Chim Vieät Caønh Nam            [  Trôû Veà  ]          [ Trang chuû  ] 
NGÖÔØI THAÀY THUOÁC TRÖÔÙC GIÔØ LAÂM CHUNG 
CUÛA BEÄNH NHAÂN
BS. HOÀ ÑAÉC DUY
Nguyeân tröôûng Khoa Caáp Cöùu
BV Trung Öông Hueá vaø BV Chôï Quaùn
Ngaøy 10 thaùng 4 naêm 2001 , Haø Lan trôû thaønh quoác gia ñaàu tieân treân theá giôùi hôïp phaùp hoùa luaät CAÙI CHEÁT TÖÏ NGUYEÄN , keá quaû thaêm doø dö luaän môùi nhaát cho thaáy 86% ngöôøi daân Haø Lan uûng hoä giaûi phaùp naøy

Theo luaät môùi , caùi cheát töï nguyeän ñöôïc tieán haønh chæ vôùi nhöõng ñieàu kieän ñaët bieät nhö : Beänh nhaân maéc moät caên beänh hieãm ngheøo khoâng theå chöõa khoûi vaø traûi qua nhöõng côn ñau ñôùn khoâng theå chòu noãi , beänh nhaân vaãn coøn saùng suoát veà maët tinh thaàn vaø ñoàng yù cheát töï nguyeän , chæ vôùi nhöõng ñieàu kieän treân baùc só ñieàu trò môùi coù quyeàn duøng nhöõng phöông phaùp y hoïc thích hôïp ñeå chaám döùt cuoäc soáng cuûa beänh nhaân

Ngöôi thaày thuoác khoâng coù gì ñau khoå hôn khi phaûi ñoái dieän daàn daàn vôùi caùi cheát bôûi moät caên beänh khoâng theå chöõa ñöôïc, nhaát laø khi caùi cheát aáy ñeán vôùi moät ngöôøi coøn treû, moät ngöôøi tröôûng thaønh, moät ngöôøi chuû gia ñình, moät ngöôøi maø bao hi voïng veà kinh teá ñeàu döïa vaøo hoï. Tình traïng naøy xaûy ra trong tröôøng hôïp beänh daïi leân côn, vaøo giai ñoaïn cuoái cuûa beänh ung thö, AIDS, giôø phuùt haáp hoái keùo daøi cuûa beänh tai bieán maïch maùu naõo hay moät chaán thöông traàm troïng voâ phöông cöùu chöõa Beänh nhaân hoân meâ bôùt khoå hôn laø beänh nhaân tö duy coøn toát hay coøn tænh taùo . Tröôùc noãi ñau cuûa beänh nhaân vaø noãi ñau cuûa nhöõng ngöôøi thaân, ngöôøi thaày thuoác phaûi noùi gì vôùi ngöôøi beänh vaø gia ñình hoï phaûi duøng bieän phaùp gì ñeå duy trì söï soáng vaø caùi cheát seõ ñöôïc xaùc ñònh ra sao ? 

Cheát ôû trong beänh vieän hay cheát ôû nhaø, moät phuùt tröôùc luùc laâm chung beänh nhaân chæ ñöôïc nhìn thaáy nhaân vieân y teá vaø caùc duïng cuï maùy moùc hoài sinh trong phoøng caáp cöùu maø thoâi hay ñöôïc nhìn thaáy laàn cuoái nhöõng göông maët thaân yeâu nhaát cuûa ñôøi mình tröôùc khi vónh vieãn ra ñi.

Vai troø vaø traùch nhieän cuûa ngöôøi thaày thuoác thaät naëng neà vaø teá nhò, loøng nhaân haäu vaø y ñöùc theå hieän roõ neùt trong nhöõng tình huoáng ñoù.

Ngöôøi thaày thuoác coù neân noùi cho ngöôøi beänh bieát "taát caû moïi ñieàu"- moät söï thaät nhö moät baûn aùn töû hình maø thôøi gian laø chuyeán xe ñeán phaùp tröôøng hay khoâng ?

Chaéc chaén nhu caàu cuûa ngöôøi beänh laø hoï phaûi vaø muoán bieát moät caùi gì ñoù lieân quan ñeán beänh taät cuûa hoï, ngöôøi thaày thuoác coù traùch nhieäm phaûi thoâng baùo vaø trao ñoåi vôùi hoï vì ñoù laø moät ñoøi hoûi chính ñaùng. 

Söï khoân ngoan cuûa ngöôøi thaày thuoác laø phaûi ñaùnh giaù xem ngöôøi beänh caàn bieát ñeán möùc naøo, ngöôøi beänh coù naêng löïc vaø khaû naêng chòu ñöïng tôùi möùc naøo, vôùi nhöõng thoâng tin ñoâi luùc coù theå laøm suy suïp hoaøn toaøn, ñöa ñeán tình traïng tuyeät voïng vaø laøm cho beänh nhaân cheát sôùm hôn. Vì vaäy chieán thuaät veát daàu loang vaø vieäc daàn daàn tieát loä thay vì ñoät ngoät laø moät bieän phaùp toát nhaát.

Ngoaøi chính beänh nhaân ra coøn coù moät soá vaán ñeà roái raém chung quanh nhö vôïï con, toân giaùo, taøi chính kinh doanh hoaëc chöùc vuï quan troïng maø beänh nhaân ñang naém giöõ trong chính quyeàn, vaán ñeà phaân chia taøi saûn, laøm di chuùc, keå caû nguyeän voïng cuûa gia ñình? taát caû caàn phaûi ñöôïc xem xeùt ñeán. Phaûi taïo nhöõng cô hoäi cho beänh nhaân ñöôïc noùi chuyeän vôùi thaày thuoác vaø ñeå hoï töï ñaët ra nhöõng caâu hoûi. Duø sao thì ngöôøi thaày thuoác cuõng phaûi khaùch quan, bình tónh vaø ít xuùc ñoäng hôn caùc thaønh vieân trong gia ñình, khi beänh nhaân caàn ñeà caäp hoaëc trao ñoåi veà yù nghóa cuûa caùi cheát cuõng nhö döï ñònh, söûa soaïn, choïn löïa caùi cheát cho chính hoï.

Ñeå cho hoï daàn daàn cheát , ñeå cho caên beänh gieát cheát hoï hay ñôïi cho ngoïn ñeøn sinh löïc cuûa hoï caïn daàn , ñeå cho hoï töï xoay sôû trong noãi ñau quaèn quaïi cuûa theå xaùc vaø tinh thaàn hay laø giuùp hoï keát thuùc cuoäc soáng khoâng coøn yù nghóa maø hoï yeâu caàu ñöôïc cheát , ñoù laø moät vaán ñeà ñang ñöôïc tranh caûi giöõa toân giaùo vaø ñôì thöôøng

Söï côûi môû, loøng caûm thoâng, löông taâm ngheà nghieäp vaø kieán thöùc cuûa ngöôøi thaày thuoác seõ laø choã döïa, theá naâng ñôõ cho beänh nhaân veà theå xaùc cuõng nhö tinh thaàn vaø coù theå laøm giaûm nheïnhöõng ñau ñôùn vaø caûm xuùc.

Ñoái ngöôøi beänh, ngöôøi thaày thuoác trôû neân moät nguoàn an uûi, moät ngöôøi maø hoï coù theå noùi taát caû nhöõng bí aån cuûa cuoäc ñôøi. Söï hieän dieän cuûa ngöôøi thaày thuoác laøm hoï yeân taâm hôn, aên nguû ngon hôn, giuùp hoï kieàm cheá caùc côn ñau cuûa theå xaùc deã daøng hôn, bôùt lo sôï, bôùt hoang mang vaø yeâu ñôøi hôn ñoâi chuùt.

Ñoái vôùi ngöôøi thaày thuoác thì söï ñau ñôùn theå xaùc cuûa ngöôøi beänh caàn phaûi ñöôïc chaêm soùc, an uûi, ñieàu trò vaø kieàm cheá moät caùch thoûa ñaùng. "Khi maø moïi hi voïng nhaèm caûi thieän laâu daøi tình traïng khaùch quan cuûa ngöôøi beänh ung thö bò bieán maát, khi maø ngöôøi thaày thuoác vôùi phöông tieän vaø tri thöùc phaûi boù tay tröôùc beänh hoaïn, khi maø ngöôøi beänh ôû giai ñoaïn cuoái cuûa moät beänh voâ phöông cöùu chöõa thì vieäc chaêm soùc phuï trôï vaø taâm lí raát caàn thieát ñeå ñaûm baûo phaàn naøo bình an vaø laøm giaûm bôùt ñau ñôùn nhaát cho cuoäc soáng trong giôø meänh chung. Khi maø tình traïng tuyeät voïng, caùc daáu hieäu hoâ haáp, tuaàn hoaøn ngöøng hoaït ñoäng; khi maø caùc phaûn xaï ñeàu maát vaø ñieän naõo ñoà laø ñöôøng ñaúng ñieän vaø ñöôïc chaám döùt baèng leänh khoâng hoài söùc vaø ngöøng ñieàu trò, chaát löôïng cuûa cuoäc soáng coù leõ ñöôïc öa chuoäng hôn laø keùo daøi thôøi gian soáng; bôûi theá cheá ngöï côn ñau trong caùc beänh nhaân bò ung thö giai ñoaïn cuoái raát laø caàn thieát, vì ñau ñôùn laø moät trong nhöõng trieäu chöùng chuû yeáu cuûa beänh ung thö. Ngöôøi thaày thuoác phaûi bieát chuû ñoäng giaûm ñau tröôùc khi côn ñau laán chieám cuoäc soáng cuûa beänh nhaân, ñieàu trò nhaèm loaïi boû hoài öùc vaø noãi sôï veà côn ñau vaø ngaên ngöøa lieân tuïc, ngöôøi thaày thuoác cuõng khoâng ñöôïc chaäm tay trong vieäc söû duïng caùc thuoác giaûm ñau maïnh, keå caû taêng lieàu morphine neáu caàn.

Nhaân phaåm, tình caûm cuûa beänh nhaân phaûi ñöôïc toân troïng vaø traùnh caùch ly beänh nhaân vôùi gia ñình.

Lieäu caùc cô sôû y teá, caùc phoøng caáp cöùu, phoøng saên soùc ñaëc bieät, phoøng hoài söùc haäu phaãu? coù ñuû naêng löïc thao taùc chuyeân moân, keå caû moät ñoäi nguõ huøng haäu ñeå chaêm soùc töøng giôø töøng phuùt tröôùc söï theo doõi cuûa thaân nhaân beänh nhaân maø nhöõng ngöôøi naøy luoân luoân than phieàn khieáu naïi vì nhöõng sai soùt nhoû nhaët nhaát trong coâng taùc nhö chaäm thay khaên khi ngöôøi beänh tieåu ra giöôøng?v.v

Coù phaûi toå chöùc laïi theo moät caùch naøo ñoù ôû nhöõng nôi naøy ñeå bôùt tình traïng caùch ly beänh nhaân vôùi gia ñình hoï, caàn ñeå taâm theo doõi toaøn dieän ngöôøi beänh hôn laø chæ ñeå yù giaûi quyeát veà caên beänh ñang nguy kòch.

Ngöôøi thaày thuoác cuõng phaûi ñoä löôïng vaø saün saøng laøm vôi ñi caûm giaùc toäi loãi veà phía gia ñình cuûa beänh nhaân vì coù moät soá ngöôøi töï cho raèng taïi vì hoï maø beänh nhaân rôi vaøo tình traïng chaäm treã hoaëc naëng hôn?v.v

Luaät CAÙI CHEÁT TÖÏ NGUYEÄN cuûa Haø lan laø giaûi phaùp nhaân ñaïo , ñaày tính ngöôøi , chöùng toû söï hieåu bieát saâu saéc nhaát noãi ñau ñôùn cuûa thaân xaùc vaø tinh thaàn cuûa KIEÁP NGÖÔØI , moät ñieàu ñaùng cho ta suy ngaãm

Ngöôøi thaày thuoác cuõng nhö nhöõng ngöôøi khaùc, coù theå vui, buoàn, töï haøo hay aân haän vaø neáu nhö vieäc ñieàu trò, saên soùc beänh nhaân nhö ñang ñieàu trò cho cha meï, con caùi, anh em, baèng höõu cuûa mình thì cho duø coù vaán ñeà gì ñi nöõa toâi nghó hoï vaãn bình yeân trong taâm hoàn.

BS HOÀ ÑAÉC DUY


Trôû Veà  ]