Chim Vieät Caønh Nam             [  Trôû Veà  ]            [ Trang chuû  ] 
Nhöõng chieác aám ñaát

Nguyeãn Tuaân
Boùng naéng gaàn tôùi ñænh ñaàu. Sö cuï chuøa Ñoài Mai thuûng thaúng trôû veà trai phoøng. Nhaø sö giaø gôõ chieác noùn tu lôø, saép ngoài vaøo thuï trai thì coù tieáng con treû goïi ôû ngoaøi coång chuøa. Moät chuù tieåu leã pheùp böoùc leân tam caáp :

- Baïch cuï, coù ngöôøi con trai cuï Saùu xin vaøo.

- Vaäy chuù vaãn ñoùng cöûa chuøa ñoù aø ? Chuù ra môû mau khoâng coù ngöôøi ta phaûi ñöùng naéng laâu. Coång nhaø chuøa bao giôø cuõng neân ñeå ngoû. Töø giôø chuù neân nhôù : saùng sôùm tuïng kinh nhaät tuïng vaø thænh chuoâng xong laø phaûi môû roäng cöûa chuøa vaø toái ñeán, luùc naøo hoïc xong keä thì môùi ñoùng. Keûo nöõa khaùch thaäp phöông hoï keâu ñaáy.

Tieåu ra ñöôïc moät laùt thì moät ngöôøi con trai traïc möôøi baûy tuoåi xuùng xính trong chieác aùo daøi thaâm, chaân seùo laám, tay böng caùi khay tieán vaøo taêng xaù, vaùi sö cuï :

- Baïch cuï thaày con cho con mang xuoáng bieáu cuï bình traø ñaàu xuaân. Vaø xin pheùp cuï cho ra gieáng chuøa nhaø gaùnh moät gaùnh nöôùc.

Nhaø sö giaø ñaõ quen vôùi vieäc bieáu vaø xin möôïn naøy ôû döôùi cuï Saùu, kheõ caát tieáng cöôøi. Treân khuoân maët khoâ xaùc, nuï cöôøi khoâng coù gì laø aám aùp  thieát tha. Noù chæ ñuû laø hieàn laønh thoâi.

- Theá chaùu ñöïng nöôùc baèng caùi gì ?

- Daï, coù ngöôøi nhaø quaåy noài vaø gaùnh ñi theo coøn chôø ôû ngoaøi.
- A di ñaø phaät ! Naéng naøy maø ñi töø laøng treân xuoáng taän ñaây laáy nöôùc, cuï Saùu nhaø coù coâng quaù. Chaùu ngoài nghæ chaân ñaõ. ñeå giaø baûo chuù tieåu ñöa ngöôøi nhaø ra gieáng. Chaùu ñi töø sôùm chaéc baây giôø ñaõ ngoùt daï roài ; saün oaûn chuoái vöøa haï xuoáng, giaø eùp chaùu thuï moät ít loäc Phaät.

- Baïch cuï, chaùu aên maën ôû nhaø vaãn coøn löûng daï.

Sö cuï chuøa Ñoài Mai khoâng naøi theâm vaø vaãn chæ cöôøi raát thuaàn haäu.

- Chaùu coù bieát cuï Saùu nhaø ñeán xin nöôùc ôû chuøa ñaây ñaõ maáy naêm nay roài khoâng ? Gaàn möôøi naêm. Uoáng traø taøu nhö thaày chaùu thì cuõng coù moät. Cöù nöôùc gieáng chuøa ñaây môùi chòu pha traø. Laém luùc giaø töï hoûi veà caùi tieàn thaân cuûa thaày chaùu xem laø nhö theá naøo ? Nghó ñeán caùi nhaân duyeân cuûa thaày chaùu vôùi nhaø chuøa ñaây, thöïc cuõng laø beàn vaø kyø laém chaùu aï.
Thoaùng thaáy ngöôøi nhaø ñaõ quaûy xong gaùnh nöôùc ñang ngô ngaùc tìm mình vaø laøm öôùt caû khoaûng giöõa saân chuøa laùt toaøn ñaù taûng xanh, ngöôøi con cuï Saùu, vôùi caùi töø toán cuûa moät thö sinh ngoài haàu chuyeän böïc phuï chaáp ñaõ xuaát gia, lieàn voäi vaøng ñöùng daäy xin pheùp veà.

- Baïch cuï, chaùu voäi phaûi veà, vì ôû nhaø hoâm nay coù khaùch uoáng traø. Coù leõ thaày chaùu ôû nhaø ñang chôø nöôùc veà.

Nhaø sö giaø cuõng voäi theo boïn xin nöôùc ra tôùi theàm ngoaøi. Sö cuï ruùt trong tay aùo vaûi roäng ra moät chieác quaït thöôùc, xoøe roäng heát caû nan quaït, nghieâng che ñaàu cho ñôõ naéng vaø baûo chuù tieåu :

- Chuù chaïy mau ra vöôøn, beû maáy caønh laù ñaøo.

Roài cuï giöõ con cuï Saùu laïi :

- AÁy, aáy, thong thaû moät chuùt. Thaû maáy caønh ñaøo coù laù vaøo noài nöôùc, luùc gaùnh ñi ñöôøng xa noù ñôõ soùng ra ngoaøi vaø veà ñeán nhaø, nöôùc vaãn maùt.
Boïn xin nöôùc vaùi chaøo nhaø sö. Treân con ñöôøng ñaát caùt khoâ, noài nöôùc troøng traønh theo böôùc chaân mau cuûa ngöôøi gaùnh ñaùnh roû xuoáng maët ñöôøng nhöõng hình ngoâi sao öôùt vaø thaãm maøu. Nhöõng hình sao öôùt noái nhau treân moät quaõng ñöôøng daøi ngoaèn ngoeøo nhö loái ñi cuûa boø saùt. Ví buoåi tröa heø naøy laø moät ñeâm boùng traêng daõi, vaø ví coång chuøa Ñoài Mai laø moät cöûa non ñaøo thì nhöõng gioït sao kia coù ñuû caùi thi vò moät cuoäc ñaùnh daáu con ñöôøng veà cuûa khaùch tuïc trôû laïi traàn.

AÙnh naéng giaø giaën buoåi tröa nung ñoát maët caùnh ñoàng döôùi chaân ñoài, laøm rung rinh lôùp khoâng khí boác töø maët ñaát. Gioáng nhö veät khoùi nhôø, naéng vôøn qua nhöõng maøu xanh boùng loaùng cuûa moät daõy xoùm laøng caây coái im lìm. Ñöùng trong coång chuøa töø beà cao nhìn xuoáng caùi thaáp döôùi chaân mình, nhaø sö giaø nheo nheo caëp maét, nhìn caùi naéng saùng loøa. Boïn ngöôøi xin nöôùc chæ coøn laø maáy caùi chaám ñen, moãi chuyeån ñoäng laïi laøm tung laïi phía sau mình moät chuøm caùt buïi môø môø. Gioù noàm thoåi maïnh, nhieàu côn, ñaõ ñem caû maûnh buïi traàn kia vaøo loït coång ngoâi chuøa cao raùo. Nhaø sö nghó ñeán cuï Saùu, thôû daøi toû yù tieác cho moät kieáp chuùng sinh coøn vöôùng maõi voøng nghieäp chöôùng.
Cuï Saùu voán ñi laïi vôùi chuøa ñaây keå ra ñaõ laâu. Töø tröôùc caùi hoài nhaø sö giaø tôùi truï trì. Maáy pho töôïng Phaät Tam Theá baèng goã mít ñaët ôû treân beä vaø maáy pho kinh in giaáy ñaïi thöøa laø cuûa cuï Saùu cuùng ñaáy. Caùi chuoâng treo ôû treân nhaø phöông tröôïng cuõng laø cuûa oâng cuï Saùu cuùng vaøo hoài truøng tu laïi chuøa. Vaø moãi laàn nhaø chuøa laäp phaû khuyeán thì oâng cuï Saùu ñöùng ñaàu soå. Chuøa Ñoài Mai ôû xa laøng maïc bieät laäp treân moät khu ñoài neân cuõng ít bò phieàn nhieãu bôûi ñaùm taïp khaùch. Thænh thoaûng trong boïn khaùch ñeán chôi, oâng cuï Saùu ñöôïc sö cuï bieät ñaõi nhaát. Thaùng moät laàn, nhaø sö giaø laïi giöõ oâng cuï Saùu laïi aên moät böõa côm chay vaø laàn naøo töø bieät, nhaø sö cuõng chaân thaønh taëng khaùch moät roø lan Maëc. Thöôøng thöôøng, moãi laàn gaëp gôõ, theå naøo hai oâng giaø cuõng keùo nhau ra caùi gieáng nöôùc maø chuyeän vaõn raát laâu. Nhaø sö  ít nhôøi traàm tónh ngaém boùng cuï Saùu trong loøng ñaùy gieáng saâu. Caùi boùng nhaø sö giaø ít khi ñöôïc ñaäu hình cho laâu treân phieán göông nöôùc gieáng maùt laïnh : choác choác moät vaøi gioït nöôùc ngoït laïi rôøi maïch ñaù toå ong, thaùnh thoùt rôùt xuoáng, tieáng keâu bì boõm. oâng cuï Saùu tyø tay vaøo thaønh gieáng nhôøn mòn reâu xanh, chæ ngoùn tay xuoáng loøng gieáng saâu thaúm gaàn hai con saøo maø noùi :" Chuøa nhaø ta coù caùi gieáng naøy quyù laém. Nöôùc raát ngoït. Coù leõ toâi nghieän traø taøu vì nöôùc gieáng chuøa nhaø ñaây. Toâi sôû dó khoâng nghó ñeán vieäc  ñi ñaâu xa ñöôïc, cuõng laø vì khoâng ñem theo ñöôïc nöôùc gieáng naøy ñi ñeå pha traø. Baïch sö cuï, sö cuï nhôù hoä toâi caâu theà naøy : laø gieáng chuøa nhaø maø caïn thì toâi seõ laäp töùc cho khoâng ngöôøi naøo muoán xin boä ñoà traø raát quyù cuûa toâi. Chæ coù nöôùc gieáng ñaây laø pha traø khoâng bao giôø laïc maát höông vò. Maø baïch cuï, chuùng toâi khoâng hieåu taïi sao ngoïn ñoài naøy cao maø thuûy laïi tuï. Ñòa theá chuøa naøy, xem ra coøn duïng voõ ñöôïc...". Chöøng nhö sôï cuï Saùu baøn roäng tôùi nhöõng chuyeän khoâng neân trao ñoåi vôùi keû tu haønh ñaõ laùnh khoûi vieäc cuûa ñôøi soáng roài, sö cuï voäi noùi laûng sang chuyeän maáy caây mít nhaø chuøa naêm nay sai quaû laém. Roài keùo cuï Saùu vaøo trai phoøng duøng moät tuaàn nöôùc. Theo moät öôùc leä raát ñaùng yeâu ñaët ra töø ngaøy môùi laøm quen vôùi nhau, ñaõ möôøi naêm nay, bao giôø uoáng nöôùc traø cuûa nhaø chuøa, oâng cuï Saùu cuõng ñöôïc caùi vinh döï pha traø vaø chuyeân traø thay nhaø chuøa.

Daïo naøy, chaéc oâng cuï Saùu baän nhieàu vieäc neân ñaõ maáy tuaàn traêng roài maø khoâng thaáy vaõn caûnh chuøa uoáng nöôùc thaêm hoa, ñeå cho sö cuï, cöù nhìn maáy chaäu Maëc lan roø troå hoa maø taëc löôõi. Cuøng baát ñaéc dó phaûi ngaét caém vaøo loï con vaäy. Daïo naøy cuï Saùu chæ cho ngöôøi nhaø xuoáng xin nöôùc gieáng thoâi. Vaø tröa hoâm nay luùc laëng ngaém ngöôøi nhaø vaø con oâng cuï Saùu ñem nöôùc ra khoûi chuøa, luùc trôû vaøo, nhaø sö giaø thôû daøi cuøng sö baùc chôø ñaáy :"OÂng cuï Saùu naøy, neáu khoâng ñam meâ caùi phong vò traø taøu, ñam meâ ñeán nhieàu khi laàm loãi, neáu oâng ta boû ñöôïc thì cuõng thaønh moät oâng sö taïi gia. Danh vaø lôïi, oâng ta khoâng maøng. Phaù gaàn heát cô nghieäp oâng cha ñeå laïi, oâng ta thöïc ñaõ coi caùi phuù quyù nhôõn tieàn khoâng baèng moät aám traø taøu. Nhöng moät ngaøy kia, neáu khoâng coù traø taøu maø uoáng nöõa thì caùi oâng cuï Saùu naøy seõ coøn khoå ñeán böïc naøo. Phaät daïy raèng heã muoán laø khoå. Bieát ñaâu trong boán ñaïi döông nöôùc maét chuùng sinh cuûa theá giôùi ba nghìn, sau ñaây laïi chaúng coù moät phaàn to nöôùc maét cuûa moät oâng giaø naêng leân chuøa nhaø xin nöôùc ngoït veà ñeå uoáng traø taøu. Moâ Phaät ! "
OÂng cuï Saùu, hoâm nay laáy laøm thích caùi ngöôøi khaùch laï ñoù laém. Ngöôøi khaùch laï vöøa keå cho chuû nhaân nghe moät caâu chuyeän coå tích. Leâ troân cheùn vaøo lôïi chieác ñóa coå vaøi ba laàn, ngöôøi khaùch keå :
"Ngaøy xöa, coù moät ngöôøi aên maøy coå quaùi. Laøm caùi ngheà khaát caùi laø phaûi caàm baèng raèng mình khoâng daùm coi ai laø thöôøng nöõa; theá maø haén coøn choïn löïa töøng cöûa roài môùI vaøo aên xin. Coù moät laàn haén goõ gaäy vaøo nhaø kia, giöõa luùc chuû nhaø cuøng moät vaøi quyù khaùch  ñang ngoài duøng böõa traø sôùm. Moïi ngöôøi thaáy haén mon men leân theàm, vaø ngoài thu hình ôû chaân coät moät caùch ngoan ngoaõn, moïi ngöôøi khoâng noùi gì caû, ñeå xem haén ñònh giôû troø gì. Haén chaû laøm gì caû, chæ nhìn moïi ngöôøi ñang khoan khoaùi uoáng traø. Haén ñaùnh hôi muõi, vaø cuõng toû veû khoan khoaùi khi hít ñöôïc nhieàu höông traø noùng taûn bay trong phoøng. Thaáy maët muõi ngöôøi aên maøy ñaõ ñöùng tuoåi khoâng ñeán noãi baån thæu quaù, chuû nhaân beøn hoûi xem haén muoán xin côm canh hay laø hôn nöõa, haén laïi muoán ñoøi xoâi gaác, nhö kieåu ngöôøi trong phöông ngoân ! Haén gaõi tai, tieán gaàn laïi, tuûm tæm vaø leã pheùp xin chuû nhaân cho pheùp haén " uoáng traø taøu vôùi ! " . Moïi ngöôøi töôûng haén dôû ngöôøi. Nhöng khoâng nôõ ñuoåi haén ra vaø coøn goïi haén laïi phía baøn cho haén nhaän laáy cheùn traø noùng. haén ruït reø xin loãi vaø ngoû yù muoán ñöôïc uoáng nguyeân moät aám traø môùi kia. haén noùi xong, dôû caùi bò aên maøy cuûa haén ra, caån thaän laáy ra moät caùi aám ñaát ñoäc aåm. Thaáy cuõng vui vui vaø laï laï, moïi ngöôøi laïi ñöa cho haén möôïn caû khay traø vaø phaùt than taøu cho haén ñuû quaït moät aám nöôùc soâi, thöû xem haén ñònh ñuøa ñeán luùc naøo môùi chòu thoâi. haén xin pheùp ñaâu ñaáy roài laø ngoài baét chaân chöõ nguõ, traùng aám cheùn,chuyeân traø töø cheùn toáng sang cheùn quaân, troâng xinh ñaùo ñeå. Luùc naøy khoâng ai daùm baûo haén laø aên maøy, maëc daàu quaàn aùo haén raùch nhö toå ñæa. Uoáng moät cheùn thöù nhaát xong, uoáng ñeán cheùn thöù nhì, boãng haén nheo nheo maét laïi, cheùp moâi ñöùng daäy, chaép tay vaøo nhau vaø thöa vôùi chuû nhaø : " Laø thaân phaän moät keû aên maøy nhö toâi ñöôïc caùc ngaøi cao quyù ruû loøng thöông xuoáng, thöïc keû ty tieän naøy khoâng coù ñieàu gì daùm keâu ca leân nöõa. Chæ hieàm raèng bình traø cuûa ngaøi cho noù laãn muøi traáu ôû trong. Cho neân beà döôùi chöa laáy gì laøm khoaùi hoaït laém " . Haén traùng aám cheùn, lau khay hoaøn laïi nhaø chuû. Lau xong caùi aám ñoäc aåm cuûa haén, haén thoåi caùi voøi aám kyõ löôõng caát vaøo bò, roài xaùch noùn, vaùi chuû nhaân vaø quan khaùch, caép gaäy taäp teãnh leân ñuôøng. Moïi ngöôøi cho laø moät ngöôøi ñieân khoâng ñeå yù ñeán . Nhöng buoåi chieàu hoâm aáy, caû nhaø ñeàu laáy laøm kinh sôï ngöôøi aên maøy vì ôû loï traø ñaùnh ñoå tung vaõi ôû maët baøn, chuû nhaân ñaõ löôïm ñöôïc ra ñeán möôi maûnh traáu . " 
OÂng cuï Saùu nghe khaùch keå ñeán ñaáy, thích quaù, voã ñuøi mình, voã ñuøi khaùch, keâu to leân :

- Giaù caùi oâng aên maøy aáy sinh vaøo thôøi naøy, thì toâi daùm môøi oâng ta ñeán ôû luoân vôùi toâi ñeå sôùm toái coù nhau maø thöôûng thöùc traø ngon. Nhaø, phaàn nhieàu laïi toaøn laø aám song aåm quyù.

- Coå nhaân cuõng bòa ra moät chuyeän coå tích theá ñeå laøm vui theâm caùi vieäc uoáng moät tuaàn nöôùc ñaáy thoâi. Chöù cuï tính laøm gì ra nhöõng thöù ngöôøi laï aáy. Ta chæ neân cho noù laø moät caâu giai thoaïi.

- Khoâng, coù theå nhö theá ñöôïc laém maø. Toâi chaéc caùi oâng aên maøy naøy ñaõ tieâu caû moät caùi saûn nghieäp vaøo röøng traø Vuõ Di Sôn neân môùi saønh theá vaø môùi ñeán noãi caàm bò gaäy. Chaéc nhöõng thöù traø Baïch Mao Haàu vaø traø Traûm Maõ cuõng ñaõ uoáng roài ñaáy oâng khaùch aï. Nhöng maø, oâng khaùch naøy, chuùng ta phaûi uoáng moät aám traø thöù hai nöõa chöù. Chaû nheõ nghe moät caâu chuyeän thuù nhö theá maø chæ uoáng vôùi nhau coù moät aám thoâi.

Theá roài trong khi cuï Saùu thaùo baõ traø vaøo caùi baùt thaûi roäng mieäng veõ Lieãu Maõ, oâng khaùch naâng caùi aám quaàn aåm leân, ngaém nghía maõi vaø khen :

- Caùi aám cuûa cuï quyù laém ñaáy. Thöïc laø aám Theá Ñöùc maøu gan gaø." Thöù nhaát Theá Ñöùc gan gaø; - thöù nhì Löu Boäi; - thöù ba Maïnh Thaàn ". Caùi Theá Ñöùc cuûa cuï, cao nhieàu laém roài. Caùi Maïnh Thaàn song aåm cuûa toâi ôû nhaø, môùi duøng neân cuõng chöa coù cao maáy.

Cuï Saùu voäi ñoå heát nöôùc soâi vaøo aám chuyeân, giô caùi aám ñoàng coø bay vaøo saùt maët khaùch :

- OÂng khaùch coù troâng roõ maáy caùi maáu suøi suøi ôû trong loøng aám ñoàng khoâng ? Taøu, hoï goïi laø caùi kim hoûa. Coù kim hoûa thì nöôùc mau suûi laém. Ñuû naêm caùi kim hoûa ñaáy.

Theá cuï coù phaân bieät ñöôïc theá naøo laø nöôùc soâi giaø vaø nöôùc môùi suûi khoâng ?
Laïi " ngö nhaõn, giaûi nhaõn " chöù gì. Cöù nhìn taêm nöôùc to baèng caùi maét cua thì laø suûi vöøa, vaø khi maø taêm nöôùc to baèng maét caù thì laø nöôùc soâi giaø chöù gì nöõa.

Chuû khaùch caû cöôøi, uoáng theâm moãi ngöôøi hai cheùn nöõa. Cuï Saùu tieãn khaùch ra coång vôùi moät caâu :

Thænh thoaûng coù ñi qua teä aáp, xin môøi oâng khaùch gheù thaêm toâi nhö moät ngöôøi baïn cuõ. Moãi laàn gaëp nhau, ta laïi uoáng vaøi tuaàn nöôùc. Haø, haø.
Naêm aáy nöôùc soâng Nhó Haø leân to. Thaûo naøo maáy nghìn goác nhaõn troàng treân maët ñeâ quanh vuøng, vuï ñoù sai quaû laï. Caùi ñeâ kieân coá ñaõ vôõ. Nhöng voán ôû cuoái doøng nöôùc chaûy xieát, nhaø cöûa cuï Saùu chöa ñeán noãi bò cuoán phaêng ñi. Luùc nöôùc ruùt, ôû caùi coång gaïch nguyeân veïn, hai maûng giaáy hoàng ñieàu ñoâi caâu ñoái daùn cöûa vaãn coøn laønh laën vaø neùt chöõ vaãn roõ raøng :

Hoï lòch söï nhö tieân, phuù quyù nhö giôøi, quaát con ngöïa rong chôi ngoaøi ngoõ lieãu.
Ta troàng coû ñaày vöôøn, vaõi hoa ñaày ñaát, goïi heà ñoàng pha nöôùc tröôùc hieân mai (1)

Naêm sau, quaõng ñeâ haøn khaåu, chöøng haøn khoâng kyõ, laïi vôõ luoân moät laàn nöõa. Caùi coång gaïch nhaø cuï Saùu vaãn trô trô nhö cuõ. Nhöng laàn naøy thì ñoâi caâu ñoái giaáy hoàng ñieàu, gioù möa ñaõ laøm bôït maøu phaåm möïc, ngaán nöôùc phuø sa ñaõ phuû kín doøng chöõ baèng nhöõng vaïch ngang daøy daën.

OÂng khaùch naêm noï - caùi ngöôøi keå caâu chuyeän aên maøy saønh uoáng traø taøu - ñi laøm aên xa ñaõ maáy naêm, nhaân veà qua vuøng ñaáy, nhôù lôøi daën cuûa cuï Saùu, ñaõ tìm tôùi ñeå uoáng laïi vôùi oâng giaø moät aám traø taøu nöõa. Nhöng ngöôøi khaùch hoûi nhaø oâng ñeán, ngöôøi khaùch ñaõ buøi nguøi thaáy ngöôøi ta baûo cho bieát raèng nhaø cuï Saùu ñaõ baùn roài. Thaáy hoûi thaêm tha thieát, ngöôøi vuøng aáy maùch theâm cho oâng khaùch :"Coù muoán tìm coá Saùu thì oâng cöù xuoáng Chôï Huyeän. Cöù ñoùn ñuùng nhöõng phieân chôï xeùp vaøo ngaøy taùm thì theá naøo cuõng gaëp. Chuùng toâi chæ bieát coù theá thoâi".

Phaûi, baây giôø oâng cuï Saùu sa suùt laém roài. Baây giôø oâng cuï lo laáy böõa côm cuõng khoù, chöù ñöøng noùi ñeán chuyeän uoáng traø. Thænh thoaûng coù xin ñöôïc ngöôøi naøo quen moät vaøi aám, cuï laáy laøm quyù laém : goùi giaáy, daét kyõ trong mình, ñôïi luùc naøo vaéng veû moät mình môùi ñem ra uoáng. Vaãn coøn quen caùi thoùi phong löu, nhieàu khi qua chôi ao sen nhaø ai, gaëp muøa hoa nôû, cuï laïi coøn coá böùt laáy ít nhò ñem öôùp luoân vaøo goùi traø daét trong mình, neáu ñaáy laø traø maïn cuõ.

Nhöõng buoåi coù phieân chôï, cuï Saùu ngoài gheù vaøo nhôø gian haøng taám cuûa ngöôøi cuøng laøng, baøy ra treân maët ñaát coù ñeán moät chuïc chieác aám maø ngaøy tröôùc, giaù coù troàng ngay coïc baïc neùn cho troâng thaáy, chöûa chaéc cuï ñaõ baùn cho moät chieác. Coù moät ñieàu maø ai cuõng laáy laøm laï, laø cuï baùn luõ aám ñaát laøm hai lôùp. Maáy kyø ñaàu, cuï baùn toaøn thaân aám vaø baùn raát reû. Coøn naép aám cuï ñeå daønh laïi. Coù laàn vui mieäng, cuï gheù saùt vaøo tai ngöôøi baø con :" Coù theá môùi ñöôïc giaù. Coù caùi thaân aám roài, chaúng nheõ khoâng mua caùi naép vöøa vaën sao ? Baùn thaân aám reû, roài ñeán luùc baùn naép aám, môùi laø luùc neân baùn giaù ñaét. Ñoù môùi laø cao kieán".

Cuï Saùu cöôøi heà heà, roài voäi quay ra noùi chuyeän vôùi baïn haøng ñang maân meâ nhöõng caùi thaân aám ñaát ñuû maøu, caùi thì daùng gioû daâu, caùi thì muùi na, hình quaû vaû, quaû sung, quaû hoàng. Cuï ñang baûo moät oâng khaùch :

- Theá naøo toâi cuõng tìm ñöôïc naép cho oâng. Cöù phieân sau laïi ñaây theá naøo cuõng coù naép. Khoâng, ñuùng aám taøu ñaáy maø. Neáu khoâng tin oâng cöù uùp aám xuoáng maët mieáng goã kia. Cho aám ngöûa troân leân. Cöù xem mieäng voøi vôùi quai vaø gôø mieäng aám ñeàu caén saùt maët baèng mieáng goã thì bieát. Neáu muoán thöû kyõ nöõa, quyù khaùch thaû noù vaøo chaäu nöôùc, thaáy noù noåi ñeàu, caân nhau khoâng trieàng, theá laø ñích aám taøu.

Nguyeãn tuaân
(1) Caâu ñoái naøy laáy cuûa oâng Tuù Haûi Vaên.

 [  Trôû Veà  ]