baït Cöø , Ñoäng Lung boán choå ñeå chôû ngöôøi qua laïi , söûa ñònh laïi quan cheá vaên voõ theo nhaø Toáng , xin cho ta sang "hoà thò" ôû Ung Chaâu, mua baùn ñoåi chaùc vôùi ngöôøi Toâng , sai daân AÙi Chaâu ñaøo keânh , ñaép ñöôøng töø cöûa Vaân Long qua Ñænh Sôn ñeán soâng Vuõ Luõng..v.v…vì coù laàn Ngoâ Thì Sæ noùi nhö theá naøy : " Xeùt vieäc Long Ñónh cöôùp ngoâi , coá nhieân khoâng ñaùng ñöôïc thuïy hieäu ñeïp , maø caùi teân Ngoïa Trieàu cuõng khoâng ñuùng. Coù leõ Lyù Thaùi Toå muoán duøng thuïy hieäu xaáu ñeå gaùn cho , maø khoâng bieát raèng töø xöa nhöõng ñeá vöông naøo khoâng ñaùng laøm vua thì goïi laø pheá ñeá , maït ñeá hoaëc laáy caùi teân khi bò pheá maø cheùp. Coøn nhö caùi hieäu "Ngoaï Trieàu" thì thoâ bæ khoâng caên cöù …." cho neân lyù luaän cuûa Ngoâ thì Só khoâng phaûi laø khoâng coù caên cöù veà phöông dieän Y Khoa.

Raát khoù maø giaûi thích ñöôïc nhöõng tö töôûng caáp tieán veà ngoaïi giao vôùi Trung Quoác, kinh saùch giaùo duïc vaøcaùc cuoäc chinh chieán taûo thanh noäi loaïn , giaëc cöôùp thoå phæ trong nöôùc neáu cho raèng Leâ Long Ñónh laø moät vò vua chæ laøm vieäc caøn dôõ, thích daâm ñaõng taøn baïo…vaø maéc beänh tró ñöôïc . cho neân noùi laø vua laø keû ham meâ töûu saéc , ñau beänh træ , laâm trieàu phaûi naèm laø chuyeän caàn phaûi xeùt laïi.