OÂng keå laïi nhöõng lyù do vì sao oâng phaûi töø nôi sôn aûi ñoù laàn moø veà. OÂng ñeán ñoù töø khi chæ laø moät ñöùa beù bò buoäc chaët vaøo con ñaø-maõ vôùi moät caùi boïc to töôùng ñöïng caùc vaät duïng. OÂng cho bieát caùi thung-luõng aáy laø nôi phuùc-ñòa, coù ñuû moïi thöù maø con ngöôøi haèng mô öôùc : nöôùc ngoït, ñoàng coû, khí haäu oân-hoaø, söôøn nuùi ñaát ñen maàu môõ, vôùi nhöõng buïi caây um-tuøm, quaû chín ngon ngoït. Treân moät söôøn nuùi khaùc laø nhöõng caùnh röøng thoâng roäng lôùn ngaên chaën tuyeát lôû. Tít treân cao, ba maët vaùch ñaù xanh xaùm coù baêng ôû toät ñænh, nhöng nhöõng con soâng baêng ñoùng khoâng chaåy veà phía hoï maø laïi chaåy ra nhöõng söôøn ñoài xa hôn, vaø chæ thænh-thoaûng môùi coù nhöõng taûng baêng khoåaâng-loà laên xuoáng meù thung-luõng. ÔÛ sôn coác naøy khoâng bao giôø coù möa, hay tuyeát, nhöng nhôø nhöõng doøng suoái ñaày traøn neân ñoàng coû vaãn xanh töôi vaø coù nöôùc töôùi chan hoøa khaép nôi. Nhöõng ngöôøi daân ñònh cö ôû ñaây quaû ñaõ hoaøn-thaønh moät coâng vieäc ñaùng khen ngôïi. Thuù vaät do hoï chaên nuoâi, sinh soâi naåy nôû, chæ hieàm coù moät ñieàu khieán haïnh-phuùc cuûa hoï khoâng ñöôïc troïn veïn. Chæ moãi moäït ñieàu naøy cuõng ñuû laøm cho haïnh-phuùc cuûa hoï giaûm ñi raát nhieàu. Moät chöùng beänh coå-quaùi khieán cho taát caû nhöõng ñöùa treû sinh ra ôû ñaây ? vaø caû raát nhieàu ñöùa lôùn hôn ?cuøng maéc taät muø loøa. Chính laø ñeå ñi kieám moät thöù linh döôïc hay buøa pheùp thaàn-dieäu veà trò beänh thong-manh maø oâng ñaõ chaúng quaûn meät nhoïc, ñöôøng xa hung-hieåm, xoâng pha laên loäi xuoáng nuùi, tìm veà queâ cuõ. Vaøo thuôû aáy, trong nhöõng tröôøng hôïp nhö theá ngöôøi ta khoâng nghó ñeán vi-truøng, truyeàn-nhieãm, maø chæ nghó ñeán toäi loãi.Vaø oâng nghó loãi chính laø do nhöõng ngöôøi di cö ñaàu tieân khoâng coù giaùo só ñaõ queân döïng moät ñieän thôø khi ñaëït chaân ñeán caùi thung-luõng naøy. OÂng muoán thieát-laäp trong sôn coác moät caùi ñieän thôø ñeïp-ñeõ vaø linh thieâng, khoâng xa-hoa. OÂng muoán coù nhöõng thaùnh coát hay nhöõng buøa pheùp gaây loøng tín ngöôõng, nhöõng thaùnh vaät, meà-ñay thaàn bí, nhöõnh thaùnh kinh. OÂng mang theo trong boïc moät neùn baïc nhöng khoâng chòu cho bieát nguoàn goác, khaêng-khaêng moät möïc noùi raèng sôn coác khoâng coù baïc, nhöng lôøi choái ñaây ñaåy cuûa oâng roõ laø cung caùch cuûa moät keû noùi doái chöa thieän ngheä. Taát caû moïi ngöôøi ñeàu ñoùng goùp tieàn baïc vaø caùc vaät trang-hoaøng quyù giaù vì hoï nghó nhöõng vaät ngoaïi thaân aáy khoâng caàn-thieát, thaø ñem ñaùnh ñoåi laáy pheùp maàu ñeå trò beänh. Toâi töôûng töôïng ra hình aûnh moät thanh-nieân mieàn sôn cöôùc, maét môø, da saïm naéng, gaày-guoäc, lo-laéng, boàn-choàn oâm chaët caùi muõ roäng vaønh, moät thanh-nieân khoâng maûy may quen thuoäc leà thoùi cuûa caùi theá-giôùi beân döôùi, keå laïi chuyeän naøy cho moät vaøi giaùo-só maét saùng chaêm-chuù nghe tröôùc khi côn ñòa chaán xaåy ra. Toâi hình dung chaøng tìm caùch trôû veà vôùi nhöõng thaùnh vaät, linh döôïc ñeå trò beänh vaø nhöõng noâng noãi khoù-khaên voâ vaøn chaùn-naûn ñoái tröôùc khoaûng ñaát roäng ngoån-ngang loaïn thaïch, nôi tröôùc kia laø heûm nuùi. Toâi khoâng roõ heát nhöõng tai bieán khaùc ñaõ xaåy ra cho chaøng ngoaïi tröø caùi cheát khoán-khoå nhieàu naêm veà sau. Toäi-nghieäp cho con ngöôøi laïc-loõng töø xa ñeán ! Con soâng tröôùc kia laø heûm nuùi nay ñoå aøo aøo xuoáng töø moät thaïch ñoäng, vaø caâu chuyeän anh vuïng veà keå laïi ñaõ bieán thaønh söï tích cuûa gioáng ngöôøi muø loøa ôû moät choán xa-xoâi naøo ñoù maø ngaøy nay ta coøn nghe thuaät laïi.

Haén laø moät sôn nhaân ôû gaàn Quito, moät ngöôøi ñaõ töøng ra khôi, ñi ñoù ñi ñaây, nhieàu lòch-duyeät, moät ngöôøi ñoïc saùch theo kieåu rieâng cuûa mình, moät ngöôøi ñaõ tinh quaùi laïi gan daï. Luùc baáy giôø coù moät toaùn ngöôøi Anh ñeán Ecuador ñeå leo nuùi ñaõ thueâ haén theá chaân cho moät trong ba ngöôøi höôùng-ñaïo Thuïy-só bò oám. Haén ñaõ töøng leo khaù nhieàu nuùi roài môùi thöû ñeán ngoïn Paracostopelt trong raëng nuùi Andes, vaø laàn aáy haén bò maát tích luoân. Tai naïn naøy ñöôïc keå ñi keå laïi haøng chuïc laàn , nhöng chæ coù chuyeän cuûa Pointer thuaät laø hay nhaát. Pointer taû töôøng-taän nhöõng noãi vaát-vaû khi caû ñoaøn phaûi leo leân con doác haàu nhö döïng ñöùng ñeán chaân moät caùi vaùch ñaù cuoái cuøng vaø lôùn nhaát. Hoï ñaõ chaät-vaät döïng leàu truù aån ban ñeâm treân moät thaïch-baøn giöõa vuøng tuyeát ngaäp. Pointer coù bieät taøi keå chuyeän khieán moïi ngöôøi hoài-hoäp theo doõi töø khi ñoaøn thaùm- hieåm phaùt-giaùc söï thaát-tung cuûa Nunez ra sao. Hoï reùo goïi haén vang aàm leân nhöng khoâng thaáy traû lôøi, hoï laïi hoâ hoaùn theâm vaø huyùt coøi, theá roài suoát nöûa ñeâm aáy khoâng ai chôïp maét ñöôïc nöõa.

Khi trôøi taûng saùng hoï nhìn thaáy daáu veát Nunez ngaõ laên xuoáng in haèn treân maët tuyeát. Döôøng nhö haén khoâng kòp keâu leân moät tieáng naøo. Haén tröôït chaân ôû meù ñoâng, laên tuoät xuoáng moät khu hoang-sôn. Tít beân döôùi, haén rôi truùng moät caùi doác saâu tuyeát ñoùng, tieáp tuïc laên-loâng-loác xuoáng cuøng vôùi ñaùm tuyeát lôû. Veát laên thaúng ñeán bôø moät caùi vöïc thaúm, sau ñoù moïi daáu tích ñeàu bò khuaát laáp. Xa laéc xa lô beân döôùi, hoï lôø-môø thaáy nhöõng ngoïn caây vöôn leân töø moät caùi thung-luõng nhoû heïp boán beà vaùch ñaù . Ñaáy laø caùi xöù ñaõ tuyeät-tích cuûa nhöõng ngöôøi muø. Nhöng luùc baáy giôø chöa ai roõ ñaáy laø xöù ngöôøi muø vaø hoï cuõng khoâng phaân-bieät ñöôïc noù vôùi nhöõng sôn coác nhoû heïp khaùc. Naûn loøng tröôùc tai naïn baát ngôø naøy, caû ñoaøn boû cuoäc ngay töø tröa hoâm aáy. Sau ñoù, vì chieán-tranh, Pointer phaûi nhaäp nguõ tröôùc khi coù dòp leo thöû moät laàn nöõa. Vaø cho tôùi nay, ñænh Paracostopelt vaãn ngaïo-ngheã vöôn leân, chöa coù ai ñaët chaân tôùi ñöôïc. Caùi leàu cuûa Pointer trôû neân xieâu veïo, giöõa vuøng tuyeát phuû khoâng keû vaõng lai.

Laên heát caùi doác ñaàu khoaûng ba traêm thöôùc, cuoán theo caû ñaùm tuyeát muø, haén loït vaøo moät caùi doác tuyeát baùm khaùc laïi coøn döïng ngöôïc hôn caùi treân, cô hoà maát heát tri-giaùc nhöng may khoâng gaãy moät caùi xöông naøo. Sau ñoù haén rôi treân nhöõng trieàn doác thoai-thoaûi hôn vaø cuoái cuøng döøng laïi naèm im, vuøi saâu trong ñoáng tuyeát xoáp traéng ñaõ cuoán theo khi haén laên xuoáng vaø ñaõ cöùu haén. Nunez tænh daäy, mô-maøng töôûng mình ñang naèm treân giöôøng, nhöng linh-tính cuûa ngöôøi daân mieàn sôn cöôùc khieán haén hieåu ngay hieän tình, lieàn cöïa quaäy, loùp-ngoùp chui daàn ra khoûi ñoáng tuyeát vaø nhìn thaáy nhöõng ngoâi sao nhaáp-nhaùy treân trôøi. Haén naèm soùng söôït moät luùc, töï hoûi mình ñang ôû ñaâu, chuyeän gì ñaõ xaåy ra cho mình. Haén sôø naén töù chi, khaùm phaù ra caùi aùo choaøng ñaõ loän ngöôïc leân treân ñaàu, khuy ñöùt gaàn heát. Con dao gaêm trong tuùi rôi luùc naøo khoâng bieát. Caùi muõ buoäc chaët döôùi caàm cuõng maát noát. Haén nhôù mang maùng luùc aáy ñang ñi nhaët ñaù ñeå döïng leàu. Caû caùi rìu cuõng maát taêm maát tích.

Nunez ñoaùn mình ñaõ tröôït chaân rôi xuoáng vöïc vaø ngöûng ñaàu nhìn laïi caùi doác gheâ-rôïn haén vöøa laên xuoáng. Döôùi aùnh traêng môùi moïc, laïnh-leõo vaø nhôït-nhaït, caùi doác troâng caøng ruøng-rôïn, saâu hun-huùt. Trong moät luùc, Nunez naèm yeân nhìn tröøng-tröøng leân caùi vaùch ñaù söøng-söõng beân treân, caøng luùc caøng thaáy noù cao ngaát-ngöôûng, vöôn ra khoûi boùng toái ñang luøi daàn. Veû ñeïp kyø-bí, ma quaùi thu huùt Nunez moät luùc roài boãng haén boø laên ra maø cöôøi nöùc-nôû.

Moät luùc laâu sau, Nunez nhaän thaáy mình naèm keà ngay chaân caùi doác tuyeát ñoïng. Beân döôùi, traêng soi toû moät caùi doác khaùc coù veû deã ñi, Nunez thaáy nhöõng maûng ñen-ñen cuûa caùc buïi caây raäm, moïc chen giöõa maáy taûng ñaù. Haén göôïng ñöùng daäy, töù chi eâ aåm, laàn moø töøng böôùc khoù-khaên töø ñoáng tuyeát xoáp xuoáng tôùi buïi caây raäm roài laên keành ra thì ñuùng hôn laø naèm, beân moät taûng ñaù lôùn, moùc tuùi trong laáy chai nöôùc ra tu öøng-öïc roài thieáp ñi ngay.

Haén ngoài leân, thaáy mình naèm treân baõi coû nhoû ôû ñaùy moät caùi vöïc saâu, haén ñaõ cuøng vôùi tuyeát laên tuoät xuoáng ñaây theo moät caùi raõnh. Tröôùc maët coù moät vaùch ñaù bích laäp khaùc. Caùi khe nuùi giöõa hai vaùch ñaù chaïy töø ñoâng sang taây ñang chan hoøa aùnh bình-minh, naéng roïi ñeán taän trieàn nuùi phía taây chaän ñöùng caùi doác. Beân döôùi döôøng nhö coù moät vaùch ñaù cuõng doác ngöôïc khoâng keùm, nhöng phía sau raõnh tuyeát laø moät caùi khe, baêng ñang tan röõa, nhoû xuoáng töøng gioït, coù theå lieàu ñi ñöôïc. Nunez nhaän ra ñi deã hôn haén töôûng, cuoái cuøng haén ñeán moät baõi coû hoang khaùc vaø sau khi leo qua nhöõng taûng ñaù khoâng maáy khoù-khaên tôùi moät caùi söôøn nuùi doác saâu, coù caây moïc. Nunez ngaém ñòa-theá, ngöûng maët nhìn leân caùi heûm nuùi thaáy noù aên thoâng vôùi nhöõng thaûm coû xanh beân treân vaø troâng roõ moàn-moät tuùm-tuïm maáy caên nhaø ñaù hình thuø kyø-dò. Coù luùc haén töôûng mình ñang leo leân moät böùc töôøng trôn tuoät. Moät luùc sau, aùnh döông-quang khoâng coøn chieáu xuoáng heûm nuùi, tieáng chim hoùt cuõng taét. Khí trôøi quanh Nunez trôû neân laïnh giaù vaø toái daàn. Nhöng caùi thung-luõng xa xa vôùi nhöõng caên nhaø troâng laïi caøng saùng ngôøi. Baây giôø haén ñeán moät bôø doác vaø giöõa nhöõng taûng ñaù haén ñeå yù ? vì Nunez raát coù oùc quan-saùt ? thaáy moät caây döông-xæ hình thuø kyø-laï, nhö ñang vöôn nhöõng caùnh tay xanh ngaét ra khoûi keõ nuùi nöùt-neû. Haén beû moät caùi nhö caùi laù, nhaám thöû cuoáng thaáy aên ñöôïc.

Khoaûng giöõa tröa, Nunez thoaùt ñöôïc ra khoûi heûm nuùi ñeán moät khu ñoàng baèng coù aùnh naéng. Mình maåy haén teâ cöùng, meät moûi, haén ueå-oaûi ngoài traùnh naéng sau moät taûng ñaù, voác nöôùc suoái ñaày chai giaûi khaùt, nghæ moät luùc tröôùc khi tieán veà phía coù nhaø cöûa.

Nhöõng ngoâi nhaø naøy troâng raát kyø-quaëc vaø khi quan-saùt toaøn dieän caùi sôn coác, haén caøng thaáy noù coå-quaùi. Phaàn lôùn thung-luõng laø moät baõi coû xanh möôùt ñieåm raát nhieàu khoùm hoa thaät ñeïp ñöôïc töôùi boùn voâ cuøng caån-thaän, roõ raøng coù baøn tay ngöôøi chaêm soùc töøng khoùm moät. Treân cao laø moät böùc töôøng vaây chaïy voøng quanh thung-luõng vaø moät caùi gì nhö oáng daãn nöôùc töø ñoù coù nhöõng tia nöôùc phun xuoáng sôn coác ñeå töôùi caây. Treân söôøn nuùi cao hôn, töøng ñoaøn ñaø-maõ ñang gaäm coû. Raûi-raùc ñoù ñaây, töïa vaøo töôøng laø nhöõng caùi chuoàng chaên nuoâi ñaø-maõ.

ÔÛ trung-taâm thung-luõng, caùc raõnh nöôùc töôùi caây nhaäp laïi thaønh moät caùi laïch vaø moãi beân coù töôøng xaây cao tôùi ngöïc. Caùi choán heûo-laùnh naøy nhôø ñieåm ñoù laïi mang neùt thò-thaønh kyø-laï. Veû thò-thaønh caøng taêng theâm vôùi nhöõng con ñöôøng laùt ñaù ñen traéng, chaïy theo haøng loái, ñöôøng naøo cuõng coù moät væa heø nhoû vaø kyø-dò. Nhöõng ngoâi nhaø ôû trung-taâm thung-luõng khaùc haún nhöõng caên nhaø xaây hoãn-ñoän treân nuùi maø haén töøng thaáy. Nhaø ôû ñaây, döïng hai beân moät con ñöôøng caùi saïch voâ töôûng, maët tieàn nhieàu maàu loang-loå, ñoù ñaây coù ñuïc nhöõng caùi cöûa ra vaøo nhöng tuyeät nhieân khoâng coù laáy moät caùi cöûa soå. Maàu saéc pha troän raát quaùi-ñaûn, vaùch traùt baèng moät thöù vöõa choã thì xaùm-xòt, choã maàu naâu taùi, thænh-thoaûng xen laãn maàu ñaù ñen hoaëc naâu saãm. Chính caùi quang caûnh saéc maàu loaïn xaï naøy ñaõ khieán haén lieân-töôûng laàn ñaàu tieân ñeán chöõ " muø ". " Töôùng naøo thöïc-hieän caùi coâng-trình naøy chaéc laø muø tòt nhö moät con dôi " Nunez buïng baûo daï.

Ba ngöôøi ñaøn oâng döøng chaân, ngoaûnh ñaàu nhôùn-nhaùc nhö tìm kieám xung quanh. Hoï quay ngang quay ngöûa, coøn Nunez thì vung tay roái-rít ra hieäu song coù leõ hoï khoâng troâng thaáy. Sau moät luùc, hoï tieán veà phía daãy nuùi xa xa, meù tay phaûi, vaø caát tieáng goïi to nhö ñeå ñaùp laïi. Nunez laïi gaøo leân, vung vaåy tay ra hieäu vaø khi nhaän ra voâ ích, ñoät nhieân chöõ " muø " loùe ra trong oùc haén : " Khoâng kheùo caùc cha naøy muø caû luõ roài ! "

Cuoái cuøng, sau khi gaøo chaùn cheâ vaø caùu-kænh, Nunez vöôït chieác caàu nhoû vaét ngang doøng nöôùc, xuyeân qua moät caùi cöûa ñuïc trong töôøng vaø tieán ñeán gaàn hoï. Haén chaéc chaén nhöõng nguôøi naøy ñaõ loøa vaø bieát roõ ñaây laø xöù sôû cuûa ngöôøi muø maø ngöôøi ta vaãn keå trong nhöõng chuyeän coå-tích, thaàn-thoaïi. Haén töôûng nhö mình ñang traûi qua moät cuoäc phieâu-löu thích-thuù maø moïi ngöôøi haèng mô töôûng, öôùc ao. Ba ngöôøi ñaøn oâng soùng vai nhau ñöùng, khoâng nhìn haén nhöng tai laïi veånh veà phía haén, laéng nghe tieáng böôùc chaân khaùc laï cuûa haén. Hoï ñöùng saùt caùnh nhau ra chieàu hôi khieáp-sôï. Haén thaáy roõ mi maét hoï kheùp kín vaø saâu truõng laøm nhö nhaõn-caàu beân döôùi ñaõ teo laïi. Maët hoï loä veû hoang-mang.

" Coù ngöôøi ? ñích thò laø coù ngöôøi ? ngöôøi hay laø quyû thaàn ñi töø phía nhöõng taûng ñaù xuoáng ". Moät ngöôøi thoát baèng thöù tieáng lô-lôù Taây-ban-nha.

Nunez maïnh daïn tieán leân nhö moät thanh-nieân môùi böôùc chaân vaøo ñôøi. Haén chôït nhôù ñeán taát caû nhöõng chuyeän keå veà caùi thung-luõng ñaõ tuyeät-tích vaø xöù sôû cuûa ngöôøi muø. Caâu ngaïn-ngöõ coå cöù laùy ñi laùy laïi maõi trong ñaàu haén nhö moät ñieäp-khuùc :

" Trong Xöù Muø Thaèng Choät laøm Vua "

" Trong Xöù Muø Thaèng Choät laøm Vua "

Haén caát tieáng chaøo raát leã-pheùp, vöøa chaøo vöøa ñöa muïc-quang quan-saùt.

" Ngöôøi naøy töø ñaâu ñeán hôû Pedro ? " moät ngöôøi leân tieáng hoûi.

" Töø phía nhöõng taûng ñaù treân kia ñi xuoáng."

" Toâi töø beân kia daãy nuùi ñeán ñaây " Nunez söûa laïi. " Töø moät nöôùc ôû raát xa, nôi maø ai ai cuõng nhìn ñöôïc. ÔÛ gaàn Bogota, choã coù haøng traêm ngaøn daân cö, daãu chæ laø moät thaønh-phoá khuaát neûo. "

" Nhìn ? Nhìn ? " Pedro laåm-baåm.

" Ngöôøi naøy töø nhöõng taûng ñaù ñi xuoáng " ngöôøi muø thöù nhì nhaéc laïi.

Quaàn aùo hoï maëc raát kyø-cuïc, chaép noái lung-tung caùc maûnh vuïn baèng nhöõng ñöôøng kim muõi chæ khaùc nhau. 

Haén giaät naåy mình khi hoï ñoàng loaït tieán leân, cuøng vöôn tay. Haén voäi luøi laïi, traùnh nhöõng ngoùn tay xoøe ra.

" Laïi ñaây " ngöôøi muø thöù ba leân tieáng, böôùc theo vaø toùm ngay ñöôïc haén.

Hoï naém giöõ, sôø naén Nunez töø ñaàu ñeán chaân vaø khoâng noùi theâm moät tieáng naøo cho tôùi khi sôø naén xong.

" AÁy, caån-thaän ñaáy ! " Nunez sôï-haõi keâu leân khi moät ngoùn tay ñeø leân maét haén vaø bieát laø hoï thaáy maét haén raát kyø-quaëc, mi maét rung ñoäng ñöôïc. Hoï laïi sôø thöû moät laàn nöõa.

" Ngöôøi naøy quaùi laï laém, Correa. Sôø thöû toùc anh ta maø xem, cöùng nhaéc y nhö loâng con ñaø-maõ " ngöôøi teân laø Pedro thoát.

" Cuõng thoâ-keäch nhö nhöõng taûng ñaù ñaõ sinh ra anh ta " Correa noùi vaø vuoát-ve caùi caàm chöa caïo raâu cuûa Nunez vôùi baøn tay meàm-maïi hôi öôn-öôùt. " Chaéc roài anh ta cuõng coù theå trôû neân thanh-tao hôn ! ". Nunez hôi vuøng-vaãy khi moïi ngöôøi sôø naén nhöng bò hoï ghìm chaët.

" AÁy, caån-thaän ñaáy ! " Nunez nhaéc laïi.

" Anh ta noùi ñöôïc, theá thì ñuùng laø ngöôøi roài. " ngöôøi muø thöù ba caát tieáng. 

Pedro maân-meâ caùi aùo choaøng cuûa Nunez vaø keâu " oà " toû veû gôùm-ghieác.

" Theá laø anh ñaõ böôùc vaøo ñôøi roài ñaáy ? " Pedro hoûi.

" Böôùc ra khoûi thì ñuùng hôn. Toâi ôû maõi taän beân kia daãy nuùi vaø nhöõng doøng soâng nöôùc ñoùng baêng, baèng moät nöûa con ñöôøng ñi leân maët trôøi. Ra khoûi caùi theá-giôùi bao la, phaûi ñi maát ñeán möôøi hai ngaøy môùi xuoâi tôùi bieån ñöôïc. "

Xem ra hoï chaúng lyù gì ñeán nhöõng lôøi haén thoát.

" OÂng cha chuùng ta thöôøng daäy raèng thieân-nhieân coù theå sinh ra ngöôøi. Chính laø nhieät-khí phoái-hôïp vôùi hôi aåm-öôùt vaø söï muïc-naùt cuûa vaïn vaät hoùa thaønh. " Correa noùi.

" Chuùng ta haõy daãn ngöôøi naøy ñeán yeát-kieán caùc vò cao nieân tieàn-boái ñi " Pedro ñeà-nghò.

" Haõy goïi to leân baùo tin tröôùc keûo treû con noù sôï. Ñaây laø moät tröôøng hôïp ñaëc-bieät " Correa baøn.

Theá laø hoï heùt toaùng leân, roài Pedro daãn loä, naém tay Nunez loâi veà phía coù nhaø cöûa. Nunez ruït tay laïi noùi : 

" Toâi troâng thaáy ñöôøng maø. "

" Troâng thaáy ? " Correa hoûi laïi.

" Phaûi roài, toâi troâng ñöôïc " Nunez vöøa noùi vöøa quay maët veà phía Correa nhöng vaáp vaøo caùi thuøng cuûa Pedro.

" Giaùc-quan ngöôøi naøy chöa ñöôïc hoaøn-haûo " ngöôøi muø thöù ba caát tieáng. " Anh ta vaáp ngaõ, laïi duøng nhöõng tieáng voâ-nghóa-lyù. Haõy naém tay anh ta maø loâi ñi cho xong. "

" Thoâi cuõng ñöôïc " Nunez vöøa cöôøi vöøa ñeå maëc cho hoï daãn ñi.

Döôøng nhö hoï khoâng bieát tò gì veà ñoâi maét saùng nhìn ñöôïc. Khoâng sao, roài daàn daàn haén seõ daäy cho hoï hieåu. Coù tieáng hoâ hoaùn goïi nhau vaø moät boïn ngöôøi loáaâ-nhoá tuï taäp giöõa ñöôøng laøng. 

" Moät daõ-nhaân töø nhöõng taûng ñaù ñi xuoáng. "

" ÔÛ Bogota. Bogota, maõi taän beân kia daãy nuùi " Nunez caûi chính.

" Moät daõ-nhaân noùi tieáng man rôï " Pedro leân tieáng. " Coù nghe thaáy anh ta noùi khoâng ? Bogota ? Ñaàu oùc anh ta chöa thaønh hình, chæ noùi ñöôïc ñoä nöûa caâu ra hoàn thoâi. "

Moät thaèng nhaõi gaäm tay haén vaø choïc gheïo : " Bogota ! "

" Phaûi roài. Ñaáy laø moät thaønh-phoá so vôùi caùi laøng naøy. Toâi töø moät theá-giôùi roäng bao la ñeán ñaây ? nôi maø taát caû moïi ngöôøi ñeàu saùng maét vaø nhìn ñöôïc. "

" Teân anh ta laø Bogota " hoï baûo nhau.

" Anh ta ñi ñöùng khoâng vöõng-vaøng, vaáp tôùi nhöõng hai laàn treân ñöôøng ñi ñeán ñaây " Correa maùch.

" Daãn anh ta ñeán gaäp caùc boâ laõo ñi. "

Hoï ñoät-ngoät ñaåy haén böôùc qua ngöôõng cöûa vaøo moät gian phoøng toái om-om tröø phía cuoái phoøng coù aùnh löûa baäp-buøng. Ñaùm ñoâng theo saùt goùt haén, che laáp haàu heát caùi aùnh saùng beân ngoaøi chæ coøn lôø-môø. Haén chöa kòp döøng böôùc ñaõ loaïng-choaïng vaáp, ngaõ nhaøo leân chaân moät ngöôøi ñang ngoài. Tay haén chôùi vôùi ñaäp ngay vaøo maët moät ngöôøi khaùc khi haén chuùi xuoáng. Haén caûm thaáy ñuïng phaûi caùi gì meàm meàm vaø nghe roõ tieáng keâu giaän-döõ. Trong moät luùc, haén giaãy-giuïa, vaät loän, ñeå thoaùt khoûi nhöõng baøn tay ñang vít xuoáng, ghì chaët laáy haén. Ñaây laø cuoäc chieán moät chieàu. Haén chôït tænh-ngoä, naèm im, noùi :

" Toâi bò ngaõ. Toâi chaúng troâng thaáy gì ôû caùi choã toái ñen nhö möïc naøy. "

Moät luùc yeân-laëng, hình nhö nhöõng ngöôøi haén khoâng troâng thaáy ôû chung quanh ñang tìm hieåu yù nghóa nhöõng lôøi haén thoát. Coù tieáng cuûa Correa caát leân : 

" Anh ta chæ môùi ñöôïc taïo ra neân ñi ñöùng coøn vaáp ngaõ, vaø noùi thì pha troän nhöõng tieáng vôù-vaån, voâ-nghóa-lyù. "

Nhöõng ngöôøi khaùc cuõng xoân-xao, baøn taùn veà haén, nhöng haén khoâng nghe roõ hay khoâng hieåu roõ.

" Toâi ngoài daäy coù ñöôïc khoâng ? " haén hoûi sau moät luùc yeân-laëng. " Toâi höùa seõ khoâng vuøng-vaãy, phaûn-khaùng laïi caùc oâng caùc baø ñaâu. "

Hoï baøn nhau roài cho pheùp haén ngoài leân. 

Vò tröôûng laõo tieáp-tuïc giaûng daäy Nunez raèng thôøi-gian chia laøm hai, khi thì noùng, khi thì laïnh, töùc laø ngaøy vaø ñeâm cuûa chuùng ta, vaø toát nhaát neân nguû khi tieát trôøi aám-aùp, laøm vieäc khi trôøi laïnh-giaù, cho neân neáu khoâng taïi haén thì giôø phuùt naøy taát caû moïi ngöôøi ôû ñaây ñeàu ñaõ ngon giaác. OÂng nhaát ñònh Nunez ñöôïc taïo ra ñeå hoïc hoûi vaø phuïc-vuï cho nhöõng söï hieåu bieát khoân-ngoan cuûa hoï, vaø maëc daàu haén aên noùi chaúng ñaâu vaøo ñaâu, laïi hay vaáp ngaõ, nhöng haén phaûi toû ra coù can-ñaûm vaø phaûi doác loøng, gaéng söùc hoïc hoûi khoâng ñöôïc cheånh-maûng. Tôùi ñaây taát caû nhöõng ngöôøi ñöùng loá-nhoá ôû cöûa ñeàu laåm-nhaåm khuyeán-khích. OÂng giaø laïi noùi raèng ñeâm - ñoái vôùi hoï, ngaøy chính laø ñeâm - ñaõ khuya laém roài, ai naáy neân quay veà ñi nguû. OÂng hoûi Nunez coù bieát ñi nguû khoâng, Nunez ñaùp coù bieát nhöng tröôùc khi ñi nguû haén muoán coù caùi gì aên.

Hoï ñem thöùc aên ñeán ? moät baùt söõa ñaø-maõ cuøng vôùi baùnh mì thoâ-sô ? roài daãn ñeán moät choã vaéng veû cho aên ñeå khoûi nghe thaáy haén luïc-ñuïc, vaø sau ñoù thì nguû moät maïch cho tôùi khi khí laïnh buoåi chieàu mieàn nuùi ñaùnh thöùc hoï daäy ñeå baét ñaàu moät ngaøy môùi. Nhöng Nunez khoâng heà chôïp maét.

Haén ngoài ôû choã hoï daãn ñeán, duoãi chaân nghæ vaø suy ñi nghó laïi nhöõng tröôøng-hôïp baát ngôø ñaõ ñöa haén ñeán ñaây. Thænh-thoaûng haén baät cöôøi, khi thì vui thuù, luùc laïi töùc giaän :

"  Ñaàu oùc chöa thaønh hình ! Chöa coù ñaày ñuû trí-giaùc ! Hoï khoâng bieát laø hoï ñaõ sæ-nhuïc ñaáng quaân vöông, vò chuùa teå maø Trôøi vöøa ban cho hoï. Ta caàn phaûi daäy cho hoï bieát ñaïo lyù, bieát leõ phaûi. Ñeå nghó xem ? nghó xem. "

Haén vaãn coøn ngoài traàm-tö khi maët trôøi laën haún. Nunez laø ngöôøi bieát thöôûng-ngoaïn nhöõng veû ñeïp ôû ñôøi, caûnh röïc-rôõ cuûa nhöõng thöûa ruoäng tuyeát phuû, con soâng baêng ñoùng meù treân thung-luõng. Maét haén löôùt töø khung caûnh huy-hoaøng cuûa trôøi chieàu ñeán caùi laøng vaø nhöõng thöûa ruoäng ñöôïc chaêm boùn ñang chìm raát nhanh vaøo boùng toái. Ñoät-nhieân haén thaàm caûm ôn Hoùa-coâng ñaõ ban cho haén ñoâi maét coøn nguyeân laønh.

Coù tieáng ngöôøi reùo goïi töø phía caùi laøng.

" Bogota ! Laïi ñaây. "

Nunez mæm cöôøi ñöùng leân. Haén seõ daäy cho hoï thuûng nghóa theá naøo laø moät ngöôøi nhìn ñöôïc. Hoï seõ phaûi ñi tìm haén vaø seõ khoâng tìm thaáy.

" Naøy Bogota, ñöøng ñi caøn baäy ñaáy nheù ! " gioïng noùi laïi caát leân.

Nunez cöôøi laëng-leõ, roùn-reùn böôùc hai böôùc ra khoûi con ñöôøng nhoû.

" Bogota ! Ñöøng giaãm böøa-baõi leân coû, caám tuyeät ñaáy. "

Roõ raøng Nunez khoâng nghe thaáy tieáng chaân mình di-ñoäng. Haén söûng-soát ñöùng laïi. 

Ngöôøi vöøa leân tieáng chaïy xaêm-xaêm veà phía haén treân con ñöôøng loùt ñaù ñen traéng loang-loå. Haén voäi luøi veà con ñöôøng nhoû vaø leân tieáng : 

" Toâi ôû ñaây naøy. "

" Taïi sao ngöôi khoâng leân tieáng khi nghe ta goïi ? " ngöôøi muø vaën hoûi "  Ngöôi muoán ta daét ñi nhö daét ñöùa treû con hay sao ? Ngöôi khoâng nghe thaáy tieáng chaân mình ñi treân ñöôøng aø ? "

Nunez cöôøi : " Toâi nhìn thaáy ñöôøng maø. "

" Khoâng coù chöõ gì laø nhìn caû " ngöôøi muø gaït ñi sau moät luùc yeân-laëng. " Töø giôø trôû ñi ñöøng aên noùi quaøng-xieân nhö theá nöõa. Haõy coá maø ñi theo tieáng böôùc chaân cuûa ta. "

Nunez böôùc theo, hôi khoù chòu.

" Roài seõ coù ngaøy tôùi phieân toâi cho maø xem " Nunez noùi.

" Roài ngöôi seõ hoïc ñöôïc. Coøn khoái thöù ngöôi phaûi gia-taâm hoïc hoûi " ngöôøi muø ñaùp.

" Theá khoâng ai noùi cho oâng bieát caùi caâu ?Trong Xöù Muø Thaèng Choät laøm Vua? aø ? "

" Muø laø caùi gì ? " ngöôøi muø lô-ñaõng hoûi qua vai.

Nunez nhaän ra töï xöng laø Vua khoù hôn haén töôûng vaø trong luùc haén möu ñoà moät cuoäc ñaûo-chính thì haén ñaønh caén raêng tuaân theo meänh-leänh cuûa hoï, hoïc phong-caùch, taäp-tuïc cuûa Xöù Ngöôøi Muø. Haén thaáy phaûi laøm vieäc vaø di-chuyeån ban ñeâm laø moät chuyeän chaùn ngaùn neân quyeát-ñònh ñoù seõ laø ñieàu haén thay ñoåi tröôùc nhaát.

Hoï coù moät cuoäc soáng giaûn-dò, caàn-maãn vôùi ñaày ñuû yeáu-toá ñaïo-ñöùc vaø haïnh-phuùc theo möùc hieåu bieát cuûa loaøi ngöôøi. Hoï laøm vieäc nhöng khoâng laøm quaàn-quaät, hoï coù dö giaû thöïc-phaåm vaø quaàn aùo, hoï coù ngaøy nghæ vaø muøa nghæ, hoï öa ñaøn haùt vaø cuõng bieát yeâu ñöông, sinh con ñeû caùi.

Ñaùng phuïc laø hoï di-chuyeån cöù thoaên-thoaét trong caùi theá-giôùi ngaên-naép cuûa hoï moät caùch ñaày töï tín vaø chuaån-ñích. Vaät gì ôû ñaây cuõng ñöôïc saép ñaët theo nhu-caàu cuûa hoï, moãi con ñöôøng reõ ngang ñeàu beû goùc gioáng heät nhau vaø coù moät caùi hình khía rieâng ôû væa heø ñeå ñaùnh daáu. Taát caû moïi chöôùng-ngaïi-vaät hay nhöõng choã goà-gheà treân loái ñi, treân baõi coû ñaõ ñöôïc deïp ñi, san baèng töø laâu. Taát caû nhöõng phöông-phaùp boá-trí taát nhieân ñeàu ñeå ñaùp öùng nhu-caàu ñaëc-bieät cuûa hoï. Giaùc-quan hoï ñaõ trôû neân linh-maãn tuyeät-vôøi, hoï coù theå nghe vaø xaùc ñònh ñöôïc töø caùi caát tay nheï cuûa moät ngöôøi ñöùng caùch xa haøng chuïc thöôùc, coù theå nghe ñöôïc caû tieáng tim ngöôøi kia ñaäp. Vôùi hoï, ñaõ töø laâu, lôøi noùi thay theá cho neùt maët, hay cöû chæ, giaùng-ñieäu. Hoï coù theå söû duïng caùi cuoác, caùi mai, caùi chóa moät caùch thuaàn-thuïc nhö baát cöù moät ngöôøi laøm vöôøn naøo. Khöùu-giaùc hoï beùn-nhaäy tuyeät-traàn, hoï coù theå phaân-bieät hôi ngöôøi y nhö loaøi choù. Hoï bieát chaên nuoâi nhöõng con ñaø-maõ treân nuùi xuoáng kieám thöùc aên hay choã truù nguï ôû chaân töôøng deã nhö chôi, khoâng heà ngaäp-ngöøng. Maõi ñeán khi Nunez coù yù ñònh baét hoï phuïc oai mình haén môùi khaùm-phaù ra nhöõng haønh-ñoäng cuûa hoï chuaån-ñích vaø ñaày töï tín ñeán baäc naøo.

Haén chæ noåi loaïn sau khi thöû thuyeát-phuïc hoï khoâng xong. Thoaït ñaàu, haén muoán daäy cho hoï hieåu theá naøo laø nhìn ñöôïc : " Baø con haõy nghe ñaây, coù nhieàu ñieàu baø con khoâng hieåu toâi ñaâu " haén noùi ñi noùi laïi nhieàu laàn.

Ñoâi khi, coù vaøi ngöôøi chòu khoù ñeå tai nghe. Hoï ngoài, maët cuùi xuoáng, tai khoân kheùo höôùng veà phía haén vaø haén coá söùc giaûng cho hoï nhìn ñöôïc laø caùi gì. Trong soá nhöõng ngöôøi nghe haén coù moät coâ gaùi maø hai mi maét ít ñoû vaø khoâng saâu-hoaém nhö nhöõng ngöôøi khaùc, khieán ta coù caûm töôûng coâ ñang nhaém laïi giaáu hai con maét ñi, vaø coâ laø ngöôøi haén ñaëc-bieät muoán thuyeát-phuïc. Haén taû nhöõng caùi ñeïp maø maét nhìn thaáy nhö nhöõng ngoïn nuùi, voøm trôøi, caûnh bình-minh vaø hoï laéng nghe haén noùi, thoaït ñaàu thaáy ngoä-nghónh vui vui nhöng khoâng tin, cuoái cuøng thì leân aùn. Hoï baûo cho haén bieát thaät söï khoâng coù caùi gì goïi laø nuùi caû vaø choã taän cuøng cuûa nhöõng taûng ñaù maø loaøi ñaø-maõ thöôøng gaäm coû cuõng laø taän cuøng cuûa theá-giôùi. ÔÛ choã aáy baét ñaàu coù caùi maùi khum-khum cuûa vuõ-truï, söông vaø thaùc ñoå xuoáng töø ñaáy. Khi haén caõi raèng vuõ-truï khoâng coù choã taän cuøng vaø cuõng khoâng coù caùi maùi khum-khum nhö hoï töôûng thì hoï tuyeân-boá nhöõng suy-luaän cuûa haén laø toäi loãi. Cho tôùi nay, nghe haén taû nhöõng caûnh trôøi maây, traêng sao, hoï chæ thaáy ñoù laø moät coõi roãng khoâng, xaáu-xí, gheâ-rôïn, thay theá cho caùi maùi khum-khum nhaün thín maø hoï tin töôûng ? hoï thaønh-khaån tin raèng caùi maùi khum-khum hoaøn-toaøn nhaün nhuïi. Haén nhaän ra phaàn naøo nhöõng ñieàu haén noùi khieán hoï traùi tai neân boû qua khía caïnh naøy vaø thöû cho hoï thaáy giaù-trò thöïc-teá cuûa ñoâi maét saùng, coøn bieát nhìn. Moät buoåi saùng haén troâng thaáy Pedro ñang ñi treân con ñöôøng soá 17, tieán veà phía nhöõng ngoâi nhaø ôû trung-taâm, nhöng cuõng coøn khaù xa ñeå hoï coù theå nghe hay ñaùnh hôi thaáy. Haén lieàn baùo tröôùc : " Tò nöõa Pedro seõ tôùi ñaây ". Moät oâng giaø caõi : " Pedro khoâng coù vieäc gì ñeå ñi treân con ñöôøng soá 17 " vaø nhö ñeå chöùng-minh, khi ñeán gaàn, Pedro lieàn reõ quaët sang ñöôøng soá 10, quay goùt höôùng veà phía böùc töôøng vaây. Hoï beøn cheá-nhaïo Nunez khi khoâng thaáy Pedro ñeán. Sau ñoù, haén vaën hoûi Pedro cho ra nheõ thì anh naøy choái bay, söøng-soä vaø töø ñoù trôû ñi haèn-hoïc vôùi haén.

Laïi coù laàn haén doã hoï ñeå haén leo qua söôøn ñoài coû ñeán chaân böùc töôøng vaây vôùi moät ngöôøi naøo tình-nguyeän ñi theo, haén höùa seõ taû cho ngöôøi aáy taát caû nhöõng gì xaåy ra töø caùc ngoâi nhaø trong laøng. Haén troâng roõ hoï ñi ñi laïi laïi, nhöng nhöõng söï vieäc ñaùng keå ñoái vôùi hoï thì laïi xaåy ra ôû beân trong hoaëc ñaèng sau nhöõng ngoâi nhaø khoâng coù cöûa soå thaønh thöû haén khoâng theå troâng thaáy hay taû ra ñöôïc ? vaø hoï thì chæ coù theå pheâ-phaùn haén qua nhöõng söï vieäc naøy. Sau laàn thaát-baïi aáy haén bò nhaïo-baùng quaù beøn duøng ñeán vuõ löïc. Haén ñònh naém laáy moät caùi mai roài baát ngôø quaät ngaõ moät vaøi teân trong boïn ñeå cho hoï thaáy, trong moät cuoäc chieán-ñaáu coâng-baèng, coù ñoâi maét saùng vaãn hôn. Haén quaû ñaõ choäp laáy moät caùi mai nhöng phaùt-hieän lieàn ñoù moät ñieàu môùi laï trong haén, haén khoâng theå nhaãn-taâm ñaùnh daäp moät keû muø loøa.

Haén löôõng-löï, nhaän ra hoï ñeàu bieát haén ñaõ giaät ñöôïc moät caùi mai. Hoï ñöùng thuû theá, ñaàu nghieâng moät beân, tai veånh leân höôùng veà phía haén, doø ñoäng tónh.

" Buoâng caùi mai xuoáng " moät ngöôøi ra leänh, vaø haén caûm thaáy moät noãi kinh-hoaøng baát löïc. Haén ñaõ saép söûa boù tay chòu khuaát-phuïc.

Ñoät-nhieân, haén ñaåy moät ngöôøi baén luøi veà phía caùi vaùch nhaø, löôùt veøo qua maët ngöôøi naøy, thoaùt ra khoûi laøng.

Haén chaïy ngang ñoàng coû, ñeå laïi daáu chaân giaãm böøa baõi treân coû, roài ngoài xuoáng beân leà ñöôøng. Haén thaáy haøo-khí böøng-böøng trong loøng nhö nhöõng ngöôøi tröôùc khi xuaát traän, nhöng phöùc-taïp hôn. Haén baét ñaàu nhaän ra ngöôøi ta khoâng theå saün loøng ñoái ñòch vôùi nhöõng keû maø taâm cô khaùc haún mình. Haén troâng roõ ñaèng xa moät boïn ngöôøi mang thuoång cuoác, gaäy-goäc chaïy ra daøn thaønh haøng chöõ nhaát treân nhöõng con ñöôøng ñi veà phía haén. Hoï böôùc töø töø, choác choác chaâu ñaàu baøn taùn vôùi nhau, thænh-thoaûng caû ñoaøn döøng laïi laéng tai vaø ñaùnh hôi.

Laàn ñaàu tieân thaáy theá Nunez phì cöôøi. Sau ñoù haén khoâng cöôøi ñöôïc nöõa. 

Moät ngöôøi tìm thaáy veát chaân haén treân coû, lom-khom cuoái xuoáng doø-daãm tìm ñöôøng.

Trong naêm phuùt, Nunez ngaém haøng ngöôøi chaàm-chaäm tieán leân roài yù nghó lôø-môø phaûi ra tay öùng phoù kòp thôøi trôû neân caáp-baùch. Haén ñöùng daäy böôùc vaøi böôùc veà phía böùc töôøng thaønh roài xoay mình trôû goùt ñi ngöôïc laïi. Hoï ñöùng daøn theo hình caùnh cung, yeân laëng laéng tai.

Haén cuõng ñöùng yeân, hai tay laêm-laêm naém chaët caùn mai. Coù neân neän cho hoï moät traän khoâng ? Maïch maùu trong tai haén ñaäp luøng-buøng theo ñieäu " Trong Xöù Muø Thaèng Choät laøm Vua ! "

Coù neân ñaùnh aåu hoï khoâng ?

Haén quay nhìn böùc töôøng thaúng taép sau löng, traùt vöõa nhaün-nhuïi tröø nhöõng nôi coù ñuïc cöûa ra vaøo nhoû, roài laïi nhìn haøng ngöôøi truy-naõ haén ñang nhích laïi gaàn. Ñaèng sau hoï, voâ soá nhöõng ngöôøi khaùc ñang böôùc ra khoûi con ñöôøng caùi. Coù neân quaät cho hoï moät traän neân thaân khoâng ?

" Bogota ! Bogota ! ngöôi ôû ñaâu theá ? " moät ngöôøi cao gioïng hoûi. 

Haén khö-khö naém caùi mai chaët hôn, ñi laàn xuoáng ñoàng coû ñeán khu vöïc coù ngöôøi ôû. Haén vöøa di ñoäng töùc thì hoï ñoå doàn veà phía haén. " Neáu boïn noù maø ñoäng vaøo ta laø ta quyeát seõ gieát saïch caû luõ ! Theà vôùi Trôøi laø ta seõ ñaäp chuùng tan xöông ra ". Roài haén gaøo :

" Naøy, caùc ngöôøi khoân hoàn thì haõy nghe toâi noùi. ÔÛ caùi thung-luõng naøy, toâi chæ laøm nhöõng caùi gì toâi thích. Ñaõ nghe chöûa ? Toâi chæ laøm caùi gì toâi thích vaø ñi ñeán choã naøo toâi muoán. "

Hoï saán laïi vaây quanh haén raát nhanh, quôø-quaïng theá maø thaàn-toác ñaùo ñeå, gaàn nhö ta chôi troø bòt maét baét deâ, chæ khaùc ôû ñaây taát caû ñeàu bòt maét tröø moät ngöôøi.

" Tuùm laáy noù ! " moät ngöôøi heùt to. Haén thaáy mình bò loït vaøo voøng vaây. Ñoät nhieân, haén thaáy caàn phaûi cöông-quyeát ra tay.

" Caùc ngöôøi khoâng bieát laø caùc ngöôøi ñaõ bò muø coøn toâi laø keû saùng maét. Haõy ñeå cho toâi yeân thaân ". Haén gaàm leân, gioïng coá toû ra doõng-daïc nhöng kyø thöïc thì laép-baép.

" Bogota ! muoán soáng thì boû caùi mai xuoáng vaø laäp töùc böôùc ra khoûi coû ! "

Caùi meänh leänh keû caû naøy laøm haén soâi giaän : " Toâi seõ ñaäp cho caùc ngöôøi moät meû ". Haén vöøa noùi vöøa khoùc. " Toâi theà laø toâi seõ ñaäp caùc ngöôøi moät traän tôi-bôøi cho maø xem ! Haõy keä xaùc toâi ! "

Thoaùt ! Baây giôø haén quay laïi gaàn con ñöôøng caùi hai beân coù nhaø. Ñaùm ngöôøi muø muùa may nhöõng caùi mai, caùi coïc, chaïy ñi chaïy laïi khaù nhanh.

Haén vöøa kòp nghe tieáng böôùc chaân ôû sau löng thì moät ngöôøi cao cao saán-soå chaïy ñeán nghe thaáy tieáng haén lieàn heát söùc bình sinh phang xuoáng moät ñoøn. Haén maát bình-tónh, lao maïnh caùi mai veà phía ñoái-thuû, lia moät voøng roài boû chaïy, cuoáng quyùt gaøo leân khi phaûi traùnh moät ngöôøi muø khaùc.

Haén hoát-hoaûng, chaïy xuoâi chaïy ngöôïc ñuøng ñuøng, traùnh neù khi khoâng caàn phaûi traùnh neù ai, vaø vì quaù kinh-mang, muoán nhìn caû boán phía cuøng moät luùc, neân loaïng-choaïng vaáp, ngaõ laên chieâng, vaø hoï nghe thaáy tieáng haén ngaõ huîch xuoáng. Tít-taép ñaèng xa, nôi böùc töôøng thaønh coù moät caùi cöûa nhoû troâng chaúng khaùc caûnh thieân-ñöôøng, theá laø haén chaïy thuïc maïng veà phía aáy, khoâng buoàn quay laïi nhìn nhöõng ngöôøi ñuoåi theo ñaèng sau maõi tôùi khi yeân trí ñaõ boû rôi hoï moät quaõng xa. Haén laûo-ñaûo vöôït caùi caàu, leo leân nuùi ñaù khieán moät con ñaø-maõ nhoû kinh-ngaïc vaø sôï-haõi nhaåy voït ra xa roài naèm xuoáng phaäp-phoàng thôû doác.

Theá laø keát-thuùc cuoäc ñaûo-chính cuûa haén.

Haén laån troán ngoaøi böùc töôøng vaây thung-luõng hai ngaøy hai ñeâm gioøng-giaõ, khoâng aên uoáng cuõng khoâng nôi truù aån, nghieàn-ngaãm nhöõng caùi baát traéc ôû ñôøi. Trong luùc suy-nghó mieân-man haén hay nhaéc ñi nhaéc laïi moät caùch heát söùc haøi-höôùc caâu ngaïn-ngöõ trôù-treâu " Trong Xöù Muø Thaèng Choät laøm Vua ! "

Haén nhaåm tính thieân phöông nghìn keá ñeå cheá-ngöï nhöõng ngöôøi muø nhöng nhaän thaáy roõ raøng haén thuùc thuû treân thöïc-teá. Haén khoâng coù vuõ khí vaø muoán coù vuõ khí luùc naøy môùi thaät gian-nan.

AÛnh-höôûng tai haïi cuûa vaên-minh ñaõ theo haén töø Bogota, haén chaúng theå taùng taän löông-taâm ñang tay gia haïi moät keû muø loøa. Dó nhieân neáu nhaãn-taâm ñöôïc thì haén coù theå uy-hieáp hoï, ra ñieàu-kieän, haï saùt nhöõng ai khoâng tuaân theo haén. Theá nhöng chaúng choùng thì chaày haén coøn phaûi nguû !?

Haén ñeán raëng thoâng xuïc-xaïo kieám thöùc aên vaø aån thaân döôùi voøm caây khi söông giaù ban ñeâm ñoå xuoáng vaø ? vôùi khoâng maáy tin-töôûng ? thöû baét moät con ñaø-maõ, laáy ñaù ñaäp cheát noù chaúng haïn, ñeå aên thòt. Nhöng loaøi ñaø-maõ nghi kî haén, nhìn haén vôùi caëp maét naâu e-deø, phun phì-phì moãi laàn haén mon-men laïi gaàn. Ñeán ngaøy thöù nhì, haén baét ñaàu sôï vaø run laåy-baåy, ruøng mình töøng chaäp. Cuoái cuøng, haén ñaønh boø leát xuoáng böùc töôøng thaønh, tìm caùch thöông-löôïng. Haén men theo bôø suoái, caát tieáng goïi to cho tôùi khi coù hai ngöôøi muø böôùc ra khoûi coång tieáp chuyeän.

" Toâi haønh-ñoäng nhö moät thaèng roà, nhöng toâi chæ laø moät keû khôø daïi môùi coù nhaân daïng " haén noùi.

Hoï traû lôøi laø haén ñaõ bieát ñieàu hôn. Haén nhìn nhaän baây giôø haén ñaõ chín-chaén, khoân-ngoan hôn tröôùc vaø hoái-haän vì ñaõ laøm nhöõng ñieàu xaèng-baäy, khoâng neân khoâng phaûi.

Roài haén khoùc, nöôùc maét raøn-ruïa maëc daàu khoâng coá yù ? vì haén quaù ñuoái söùc, ñaàu oùc choaùng-vaùng, toái taêm maët muõi ? hoï cho ñaáy laø moät trieäu chöùng toát.

Hoï gaïn hoûi haén coù coøn nghó haén vaãn nhìn ñöôïc khoâng ?

" Khoâng. Noùi nhö theá laø ngoâng cuoàng. Chöõ nhìn khoâng coù nghóa gì caû, hoaøn toaøn voâ-nghóa-lyù. "

Hoï laïi hoûi treân cao coù gì ?

" Treân cao chöøng möôøi ñaàu ngöôøi coù moät caùi maùi khum-khum baèng ñaù nhaün thín, che phuû khaép theá-giôùi ". Haén baät khoùc hu hu. " Tröôùc khi haïch hoûi toâi, haõy cho toâi aên caùi gì. Toâi ñoùi laû roài ! "

Haén töôûng mình seõ bò nghieâm-tröøng, song nhöõng ngöôøi muø toû ra bieát khoan-hoàng. Hoï cho cuoäc noåi loaïn cuûa haén laø theâm moät baèng chöùng haén ngu-ñaàn, thaáp keùm. Sau khi phaït tröôïng, hoï giao cho haén nhöõng coâng vieäc ñôn-giaûn, naëng-neà, xoác vaùc nhaát vaø haén thaáy khoâng coøn ñöôøng naøo khaùc, tuùng theá, ñaønh daèn loøng cuùi ñaàu nhaát nhaát tuaân theo.

Theá laø Nunez nghieãm-nhieân trôû neân thaàn daân cuûa caùi Xöù Ngöôøi Muø. Nhöõng ngöôøi naøy ñoái vôùi haén baây giôø khoâng coøn laø ngöôøi muø noùi chung chung nöõa, haén baét ñaàu bieát phaân-bieät töøng ngöôøi, trong khi caùi theá-giôùi beân kia raëng nuùi caøng ngaøy caøng thaáy xa-xoâi vaø trôû neân vieãn aûnh. ÔÛ ñaây coù Yacob, chuû haén, laø moät ngöôøi toát khi naøo oâng ta khoâng böïc mình khoù chòu. Laïi coøn Pedro, chaùu oâng vaø Medina-saroteù, con gaùi uùt oâng. Trong caùi theá-giôùi cuûa ngöôøi muø coâ khoâng maáy ñöôïc öa chuoäng vì coâ coù moät khuoân maët saéc-saûo, beùn nhoïn thieáu nhöõng neùt troøn-trónh maø ngöôøi muø coi laø saéc ñeïp lyù töôûng, nhöng Nunez thaáy coâ ñeïp ngay töø phuùt ñaàu vaø baây giôø cho laø coâ ñeïp nhaát ñôøi. Caëp maét coâ nhaém laïi, leùp chöù khoâng saâu-hoaém cuõng khoâng ñoû öûng baèng maét nhöõng ngöôøi khaùc, töïa hoà nhö coâ saép-söûa môû choaøng maét ra baát cöù luùc naøo. Haøng loâng mi daøi cuûa coâ bò coi laø khuyeát-ñieåm khieán maët coâ dò-daïng, thanh aâm raønh-roït cuûa coâ khoâng vöøa ñoâi tai thính cuûa nhöõng chaøng noâng daân queâ muøa cuïc-mòch, thaønh thöû coâ khoâng coù ngöôøi yeâu.

Ñaõ coù luùc Nunez nghó quyù hoà chinh-phuïc ñöôïc Medina-saroteù thì haén seõ cam taâm löu laïi caùi thung-luõng naøy suoát ñôøi.

Haén ñaõ coù tình-yù neân theo doõi, chôø ñôïi nhöõng cô hoäi giuùp ñôõ naøng ñoâi chuùt vaø giôø thì haén bieát naøng cuõng ñeå yù quan-saùt haén. Moät hoâm, trong buoåi hoäi hoïp vaøo ngaøy nghæ, hai ngöôøi ngoài saùt caïnh nhau döôùi aùnh sao môø, beân tai laïi coù tieáng ñaøn dìu-daët. Haén ñaët tay leân tay naøng vaø caû gan naém laáy. Theá roài naøng aâu-yeám, nheø-nheï boùp traû laïi. Laïi coù moät laàn, khi aên côm trong boùng toái, haén thaáy naøng ñöa tay nheï-nhaøng tìm kieám haén, tình côø ngoïn löûa loùe saùng luùc aáy , haén troâng roõ neùt maët thöông yeâu cuûa naøng.

Haén laân-la tìm caùch baét chuyeän vôùi naøng. Moät hoâm haén ñeán gaäp naøng khi naøng ñang ngoài quay tô, döôùi aùnh traêng vaèng-vaëc naøng choùi ngôøi nhö baïc vaø huyeàn-aûo voâ cuøng. Haén ngoài xuoáng meù chaân naøng vaø toû tình, ca tuïng saéc ñeïp cuûa naøng. Gioïng löôõi haén laø gioïng löôõi cuûa moät keû si-tình, moät loøng thaønh-khaån gaàn nhö toân thôø naøng, maø naøng thì chöa bao giôø ñöôïc nghe nhöõng lôøi ñöôøng maät. Naøng khoâng traû lôøi döùt khoaùt nhöng roõ raøng nhöõng lôøi haén thoát laøm xieâu loøng naøng.

Töø ñoù, heã coù dòp laø Nunez laïi mon-men troø chuyeän vôùi naøng. Caùi thung-luõng naøy ñaõ trôû neân theá-giôùi cuûa haén, coøn caùi theá-giôùi beân kia daãy nuùi, nôi maø moïi ngöôøi ñeàu hoaït-ñoäng döôùi aùnh döông-quang ñoái vôùi haén baây giôø chaúng khaùc gì moät chuyeän thaàn tieân maø haén seõ keå cho naøng nghe moät ngaøy kia. Daàn daø, haén thuû-thæ vôùi naøng veà ñoâi maét saùng nhìn ñöôïc.

Nhöng ñoái vôùi naøng, döôøng nhö nhìn ñöôïc laø moät aûo-töôûng voâ cuøng thô moäng. Naøng laéng nghe haén taû caùc vì sao, nhöõng ngoïn nuùi, vaø saéc ñeïp saùng ngôøi cuûa chính naøng döôùi aùnh traêng, coi nhö laø moät haønh-vi khoan-dung nhöng toäi loãi. Naøng khoâng tin vaø cuõng chæ hieåu lôø-môø ñoä moät nöûa, song naøng bò meâ-hoaëc vaø haén töôûng nhö naøng ñaõ thaáu hieåu taát caû.

Tình yeâu cuûa haén bôùt veû toân suøng, trôû neân baïo daïn hôn. Haén quyeát-ñònh xin pheùp Yacob vaø caùc boâ laõo cho haén keát toùc xe tô vôùi naøng nhöng naøng sôï-seät xin trì-hoaõn. Chính laø moät coâ chò naøng ñaõ maùch vôùi Yacob raèng Nunez vaø Medina-saroteù yeâu nhau. 

Yacob raát yeâu coâ con gaùi uùt neân buoàn-baõ khi naøng uû-ruõ guïc vaøo vai laõo khoùc thuùt-thít.

" Con thaáy khoâng, noù chæ laø moät thaèng ñaàn-ñoän. Noù coù nhöõng aûo-töôûng vaø seõ chaúng laøm neân troø troáng gì ñaâu con aï. "

" Con cuõng bieát theá " Medina-saroteù thoån-thöùc " nhöng chaøng ñaõ khaù hôn tröôùc nhieàu. Roài chaøng seõ khoân daàn ra. Chaøng laïi khoûe maïnh vaø coù taâm-ñòa toát nöõa cha aï, khoûe maïnh vaø toát hôn taát caû nhöõng chaøng trai khaùc treân theá-giôùi naøy. Vôùi laïi chaøng thöïc loøng tha-thieát yeâu con vaø cha ôi, con cuõng ñem daï quyeán-luyeán chaøng. "

Yacob thaáy con gaùi khoùc söôùt-möôùt thì buoàn ruôøi-röôïi ? buoàn hôn nöõa laø chính laõo cuõng meán Nunez ôû nhieàu ñieåm. Theá laø laõo moø ñeán caên nghò-saûnh khoâng cöûa soå, nôi caùc vò cao nieân, chöùc saéc hoäi hoïp, ñeå nghe ngoùng chieàu höôùng caâu chuyeän vaø ñôïi dòp xen vaøo.

" Thaèng beù aáy baây giôø ñaõ khaù hôn tröôùc nhieàu. Chaéc raèng moät ngaøy kia noù cuõng coù theå trôû neân laønh maïnh, bình-thöôøng nhö taát caû chuùng ta thoâi. "

Theá roài sau ñoù, coù moät tröôûng laõo uyeân-baùc ñöa ra moät ñeà-nghò. OÂng ñöôøng ñöôøng laø moät danh y nöùc tieáng, quaùn thoâng trieát-hoïc, laïi giaàu saùng-kieán. OÂng thích chöõa caùi quaùi taät cuûa Nunez. Moät hoâm, tröôùc maët Yacob, oâng gôïi laïi chuyeän trò beänh cho Nunez.

" Toâi ñaõ xem xeùt caên beänh cuûa Bogota. Baây giôø toâi ñaõ hieåu roõ hôn. Toâi cho laø raát coù theå chöõa cho noù khoûi ñöôïc. "

" Ñaáy chính laø ñieàu toâi mô öôùc xöa nay " Yacob ñaùp.

" OÙc cuûa noù mang beänh " vò baùc-só muø noùi.

Caùc tröôûng laõo laåm-nhaåm gaät ñaàu ñoàng yù.

" Nhöng caùi gì khieán cho oùc noù mang beänh môùi ñöôïc chöù ? "

Yacob " aø " moät tieáng.

" Noù chính laø " baùc-só töï traû lôøi caâu hoûi cuûa mình ñaët ra. " Noù laø caùi vaät kyø cuïc ta goïi laø ñoâi maét. Thaät ra maét chæ laø hai choã meàm-maïi hôi loõm xuoáng ñeå trang ñieåm cho khuoân maët. Trong tröôøng-hôïp cuûa Bogota, ñoâi maét aáy coù taät vaø aûnh-höôûng laây ñeán boä naõo cuûa noù. Maét noù luùc naøo cuõng caêng phoàng, mi maét vaø loâng mi laïi rung ñoäng ñöôïc, vì theá oùc noù thöôøng xuyeân ôû vaøo tình-traïng bò kích-thích, bò huûy-hoaïi. "

" Theá thì phaûi laøm gì ? phaûi laøm theá naøo ? Yacob hoûi.

" Toâi nghó, chaéc toâi khoâng ñeán noãi laàm khi tin raèng muoán cho noù khoûi haún chuùng ta chæ vieäc laøm moät cuoäc giaûi-phaãu nhoû, nghóa laø khoeùt hai caùi vaät khoù chòu aáy ñi. "

" Chæ theá laø noù laønh beänh ñöôïc hay sao ? "

" Theá laø noù seõ khoûi haún vaø trôû neân moät coâng daân taøi gioûi tuyeät-vôøi. "

" Taï ôn Thöôïng-ñeá ñaõ taïo ra khoa-hoïc. " Yacob thoát roài laäp töùc chaïy bay ñi kieám Nunez ñeå baùo tin möøng. Nhöng cung caùch laïnh-nhaït cuûa haén khi tieáp nhaän tin vui khieán Yacob tiu-nghæu, cuït höùng, vaø leân tieáng traùch :

" Cöù nghe gioïng löôõi cuûa anh thì ra anh chaúng maøng gì ñeán con gaùi ta caû ! "

Phaûi chính naøng môùi uyeån-chuyeån khuyeân noåi cho Nunez chòu ñi giaûi-phaãu.

" Chaúng leõ em laïi muoán cho anh khoâng nhìn thaáy gì nöõa ? " haén hoûi. Medina-saroteù laéc ñaàu.

" Theá-giôùi cuûa anh laø theá-giôùi cuûa nhöõng ngöôøi saùng maét " naøng cuùi ñaàu thaáp hôn nöõa.

" Coù nhöõng veû ñeïp trong trôøi ñaát, nhöõng veû ñeïp nho nhoû nhö boâng hoa nôû, cuïm reâu xanh treân taûng ñaù, ñaùm loâng tô phô-phaát mòn eâm, aùng maây troâi taän chaân trôøi xa, caûnh hoaøng-hoân, nhöõng vì sao, vaø caû em nöõa. Chæ rieâng vì em anh cuõng neân coù ñoâi maét saùng ñeå chieâm-ngöôõng khuoân maët töø-hoøa, bình-yeân cuûa em, ñoâi moâi dòu-hieàn, ñoâi tay ñeïp ñeõ cuûa em chaép laïi?Chính maét anh ñaõ bò em chinh-phuïc, maét anh giöõ laïi hình boùng em, theá maø nhöõng keû ngu-xuaån kia laïi toan huûy-dieät chuùng ñi ? Nhö theá töø nay muoán tìm em anh seõ phaûi sôø-soaïng, laéng nghe, nhöng khoâng bao giôø coøn troâng thaáy em ñöôïc nöõa. Anh seõ phaûi ñeán döôùi caùi maùi khum-khum baèng ñaù toái-taêm, caùi maùi khuûng-khieáp maø nhöõng ngöôøi ôû ñaây cuùi mình khuaát-phuïc. Khoâng, chaúng leõ em laïi muoán anh laøm nhö theá ? "

Moät thoaùng nghi-ngôø buoàn-böïc daáy trong loøng Nunez. Haén boû löûng caâu chuyeän.

" Em mong raèng ñoâi khi " naøng ngöøng laïi.

" Em mong gì ? " haén hôi lo-ngaïi hoûi.

" Ñoâi khi em mong anh ñöøng noùi nhö theá. "

" Nhö theá laø theá naøo ? "

" Em bieát anh noùi hay laém, nhöng ñaáy chæ laø do oùc anh töôûng-töôïng ra. Em thích noù, nhöng baây giôø thì?

" Baây giôø ? " Nunez ruøng mình hoûi laïi se-seõ.

Naøng ngoài yeân-laëng, khoâng noùi naêng gì theâm.

" Coù phaûi em ñònh noùi, em nghó raèng coù leõ anh neân ?toát hôn heát anh neân? "

Haén nhaän ñònh thaät nhanh, caûm thaáy giaän-döõ, giaän cho caùi soá kieáp haåm-hiu, nhöng cuõng thoâng-caûm cho söï thieáu hieåu bieát cuûa naøng, gaàn nhö thöông-haïi naøng.

" Em yeâu " haén noùi vaø nhìn thaáy maët naøng traéng beäch ñoái tröôùc nhöõng ñieàu naøng khoâng theå thoát neân lôøi.

Haén oâm naøng vaøo loøng, hoân leân tai naøng, roài caû hai ngoài yeân moät luùc.

" Neáu maø anh öng thuaän thì sao ? " haén caát gioïng heát söùc eâm-dòu hoûi.

Naøng oâm chaàm laáy haén, nöôùc maét laõ-chaõ : "  Neáu nhö anh chòu öng thuaän? Neáu anh chòu ? " naøng ngheïn-ngaøo thoát. 

" Ngaøy mai anh seõ khoâng coøn nhìn thaáy gì nöõa " haén thoát.

" Anh yeâu " naøng noùi vaø naém thaät chaët hai tay haén.

" Anh seõ khoâng ñau laém ñaâu vaø anh vui loøng chòu ñau vì em, chæ vì em?Anh ôi, neáu quaû tim vaø caû cuoäc ñôøi em coù theå ñeàn buø, em seõ ñeàn cho anh. Anh yeâu daáu, ngöôøi anh coù gioïng noùi thaät dòu-daøng ôi, em seõ ñeàn buø ñeå taï loøng anh. "

Haén chaïnh loøng xoùt-xa cho chính mình vaø caû cho naøng. Haén oâm naøng trong tay, hoân leân moâi, nhìn vaøo khuoân maët yeâu meán cuûa naøng moät laàn cuoái vaø noùi : " Giaõ bieät em ! Bieät em ! "

Roài laúng-laëng quay goùt. Naøng nghe roõ tieáng chaân haén xa daàn, coù caùi gì trong nhòp chaân böôùc cuûa haén khieán naøng baät khoùc nöùc-nôû.

Haén voán ñònh tìm moät nôi thanh vaéng, coù coû xanh bieác vaø hoa thuûy-tieân traéng muoát, ñeå ngoài chôø giôø haønh-quyeát, nhöng khi caát böôùc, maét ngöôùc nhìn leân trôøi thaáy aùnh bình-minh, bình-minh nhö moät thieân-thaàn khoaùc aùo giaùp vaøng choùi-loïi ñang ñi daàn xuoáng vöïc saâu?

Haén coù caûm töôûng ñoái tröôùc caûnh huy-hoaøng naøy, haén cuøng caùi xöù muø trong thung-luõng, vaø caû tình yeâu cuûa haén, nghó cho cuøng cuõng chaúng hôn gì moät caùi hoá toäi loãi.

Nunez khoâng reõ ngang nhö ñaõ ñònh laïi tieáp tuïc ñi thaúng, qua böùc töôøng vaây ñeán choã nhöõng taûng ñaù, maét khoâng rôøi caûnh baêng tuyeát röïc-rôõ döôùi aùnh naéng. Haén ngaây-ngaát tröôùc veû ñeïp voâ-taän, oùc vuït chuyeån sang nhöõng caûnh vaät maø töø nay haén cam loøng vónh-vieãn lìa boû.

Haén nghó ñeán caùi theá-giôùi töï-do bao-la haén ñaõ ly-khai, caùi theá-giôùi cuûa haén, roài thaáy thaáp-thoaùng hieän ra nhöõng söôøn nuùi xa xa, heát lôùp naøy ñeán lôùp khaùc, vôùi Bogota cuøng traêm veû ñeïp quyeán-ruõ, traùng-leä, nguy-nga ban ngaøy, long-lanh, huyeàn-aûo ban ñeâm, vôùi nhöõng ñeàn ñaøi, dinh thöï, nöôùc phun, töôïng ñaù, nhöõng ngoâi nhaø sôn traéng tinh ñeïp ñeõ phôi mình ôû quaõng giöõa. Chæ maát ñoä moät ngaøy laø coù theå xuoâi nhöõng sôn ñaïo, tieán daàn ñeán gaàn khu phoá phöôøng nhoän-nhòp cuûa noù. Haén nghó ñeán cuoäc du-ngoaïn treân soâng, ngaøy qua ngaøy, töø Bogota roäng lôùn ñeán caùi theá-giôùi coøn roäng bao-la hôn ôû xa nöõa, xuyeân qua nhöõng laøng maïc vaø thò-traán, röøng nuùi vaø sa-maïc, doøng soâng chaåy xieát ngaøy naøy qua ngaøy khaùc tôùi khi hai bôø xoùi moøn phaûi luøi vaøo trong, vaø nhöõng chieác taàu thuûy ñoà-soä phun khoùi ñi qua, nöôùc vaêng tung-toùe, theá laø ra ñeán bieån ? caùi bieån baát taän vôùi haøng ngaøn haûi ñaûo, vaø nhöõng con taàu xa xa môø nhaït, xuoâi ngöôïc du haønh voøng quanh caùi theá-giôùi roäng lôùn aáy. Vaø ôû ñaáy khoâng bò nuùi non che khuaát, ta nhìn roõ voøm trôøi, khoâng gioáng caùi ñóa nhö nhìn thaáy ôû ñaây ? nhöng laø moät voøm trôøi xanh thaêm-thaúm voâ cuøng taän treân ñoù coù nhöõng ngoâi sao ñang troâi.

Haén ñöa maét quan-saùt tæ-mæ raëng nuùi truøng-truøng ñieäp-ñieäp.

Giaù duï, neáu ta leo ngöôïc caùi raõnh tôùi caùi khe nuùi kia thì coù theå ñeán choã röøng thoâng coå-thuï ôû treân cao, bao quanh thaïch-baøn, caøng luùc caøng leân cao tít taän meù treân khe nuùi. Theá roài sao nöõa ? Con doác coù theå vöôït ñöôïc. Töø ñoù treøo leân caùi vaùch ñaù döôùi vuøng tuyeát phuû, vaø neáu khe nuùi aáy khoâng xuyeân qua ñöôïc thì moät caùi khaùc ôû xa hôn veà phía ñoâng coù theå giuùp haén ñaït muïc-ñích. Theá laø coù theå ñeán ñöôïc khu vöïc tuyeát öûng naéng hoàng ôû löng chöøng nhöõng ñænh hoang-sôn dieãm-leä kia.

Haén ngoaùi coå nhìn laïi caùi laøng, xoay haún ngöôøi laïi nhìn noù ñaêm-ñaêm. Haén nghó ñeán Medina-saroteù, naøng ñaõ trôû neân beù nhoû vaø xa-xaêm.

Haén laïi quay nhìn vaùch nuùi, aùnh saùng ban ngaøy töø treân ñoù chieáu xuoáng.

Roài haén thaän troïng baét ñaàu leo.

Khi vöøng thaùi-döông laën, haén ñaõ ngöøng leo. Haén vöôït ñöôïc moät quaõng xa vaø ñang ôû treân cao choùt-voùt. Ñaõ coù laàn haén coøn leo cao hôn nöõa nhöng baây giôø keå ra cuõng ñaõ cao ngaát roài. Quaàn aùo haén raùch taû-tôi, chaân tay xaây-xöôùc, röôùm maùu, nhieàu choã thaâm tím. Haén naèm vaät xuoáng ra chieàu khoan-khoaùi, moät nuï cöôøi ñieåm treân moâi.

Töø choã haén naèm, töôûng chöøng caùi thung-luõng ñang ôû döôùi ñaùy vöïc saâu caû daäm. Trôøi baét ñaàu nhaù-nhem vì söông vaø boùng toái maëc daàu nhöõng ñænh nuùi xung quanh röïc aùnh saùng vaø löûa. Nhöõng ñænh nuùi xung quanh röïc aùnh löûa vaø chi-tieát tinh-vi cuûa nhöõng phieán ñaù gaàn ñaáy traøn-ngaäp moät veû ñeïp teá-nhò ? moät vaân ñaù xanh luïc noåi baät treân maàu xaùm, ñoù ñaây laáp-laùnh aùnh saùng phaûn chieáu nhö nhöõng maûnh kính vôõ, vaø moät coïng reâu nhoû li-ti maàu da cam tuyeät ñeïp saùt ngay maët haén. Trong heûm nuùi, boùng ñeâm saâu-thaúm, huyeàn-bí, töø maàu xanh saãm chuyeån sang maàu hoàng tía, choùi ngôøi trong ñeâm toái. Vaø treân cao laø caû moät baàu trôøi baùt-ngaùt meânh-moâng. Nhöng haén khoâng coøn quan-taâm ñeán nhöõng ñieàu naøy. Haén naèm yeân baát ñoäng, mæm cöôøi nhö raát thoûa-maõn chæ vì ñaõ thoaùt-ly ñöôïc caùi thung-luõng cuûa Ngöôøi Muø maø ñaõ coù laàn haén ñinh-ninh mình ñöôïc laøm Vua.

AÙnh tòch-döông huy-hoaøng vuït taét, maøn ñeâm chuïp xuoáng, haén vaãn naèm, loøng laâng-laâng thö-thaùi döôùi aùnh sao laïnh.

H.G.WELLS, 
" The Country of The Blind ",
Selected Short Stories
Dòch xong thaùng 12, 1994

Chaân Quyønh dòch