Ngay döôùi taàng laàu toâi ôû, ngöôøi ñaøn oâng côõ tuoåi boán möôi chaïy ra chaïy vaøo vôùi thaèng beù phuï beáp. Caû hai ñeán töø mieàn Nam nöôùc Y Ù, mang theo maøu da naâu ngaêm, gioïng noùi ñuïc, vaø caùi cöôøi khoâng deø seûn. Quen thuoäc nhaát laø nhöõng buoåi chieàu khi naéng ngaû, toâi nghe voïng leân tieáng huyùt saùo maáy aâm ñieäu " Torna a Surriento " laãn vôùi muøi soát caø chua vaø caùc loaïi laù thôm. Taát caû nhö boác thaønh hôi len loûi trong vöôøn chanh xanh um laù, öûng quaû vaøng caïnh bôø bieån maø anh ta moät naêm ñoùng cöûa hieäu aên hai tuaàn ñeå trôû veà thaêm vieáng. Moãi laàn, anh ñem thaèng nhoû ñang phuï beáp traû laïi, roài daãn sang ñöùa khaùc. _ Signora aø, tuoåi naøy lô mô laø leâu loång laøm baäy ngay. Toâi cöôøi. _ Chaúng bieát coù phaûi haén laø thaèng nhoû ñaõ xì loáp xe toâi tröôùc tieäm caø-pheâ laøng Sorrento thô moäng cuûa anh khoâng ? Anh ta caõi. _ Ñaâu coù chuyeän ñoù ôû queâ toâi, chæ xaûy ra ôû Naples thoâi, chính maáy ñöùa naøy toâi ñem töø ñoù tôùi. Noùi roài, mieäng buùng thaúng caùi hoät oâ-liu bay voït. Giaù nhöõng khe coû coù nhieàu ñaát hôn, vôùi bao nhieâu hoät anh ta ñaõ nhoå, haún moät ngaøy seõ coù caây oâ-liu moïc leân trong maûnh saân naøy. Anh ñöa tay voø voø maùi toùc daày ñen cuûa thaèng beù vöøa loït tuoåi tröôûng thaønh, ñang caùn nhöõng sôïi mì treân chieác baøn goã keâ gaàn cöûa ra saân. Noù laéc ñaàu traùnh neù laøu nhaøu baèng tieáng maø nhôø nghe quen toâi ñoaùn ra yù nghóa. Moãi thaèng nhoû khi noùi ñöôïc ít caâu tieáng xöù naøy, ñeå baét chuyeän vôùi toâi vaø ngöôøi ñaøn oâng giaø coù chaäu caây xanh, thì laïi leân ñöôøng veà queâ. Ñoâi laàn toâi hoûi anh chuû, sao chaúng ñeå chuùng hoïc ngheà laâu hôn, anh ta khua tay cöôøi cöôøi, caëp loâng maøy raäm nhöôùng leân chuøng xuoáng. _ Coøn nhieàu chuyeän ñeå laøm, coøn laém thöù ñeå laøm... Signora.

Tieáng haùt " Come back to Sorrento " aáy laø cuûa buoåi chieàu. Ñeán chín giôø toái tôùi phieân nhöõng noát döông caàm trong baûn concerto thöù 26 cuûa Mozart tuoân xuoáng töø khung cöûa coù maøn chim phöôïng. AÂm thanh töøng chuoãi reo trong roài buøng leân cuøng vôùi daøn nhaïc maïnh meõ ñaêng quang. Ngöôøi ñaøn oâng toùc traéng nghe nhieàu nhaïc coå ñieån, nhöng cöù ôû khoaûng ñeâm toái ñoù oâng ta ñeå ñóa nhaïc naøy. OÂng soáng moät mình, ít ngöôøi lui tôùi, thöôøng ñi ra ngoaøi roài trôû veà luùc gaàn tröa, khi anh phaùt thö daét chieác xe ñaïp vaøo qua voøm coång. Hai ngöôøi hay trao ñoåi vaøi caâu tröôùc thuøng thö cuûa toâi. Thænh thoaûng toâi veà ngang luùc aáy, oâng giaø nghieâng ñaàu chaøo vaø anh phaùt thö voäi vaøng ruùt laïi xaáp thö ñaõ boû vaøo thuøng, ñöa caû cho toâi. _ Nhieàu thö vaø saùch baùo quaù, laøm sao ñoïc heát. OÂng giaø töï nhieân nhuùn vai ñaùp hoä. _ Cuõng phaûi heát. Moät laàn, oâng ta ñeà nghò mang giuøm toâi leân laàu. Caên gaùc toâi ôû chæ coù moãi khung cöûa soå nhìn xuoáng vuøng saân aáy, khoâng ñuû aùnh saùng neân toâi ñeå noù traàn truïi, khoâng maøn, khoâng caây caûnh. OÂng giaø coù veû ngaïc nhieân tröôùc khoâng gian nhoû heïp, ñoäc caùi giöôøng ñaày goái chieám heát goùc phoøng vaø moät baøn vieát vôùi ba caùi gheá. Nhöõng thöù aáy naèm goïn giöõa nhöõng böùc töôøng che kín baèng keä saùch. Toâi quay vaøo beáp caém maùy caø-pheâ, oâng ta ñeán gaàn baøn ñeå choàng thö töø leân ñoù. Vöøa môû tuû laáy hoäp ñöôøng toâi vöøa nhìn ra, caùi tuùi ni-loâng ñaët treân saøn goã loøi thanh baùnh mì daøi vaø coïng toûi taây. OÂng aáy ñang ñöùng troâng ra maáy caây baïch döông moïc cao treân vuøng ñaát phiaù beân vöôøn laâu ñaøi, maùi toùc saùng röng röng nhö laù baïc, boãng noùi thaûn nhieân. _ Coâ chong ñeøn khuya laém. Toâi ñaùp vôùi ra. _ Tuyø khi toâi höùng. _ Theá aø, ngaøy xöa... toâi coù laøm thô, nhöng thích ñoïc hôn. Toâi böng khay caø-pheâ ñeán gaàn. _ Baây giôø thì khoâng ? Ngöôøi ñaøn oâng quay laïi, toâi ngôõ ngaøng baét gaëp, treân khuoân maët ñaäm daáu thôøi gian, moät aùnh maét xanh baøng baïc. _ Hoài xöa, môû tôø baùo ra laø thaáy thô, baây giôø, muoán ñoïc thô phaûi tôùi nhaø saùch, phaûi ñi tìm mua môùi coù, phaûi bôùi luïc trong caû röøng taïp chí vaø saùch baùo. Ngay caû, coâ khoâng thaáy sao, tieåu thuyeát truyeän daøi, töï truyeän ñaày oái, nhöng truyeän ngaén khoù tìm.

Khi oâng ta caàm tuùi ni-loâng ñi xuoáng caàu thang, toâi nghe tieáng böôùc chaân chaäm chaïp, khaùc haún nhöõng caâu noùi mau maén, roõ raøng vöøa qua. Töø treân cöûa soå toâi nhìn theo daùng oâng hôi guø löõng thöõng ñi veà nhaø mình, döøng laïi tröôùc hoäp thö, môû ra, troáng loác, roài töø töø ñoùng laïi. Luùc aáy toâi chæ mong ñeán chín giôø ñeâm, ñeå aâm thanh loàng loäng roän raøng cuûa baûn concerto ñeø laáp giuøm toâi caûm giaùc buøi nguøi. Toâi trôû laïi baøn vieát, nhöõng con roái cuûa toâi ñang muùa may treân nhieàu trang giaáy dôû dang vôùi nhöõng neáp ñôøi böøa boän quaù. Con naøy mang boä maët thaûm ñaïm ñeán quaùi ñaûn, luoân luoân chöïc chôø raäp rình, töôûng mình saép cho ra ñôøi thöù trieát lyù hieän thöïc nhaát ñeå chöùng minh söï taän dieät cuûa con ngöôøi. Con kia töng böøng buoâng thaû taâm hoàn laãn thaân xaùc trong baát cöù giôø phuùt soáng naøo, nhöng chæ caàn trong moät giaây nhìn laïi quanh mình, baét gaëp caùi " khoâng thôøi gian, khoâng khoâng gian, khoâng moät ai ", laø ñuû ñeå rít leân tieáng keâu oaèn oaïi cuûa loaøi chim truùng teân, sa töø ñænh nuùi.

Coù nhieàu gioáng chim laï voã caùnh veà treân nhöõng caønh caây beân kia khu vöôøn roäng. Coù con chim xanh loâng raát möôït vôùi moû vaøng hay xaø xuoáng tìm saâu treân vieàn coû oâ vuoâng, roài bay vuùt leân ñaäu ôû ñoøn goã chìa ra nöông nhöõng maûnh ngoùi. Döôùi ñoù laø hai khung kính treo trong vaét thöôøng thaáp thoaùng boùng ngöôøi ñaøn oâng cuoái cuøng cuûa theá giôùi toâi. Gaõ thanh nieân ñoä chöøng hai möôi ba tuoåi, ít noùi nhaát trong boán ngöôøi chính thöùc nguï trong khoaûnh saân naøy. Khoâng bieát chaøng ta soáng baèng gì, nghe ñaâu hoïc Beaux Arts (*), ngöôøi dong doûng, ra daùng laém vôùi taám caïc-toâng keành caøng ñöïng tranh caëp döôùi naùch. Toùc oùng aû, maét trong nhö ngöôøi Baéc AÂu, nhöng anh chaøng thöôøng thích vaøo tieäm Sorrento ngoài tröôùc mieáng lasagne vaùng maøu, thôm nhieàu lôùp. Tôùi khuya hieäu aên ñoùng cöûa, chuû vaø khaùch coøn tieãn nhau vôùi ly röôïu trong tay döôùi cöûa phoøng toâi, cöôøi ñuøa daïy nhau nhöõng caâu noùi loùng vaø tuïc. Nhö ngaàm thoaû öôùc, thôøi gian cuûa aâm thanh nôi ñaây chia ñeàu cho töøng ngöôøi. Chen giöõa ñaàu buoåi chieàu daønh cho anh ngöôøi Y Ù truùt noãi saàu xöù trong maáy ñoaïn O sole mio... vaø chín giôø ñeâm cuûa baûn concerto vöøa thaùnh thoùt vöøa löøng löõng laø khoaûnh khaéc luùc ngaøy taøn, môn trôùn daäp deành ñieäu jazz cuûa gaõ thanh nieân. Coøn toâi, coù quyeàn ñaùnh thöùc nhöõng ngöôøi ñaøn oâng naøy vaøo buoåi saùng. Tuyø theo höùng thuù vui buoàn, thôøi tieát toát xaáu, möa gioù hay naéng ñeïp, toâi tha hoà tung ra töø Barbara, Brel, Beatles tôùi Collins... coù khi raát ngöôïc ñôøi baèng gioïng Joan Baez xoùt xa moät thöù Farewell Angelina ñaõ cuõ. Khoâng bieát töï bao giôø ñaõ nhö vaäy, khoâng ai phaûn ñoái ai. Moãi ngöôøi sung söôùng haân hoan vôùi giôø phaùt thanh cuûa mình vaø toân troïng vuøng aâm thanh trong ngöôøi khaùc.

Cuõng nhieàu laàn gaõ thanh nieân veà vôùi moät teân baïn, chôït nhöõng tieáng cöôøi vang leân cuøng ñieäu rock hay disco saàm saàm sau ñoù. Anh tieäm aên lieàn chaïy ra saân, tay tung höùng cuïc boät mì ñang nhaøo naën, ngöôøi laéc lö uoán eùo theo. Thaèng nhoû phuï beáp chöøng nhö böøng nguû, quay troøn baøn tay muùa maùy vôùi nhöõng sôïi mì vaøng ñöôïm, duø tröôùc ñaáy noù ñaõ troá maét treân töøng böôùc ñi ñoûm daùng cuûa teân baïn B.A.(*). Coøn ngöôøi ñaøn oâng giaø döôøng nhö ngaàm thích thuù vôùi söï khuaáy ñoäng baát chôït treû trung. Thænh thoaûng oâng vaéng maët ñoâi ngaøy, tröôùc khi ñi beâ chaäu caây ñeå moät goùc saân neáu trôøi chöa trôû laïnh. Khi trôû veà xaêm xaêm môû hoäp thö, duø vaãn troáng, tröø vaøi ngaøy moãi thaùng coù phong bì nhaø baêng vaø vaøi hoaù ñôn ñieän nöôùc. Nhöõng laàn nhö theá, ñeøn nhaø oâng taét sôùm, tieáng döông caàm chöa thaû heát moät mouvement ñaõ ngöng baët, oâng ta coù veû moûi meät. Chaúng hieåu oâng ñi ñaâu vaø coù xa khoâng. Hình nhö daùng oâng caøng ngaøy caøng coøm, môù toùc baïc chöøng daøi hôn vaøo luùc ñoâng veà, tieäp truøng vôùi maøu saân ñaày tuyeát phuû. Vaøo nhöõng ngaøy khoâng gian mòt muø traéng xoaù naøy, anh chaøng thôû daøi, nhöõng moùn aên nöùc thôm gia vò mieàn nam nhö ñoâng ñaëc, laïc loõng. Saùng chieàu anh quaán taïp-deà, chuøm muõ len, caàm xeûng hoát nhöõng ñoáng tuyeát tröôùc cöûa ra vaøo cho moãi nhaø chuùng toâi, mieäng laåm nhaåm than tieác caùi naéng vaøng töôi treân maøu bieån xanh ngaét. Coù caû nhöõng caâu laàm baàm töï traùch, Sao ñaõ veà roài laïi ñi. OÂng giaø naèm im trong caên gaùc. Chæ coù toâi vaø gaõ thanh nieân vaãn luïc xuïc vaøo ra vuøng saân khuaát, cuøng nhòp ñoä.

Ñaõ moät daïo, vaéng maùi toùc vaøng daày cuûa chaøng Beaux Arts sau hai oâ cöûa kính bao giôø cuõng ñöôïc anh ta chuøi saïch boùng, caøng trong suoát hôn treân bôø töôøng reâu ñaõ baùm xanh. Thôøi gian aáy, khi veät saùng cuoái ngaøy thu goïn laïi chæ coøn ñoám nhoû thoaùng treân ngoïn baïch döông, oâng giaø ñaõ baét ñaàu môû nhaïc, nhö theå oâng khoâng chòu ñöôïc khoaûng troáng aâm thanh cuûa ngöôøi thanh nieân ñeå laïi. Nhöng ít laâu sau chaøng ta laïi veà, trôøi baét ñaàu muøa xuaân, khoaûnh saân saùng leân vôùi naéng ngaäp ngöøng. Teân baïn trai gaàn nhaát cuûa B.A. töøng ñeán vaø ôû laïi hai ba hoâm baây giôø gheù voäi roài ñi, cuoái cuøng vaéng bieät. Khoâng hieåu sao anh ta töï nhieân ñoåi laáy khuùc blues chôøn vôøn moøn moûi. Töø cöûa soå nhìn xuoáng, toâi thaáy anh chaøng böôùc nheï teânh qua voøm coång buoåi chieàu, daùng trôû neân phaät phôø, xieâu ngaõ. Chaúng coøn goïn gheõ trong chieác blouson, taám aùo möa roäng chuøm ngöôøi, duø trôøi naéng taïnh coå aùo vaãn keùo cao. Moät hoâm giöõa tröa toâi veà, oâng giaø coøn ñöùng trong saân, huùng haéng ho. _ Daïo naøy taét ñeøn sôùm, coâ khoâng khoeû. Toâi loay hoay tìm chìa khoaù, laéc ñaàu. _ Toâi löôøi. Heát höùng sao ? Töï nhieân toâi ngöôùc veà caên phoøng ngöôøi thanh nieân, oâng giaø cuõng ngöûng theo. Hai oâ kính voán trong veo baây giôø loaèn ngoaèn nhöõng veät möa khoâ, hieän roõ döôùi aùnh maët trôøi. Roài chuùng toâi quay laïi nhìn nhau. Toâi chaùn, nhöõng nhaân vaät cuûa toâi, chuùng khoâng cho toâi noùi heát lôøi, chuùng chaúng chòu nhìn ra ñieàu toâi thaáy. OÂng giaø laïi ho vaøi tieáng, ñöa tay ñôõ hoä toâi maáy cuoán baùo vöøa ruùt töø thuøng thö, roài ñöùng sau löng chôø toâi môû cöûa. Ñoät nhieân oâng noùi, nhö moät mình. " Ta thaáy, ta thaáy. Ngöôi thaáy gì ? Ta chaúng thaáy. Coù maøu gì ? Ta khoâng thaáy. Vaán ñeà khoâng phaûi ñieàu gì nhìn thaáy ñöôïc, maø laø töï nhìn ra. Caùi khoâng maøu... Söï trong suoát ". Toâi ngaån ngô, chieác chìa döøng trong oå khoaù. Anh chaøng Sorrento boãng töø trong nhaø chaïy tuoân ra saân coû, ngoài beïp treân maûng gaïch, guïc maët giöõa hai ñaàu goái, naác leân. OÂ, Mamma.

Tröa aáy anh ta khoùc, thì ñeán ñeâm trôøi ñoå côn möa. Nöôùc xoái xaû treân maùi ngoùi, chaûy nhö soâng, cô hoà laøm luùn saâu maûnh saân hôn nöõa. Hieäu aên Sorrento ñoùng cöûa, ngöôøi chuû ñang söûa soaïn leân ñöôøng. Toâi nhìn qua hai beân haøng xoùm, nhöõng aùnh ñeøn töø ñoù haét ra, nhoeø nhoeø sau maøn möa daày ñaëc. OÂng giaø khoâng vaën nhaïc ñeâm nay. Toâi naèm cong ngöôøi giöõa ñoáng goái, nhaåm tính quaõng ñöôøng daøi töø ñaây ñeán ngoâi laøng ven bôø Tyrrheùnienne beân Y Ù. Khoâng bieát anh ta coù veà kòp ñaùm tang. Vaãn chaäp chôøn tröôùc maét taám aûnh ngöôøi ñaøn baø maäp maïp, quaán khaên quaøng röïc rôõ. Chæ thoaùng qua, toâi ñaõ thaáy caëp maét saâu nhìn thaúng nhö muoán noùi bieát bao ñieàu. Chieàu aáy toâi môùi ñöôïc bieát, chính ngöôøi ñaøn baø naøy ñaõ baét con trai uùt cuûa mình cöu mang nhöõng ñöùa treû hoïc ngheà. Thaèng anh cuûa anh chaøng Sorrento ñaõ cheát trong moät cuoäc ñuïng ñoä baêng ñaûng ôû Naples khi vöøa hai möôi tuoåi. Saùng sôùm hoâm sau, toâi ngôõ ngaøng nhìn bao nhieâu caønh laù vaø nhöõng nuï hoa vöøa chôùm nôû töø beân kia khu vöôøn ñaõ tôi taû bay ruïng treân vuøng saân suõng nöôùc. OÂng giaø daäy sôùm ñang luïc ñuïc queùt gom tröôùc cöûa nhaø. Ngöôøi ñaøn oâng trung nieân maïnh meõ, roäng loøng ñeå giuùp chuùng toâi nhöõng luùc ngoån ngang ñaõ ñi roài, trong ñeâm. Tröôùc ñaây moãi laàn coù bieán coá, teân B.A. cuõng xuoáng ñaûm ñöông coâng vieäc moät phaàn, baây giôø im æm. Toâi xaén quaàn, xaùch chaäu vaø choåi bì boõm, loøng nao nao khoù taû.

Maáy hoâm sau ñoù maây naëng neà treân saân gaïch xaùm. Toâi khoâng laøm ñöôïc gì hôn, ñi veà töï nhieân huït haãng. Thieáu gioïng oà oà cuûa Sorrento ñaõ ñaønh, gaõ thanh nieân ít xuoáng laàu, nhaïc anh ta coù baät leân cuõng chaäp chôøn, ñöùt quaõng. Coøn oâng giaø nhö sôï tieáng ñoäng laøm phieàn chaøng haøng xoùm ñoái dieän. Toái toái vaãn cuøng baûn hoaø aâm nhöng tieáng phaùt ra nho nhoû, töôûng chöøng hoaø tan, laån quaån vôùi laù ñeâm. Taát caû nhö thoi thoùp trong khoâng gian baát ngôø heïp haún laïi. Coù oâng y taù ngaøy hai laàn leo leân caên gaùc chaøng thanh nieân, nhöng ñi qua saân coû quaù voäi vaøng. Toâi vaø oâng giaø cuøng nhau leân thaêm B.A., vaãn ñaáy nuï cöôøi coù neùt gì dòu nhö con gaùi, nhöng maù truõng saâu vaø laøn da beäch haún ñi vì thieáu naéng. Luùc trôû xuoáng, döôùi chaân caàu thang nhaø anh ta, oâng giaø cuùi nhaët moät hoät oâ-liu ñen khoâ quaét, ñeå trong loøng baøn tay roài naém laïi thaät chaët. Ngoaøi coâng vieäc ra, luùc ôû nhaø, toâi hay ñöùng gaàn cöûa soå hôn, nhöng ñeå nhìn maø khoâng thaáy nhö oâng giaø ñaõ laåm nhaåm lôøi J. A. Valente, vaên haøo Taây Ban Nha, hoâm naøo. Cho ñeán moät hoâm toâi ñang böïc boäi gaïch boû boâi xoaù treân nhöõng trang giaáy, chôït nghe tieáng chaân nheï nhöng khaùc thöôøng vaø ngaäp ngöøng böôùc trong saân. Voäi ñöùng daäy ngoù xuoáng, oâng giaø beân traùi cuõng ñang veùn böùc maøn chim phöôïng. Moät coâ gaùi maëc aùo möa xaùm, ñeo caëp saùch ñoû ñang ngöôùc nhìn nhöõng khung cöûa bôø töôøng bao quanh, coâ caàm moät tôø giaáy nhoû. Maùi toùc ñen troøn quay voøng moät löôït roài döøng laïi treân hoäp thö cuûa B.A.. Naéng ngaøy vaãn coøn ñuû ñeå toâi nhaän ra ñoâi maét to vaø hai goø maù thaät hoàng treân laøn da maët moûng. Coâ gaùi leân caên gaùc ñoù moät choác roài xuoáng cuøng oâng y taù laàm lì. Hai ngöôøi trao ñoåi vôùi nhau vaøi caâu tröôùc khi ra khoûi voøm coång.

Baàu trôøi thaät im laëng, maøu aåm öôùt ñoïng treân maùi ngoùi vaø ngaám saâu vaøo nhöõng vieân gaïch treân maûnh töôøng ngaên chia khoâng gian coøn soáng beân naøy vaø theá giôùi coå ñoä beân kia. Toâi caûm thaáy ngaït thôû töø maáy hoâm neân môû tung cöûa soå, caùc con chim chaúng bieát ñaõ ñi ñaâu boû nhöõng luøm caây laù baïc ñöùng yeân trong baàu khoâng khí chuøng haún xuoáng. OÂng giaø tröôït chaân treân saân gaïch trôn öôùt toái hoâm qua. Toâi ñaõ böôùc sang nhaø oâng saùng nay, caùi chaân baêng boät duoãi ngang treân neäm gheá. Môùi thoaùng ñoù thoâi maø baát chôït toâi thaáy oâng coãi xöa nhö saép ñi heát naêm thaùng cuûa ñôøi ngöôøi. Laàn ñaàu tieân, oâng ñöa baøn tay coù nhöõng ngoùn daøi khoâ naém nheï tay toâi laéc laéc. Treân chieác baøn con caïnh chaäu caây xanh, moät trang thö boû dôû, neùt chöõ khaù to, môùi ghi ñöôïc maáy doøng ngaøy thaùng. Toâi khoâng theå giaáu veû ngaïc nhieân khi thaáy moät xaáp phong bì vaø giaáy vieát thö naèm ngay ngaén. OÂng giaø keùo cao taám chaên ñaép laïi nöûa ngöôøi, chaäm raõi. Toâi coù thaèng con trai côõ B.A. ñi Martinique khoâng veà, toâi vaãn vieát thö duø noù ít traû lôøi. Roài chaéc mieäng tieáp. Keä, nhö vaäy toâi ñaõ giöõ lôøi höùa vôùi meï noù khi baø aáy qua ñôøi. OÂng laïi tìm tay toâi, voã voã. Ngöôøi ta thöôøng noùi, neáu nhöõng cuû haønh naêm nay moïc nhieàu lôùp thì muøa ñoâng tôùi naøy laïnh laém, caån thaän. Toâi rôøi oâng, böôùc laïi khung cöûa, toác nhöõng con chim phöôïng sang hai beân, nhìn thaúng tröôùc maët. Hai vuõng toái aâm u huùt maét giöõa ban ngaøy laøm toâi choaùng ngöôøi, ñöa tay oâm laáy bôø vai. Maõi sau toâi laïi coù caûm töôûng tröôùc hai oâ cöûa ñoái dieän aáy coù nhöõng boùng laù lung linh, vaø beân kia chuùng laø daùng daáp gaày thanh cuûa chaøng B.A. thaáp thoaùng. Roài maét chôït thaáy aùnh naéng mong manh nghieâng treân maûnh saân, ñang saùng leân maøu aùo möa baïc thuyû ngaân cuûa coâ sinh vieân y khoa ñaõ ñeán chaêm soùc B.A. vaøo nhöõng tuaàn leã sau naøy. Ba toái moãi tuaàn, coâ gaùi nhoû ñaïp xe thaúng vaøo saân ngay luùc baûn concerto vôõ bôø nhö soùng luõ, töïa hoà naâng ñôõ ngöôøi ñaøn oâng giaø ngaøy caøng chìm xuoáng trong cuoäc soáng ñi veà ñôn ñoäc. Coâ döïa chieác xe ñaïp vaøo bôø töôøng, döôùi hoäp thö B.A., roài ngöôùc ñaàu leân veà phía phaùt ra aâm thanh ñang roän raøng lay ñoäng nhöõng con chim phöôïng döôùi aùnh ñeøn. Toâi coù caûm giaùc coâ gaùi öôõn vai, hít thôû, môû toang buoàng ngöïc ñeå laéng nghe moät choác roài môùi môû cöûa böôùc leân caàu thang. Thænh thoaûng toâi thaáy coâ ñöùng sau khung kính khoâng coøn trong vaét nöõa, nhö theå muoán thu giöõ noát nhöõng hôïp aâm troøn ñaày tröôùc khi haï ñeøn. Töø ñoù, coøn moãi boùng ñeøn chong thaép nhoû cho ñeán sôùm hoâm sau, khi coâ ra veà nhöôøng choã cho ngöôøi y taù. Nhöng trong ñeâm, vaúng tieáng chaøng thanh nieân la heùt, toâi nhoûm daäy chaïy ra cöûa soå. Ñeøn beân aáy böøng saùng leân, boùng coâ gaùi di ñoäng, moät laùt sau taát caû môùi trôû veà vôùi thinh laëng cuûa ñeâm. Vaø laù trong gioù laïi tieáp tuïc rì raøo. Toâi trôû vaøo ngoài tröôùc baøn vieát, nhöõng trang baûn thaûo ñaày chöõ maø troáng roãng. Quanh quaån trong khoâng gian haïn heïp chæ coù toâi cuøng ba ngöôøi ñaøn oâng aáy, nhöng moãi caù nhaân raõ rôøi nhö nhöõng noát nhaïc rieâng leû leäch laïc, chaúng keát noåi thaønh moät hôïp aâm naøo. Nhöõng caûnh soáng ñôn ñieäu aâm thaàm tröôït qua nhau. Phaûi ñôïi ñeán nhöõng ñeâm khuya xao ñoäng nhö theá naøy cuøng söï xuaát hieän cuûa coâ sinh vieân treû trung ñoù, vôùi taám aùo saùng baïc vaø caëp saùch ñoû thaém, môùi coù ñöôïc veát maøu töôi treân böùc tranh ñôøi xaùm ngaét. Nhieàu buoåi sôùm oâng giaø nheï nhaøng giöõ coâ gaùi laïi, haát caùi nhìn veà caên gaùc B.A., göông maët hao ñi sau moät ñeâm thieáu nguû cuûa coâ toû neùt aùi ngaïi. Nhöng cuoái cuøng, bao giôø coâ cuõng môû nuï cöôøi coøn ñaày chaát hoàn nhieân ñeå chaøo oâng vaø voäi vaõ ñeán tröôøng.

Khoaùc chieác aùo möa vaøo ngöôøi, toâi xuoáng caàu thang. Nhöõng böïc goã cöïa mình ñaùp traû töøng böôùc moät, chaäm, leû. Döøng laïi ôû ngöôõng cöûa, treân beä ñaù gaàn ñaáy coøn roå voû chanh cuûa anh Sorrento. Nhöõng mieáng voû ñaõ goït vaøng thôm ñeå ñeäm höông vò cho noài thòt beâ osso-bucco, baây giôø quaên queo leân maøu aåm moác. Maáy vieân gaïch nung anh ta vaãn duøng loùt loø nöôùng pizza ngoån ngang döôùi chaân töôøng beân caïnh moät hai caùi noài laät uùp. Taät baøy böøa ra saân cuûa anh Sorrento thöôøng laøm oâng giaø caøu nhaøu, nhöng sau nuï cöôøi ñoàng loõa vôùi caëp maét vaø caùi gaät ñaàu lia lòa höùa heïn, Si, si, seõ ñaâu vaøo ñoù, ñaâu seõ vaøo ñoù, Signor... thì taát caû vaãn naèm nguyeân choã cuõ. Cuõng may khoâng coù thöùc aên gì baøy hôù heânh ñeå quyeán ruõ boïn meøo ñeâm töø vöôøn treân ñoå xuoáng. Qua khung kính ñuïc môø cuûa nhaø beáp, aån hieän hình thuø caùc vaät duïng naáu aên vaø chaäp chôøn aùnh kim khí saéc laïnh cuûa muoâi dao muoãng nóa chung quanh caùi loø nöôùng môû toang ñen moø, roãng toaùc. Toâi ruøng mình, keùo saùt hai vaït aùo. Lieäu anh ta coù veà ñoát noùng khoâng khí aåm öôùt naøy. Bieát ñaâu ngöôøi ñaøn oâng aáy seõ ôû laïi vôùi nhöõng maøu töôøng vaùch ñaù vaøng cam röïc oái trong côn naéng mieàn nam haøo phoùng. Chaúng hieåu caên nhaø baø meï anh ta naèm laån khuaát giöõa vuøng ñaát troàng chanh xanh ngaét, tieáp raùp vôùi baõi caùt theânh thang nhoaøi vaøo bieån. Hay noù laø moät trong nhöõng oâ nhaø ngang heïp cao leânh kheânh löng chöøng treân vaùch nuùi. Coù bao caønh boâng giaáy ñoû thaém löôïn leo töø chaân leân ñeán ñænh, níu vaøo nhöõng thaønh vòn caàu thang voøng veøo bao nhieâu khuùc, ñöa xuoáng taän chaân soùng ñaäp rì raøo. Toâi ñaõ töøng qua ñoù, moät khaùch du lòch voâ tö nhìn ngaém caûnh laï, khoâng nghe ra tieáng cöôøi laãn nhìn thaáy veát naùm trong taâm hoàn ngöôøi baûn xöù töïa anh ta.

Ngöôøi phaùt thö vöøa daét xe vaøo giöõa khuoân saân troáng, tay khua khua taám böu aûnh ñeán töø Sorrento, vui möøng ra maët. Anh hieäu aên naén noùt vieát teân ba ngöôøi theo thöù töï, oâng giaø, toâi, roài chaøng B.A.. Maáy haøng chung baûo seõ veà, vaø moät doøng aân caàn nhaén rieâng B.A. haõy ñôïi. Cuoái chieàu, toâi böôùc leân ñöa cho B.A. taám thieäp, ôû ñaàu caàu thang chôït ñuïng oâng y taù laàm lì tuoân töø treân xuoáng, suyùt ñaâm saàm vaøo nhau. OÂng ta chaïy voäi ra coång roài laïi chaïy vaøo cuøng vôùi tieáng coøi xe cöùu thöông ruù leân nhö bay qua maùi nhaø roài töø treân khoâng chuïp xuoáng. Toâi neùp vaøo bôø töôøng, taát caû quay moøng tröôùc maét. Chaúng bao laâu laïi theâm voøng xe ñaïp laên troøn cuûa coâ gaùi loït qua voøm coång. Coâ chôït khöïng laïi, voäi vaøng nhaûy xuoáng, ngô ngaùc tröôùc caûnh töôïng ñang naùo ñoäng treân saân coû naøy, buoâng ngang chieác xe ñaïp ñoå nhaøo xuoáng ñaát. Chöa ai kòp phaûn öùng, coâ beù ñaõ chaïy boå tôùi caïnh chieác baêng-ca, hai ngöôøi ñaøn oâng maëc aùo blouse traéng voäi vaøng thu veùn noát nhöõng duïng cuï cöùu caáp roài khieâng ñi. OÂng giaø coá böôùc nhanh choaøng oâm coâ beù laïi. Toâi luùp huùp chaïy theo ra tôùi ngoaøi, ñeøn xe ñeøn ñöôøng phoá phöôøng nhoeø saùng. Roài tieáng xe cöùu thöông baát ngôø xeù raùch khoâng gian. Böôùc quay vaøo, trong goùc saân gaàn nhaäp nhoaø boùng toái, coâ gaùi guïc treân vai ngöôøi ñaøn oâng toùc traéng. Coù tia saùng yeáu ôùt töø ngoïn ñeøn treo ñaàu bôø töôøng ñaù ong ñang roïi xuoáng, röng röng treân maøu caëp saùch ñoû naèm giöõa vuoâng gaïch xaùm, keû vieàn bôûi coû xanh.