Töø Saøi Goøn leân Baàu Loøng phaûi theo Quoác loä 13, qua Laùi Thieâu, Bình Döông, Beán Caùt, Lai Kheâ, Beán Ñoàng Soå, Baàu Baøng roài Baàu Loøng ñeán Chôn Thaønh, Hôùn Quaûn v.v...

Baét ñaàu töø Beán Caùt trôû leân ta thaáy raát nhieàu cao su maø tröôùc kia ngöôøi Phaùp moä daân phaù röøng ñeå troàng, laáy goác cao su thay caây röøng thì chuùng ta cuõng töôûng töôïng röøng Baàu Loøng ngaøy xöa troâng lôùn böïc naøo ?

Töø naêm 1898 ngöôøi Phaùp baét ñaàu aùp ñaët cheá ñoä cai trò ñeán mieàn röøng thieâng nöôùc ñoäc naày vaø cuõng gaám gheù phaù röøng.

Thuôû aáy daân cö coøn thöa thôùt, moãi laøng khoâng nhieàu hôn 30 noùc gia nhöng hoï cuõng thaønh laäp Ban Hoäi Teà nhö nhöõng laøng khaùc. 

Vieäc phaù röøng laäp nghieäp cuûa ngöôøi daân queâ thaät laø thieân nan vaïn nan. Hoï ruû nhau ñi khaån hoang, hoï ñem caû gia ñình taøi saûn ñeán moät vuøng naøo ñoù. Khôûi söï hoï ñoán caây caát nhaø gaàn nhau roài phaù röøng, ñoát raãy vaø khôûi söï tæa luùa troàng khoai. Sau vaøi muøa, coi boä yeân nôi yeân choã, hoï môùi coâng cöû vaøi ngöôøi lôùn tuoåi coù uy tín veà Tænh xin laäp laøng, laäp aáp vaø hoï ñöôïc thoûa maõn ngay.

Nhöõng gia ñình khaån hoang naày phaàn ñoâng ñeàu gioáng nhau. Hoï coù ít laém cuõng moät ñoâi Traâu hay Boø, moät caùi xe BO vaø moät vaøi gia suùc khaùc ñeå nuoâi gaây gioáng. Ngöôøi gia tröôûng ñen ñuùa, nhöng baäm trôïn, söùc voùc maïnh meõ, moät baø vôï moäc maïc queâ muøa nhöng chí thuù laøm aên, vaøi ñöùa con ngaây ngoâ oám ñoùi...

Hoï soáng ñôn giaûn, taän löïc khai phaù, ñeå soáng aám no, baát chaáp caû röøng thieâng nöôùc ñoäc.
Sau vaøi ba muøa, ñôøi soáng cuûa hoï taïm ñuû vôùi gaïo ñoû, cuû khoai, ngoaøi vieäc söï laäp laøng laäp aáp, hoï cuõng khoâng queân tín ngöôõng rieâng, laäp moät ngoâi ñình vaø moät caûnh chuøa nhö bao nhieâu laøng khaùc. Laàn laàn xuaát ñinh trong laøng taêng theâm, ñoâi khi nhieàu nguôøi xöù khaùc ñeán xin vôùi Ban Hoäi Teà ñeå nhaäp dòch. Ngoaøi vieäc ñoàng aùng, thuù vui cuûa ngöôøi daân laø ruû nhau ñi saên choàn ñuoåi thoû vôùi baày choù coû, con naøo con aáy chæ baèng baép chôn, nhöng ñaùnh hôi raát taøi, chaïy theo con thòt raát beàn vaø dai nhö ñæa ñoùi. Treû nhoû thì cuøng nhau raáp raøo ñaùnh löôùi thoû hay gaøi baãy baét chim, ñuoåi cuùt. Nhöõng ñeâm traêng hoï teà töïu laïi saân ñình, nhaø vieäc hay nhaø OÂng Höông Caû, Höông Chuû ñeå baøy vôùi nhau nhöõng troø giaûi trí laønh maïnh, khoâng keùm phaàn haøo höùng.

Ngöôøi lôùn thì ñaåy caây, keùo tay, beû chôn, giaõ gaïo thi hay thöïc teá hôn laø hoïc voõ ñeå giöõ mình. Treû nhoû thì chôi nhöõng troø nhoän hôn nhö : U-U baét Moïi, Nhaûy Chan-Chaùn-Chaäu, taäp Chuoàng-Chuoàng hay Bòt muø khoûû lon, nhöõng troø giaûi trí maø ngöôøi lôùn treû con ñeàu öa thích.

Ngaøy Kyø Yeân, Kyø Boâng hay nhöõng raèm lôùn coøn vui hôn nöõa, ngöôøi ngöôøi ñeàu noâ nöùc döï leã vôùi nieàm tin töôûng nhieät thaønh.

Laøng Baàu-Loøng vôùi töông lai ñaày höùa heïn...

Ngaøy mai sung maõn phì nhieâu.

Suoát moät thaùng qua, daân laøng Baàu Loøng bò moät côn ñe doïa traàm troïng. Nguyeân do laø coù coïp veà laøng quaáy nhieãu.

Khoâng phaûi laø coïp môùi veà laøng laàn naày laø laàn ñaàu tieân ñaâu, nhöng maáy laàn tröôùc, coïp veà baét choù, boø, heo roài ñi maát, hoaëc bò daân laøng xua ñuoåi baèng teân taåm thuoác, choù saên, moõ tre, thuøng thieác, khieán cho maáy OÂng BA-MÖÔI nhaän thaáy daân laøng tieáp röôùc khoâng ñöôïc thaân maät, hoaëc hoaûng sôï maø boû ñi.

Laàn naày, coïp veà laøng phaù nhieàu hôn tröôùc. Moãi ñeâm moãi baét boø, choù, heo hoaëc traâu ngheù mang ñi, maëc cho moõ tre thuøng thieác khua chaùt oùc, coïp cuõng khoâng boû moài.

Maáy oâng thôï saên rình raäp suoát ñeâm naày qua ñeâm khaùc, ñeå roài khi gaëp khoâng daùm baén muõi teân naøo vì OÂng BA MÖÔI to saàm saàm vöøa thaáy laø kinh khuûng roài. Coøn maáy chuù choù saên toái ñeán laø chui xuoáng gaàm giöôøng khoâng suûa ñöôïc moät tieáng cho ra hoàn, coù chaêng thì chæ reân ö öû...

Laàn laàn coïp khuûng boá daân laøng caû ban ngaøy chôù khoâng chôø ñeán ban ñeâm nöõa. Muoán ra ñoàng laøm luïng, hoï chôø maët trôøi leân cao hôn moät saøo roài huù nhau ra hieäu ñeå gom laïi maø ñi chung, moãi ngöôøi ngoaøi duïng cuï cuûa mình cuõng khoâng queân ñem theo khí giôùi hoä thaân nhö lao, maùc thoâng, löôõi ñoàng hay roi tröôøng, coøn ñaøn baø thì caû moõ tre, thuøng thieác.

Laàn noï, coïp toan baét traâu ôû Goø Ñaäu caùch laøng khoâng xa quaù 200 thöôùc nhöng nhôø con traâu phaùt coå cuûa oâng Höông Sö choáng cöï kòch lieät theâm maáy con traâu caùi coù con ñeán vaây cheùm tieáp laøm cho Chuùa Sôn Laâm roáng leân vaøi tieáng thaät to roài chaïy daøi khoâng daùm baét traâu nöõa.

Töø ñoù ngöôøi ta xem con traâu Phaùo cuûa oâng Höông Sö nhö con vaät quí, bao nhieâu traâu boø gom laïi moät nôi ñeå cho con traâu Phaùo caàm baày.

Khoå nhöùt laø toaùn ngöôøi ñi keùo cuûi thì khoâng laøm aên gì ñöôïc. Boø maø nghe hôi coïp thì mang xe chaïy troái cheát, baát keå haàm hoá choâng gai, xe gaõy tan taønh, boø chaïy maát, coøn chuû thì khoâng böu ñaàu söùt traùn cuõng gaõy tay.

Suoát thaùng tröôøng khoâng bieát laøm caùch naøo traùnh naïn coïp hoaønh haønh maáy oâng Höông chöùc môùi baøn nhau xuoáng OÂng Cai Toång xin laõnh suùng veà baén coïp.

YUØ kieán cuûa OÂng Höông Quaûn vöøa ñöa ra ñöôïc moïi ngöôøi taùn thaønh ngay vaø saùng hoâm sau Höông Caû vaø Höông Quaûn cuøng veà Toång, xin thaày Cai caáp suùng. Ñöôøng veà Toång cuõng toaøn laø röøng ruù khoâng chaéc laø ñi yeân laønh. Hoï beøn duøng phöông phaùp ñaâm toûi thoa muõi boø, ñoàng thôøi möôïn con traâu Phaùo cuûa OÂng Höông Sö ñem theo phoøng khi gaëp coïp cho noù nghinh chieán vaø treân xe coøn coù ba boán anh löïc ñieàn gan daï cuøng mình ñem theo khí giôùi ñeå hoä veä hai oâng Höông Chöùc.

Hai ngaøy sau, OÂng Höông Caû vaø Höông Quaûn laõnh suùng veà laøng. Theo thuû tuïc thì khoâng ñöôïc laõnh mau leï nhö theá ñaâu nhöng nhôø OÂng Cai Toång thoâng caûm noãi khoå daân cuûa laøng maø baûo laõnh giuøm, cho neân Chaùnh Chuû tænh môùi caáp cho caây suùng " ca-lip ñuoâi " (noøng 12) vôùi 10 vieân ñaïn, moãi vieân troøn, nhoài thuoác suùng ñeå baén ra 9 vieân ñaïn khaù nhoû (chevrotines) ñeå ñem veà baén coïp.

Daân laøng nghe noùi laõnh ñöôïc suùng, möøng rôõ voâ cuøng. Töø ñoù, oâng Höông Quaûn ñi ñaâu cuõng oâm keø keø caây suùng moät beân, daãn theo chuù Phoù Höông Quaûn vaø chuù Cai Tuaàn, moãi ngöôøi caàm moät caây roi tröôøng boùng laùng.

Daân laøng baét ñaàu tin töôûng, yeân chí laøm aên vì moãi ngaøy OÂng Höông Quaûn vaø hai ngöôøi hoä veä ñi töø ñaàu laøng ñeán cuoái laøng roài trôû leân ñeå canh chöøng ñoäng tònh. Ban ngaøy, hoï ra ñoàng laøm luïng, toái ñeán ñoùng kín cöûa neûo, naèm yeân, nhöng coïp chæ ngöng hoaït ñoäng ñoä chöøng möôi ngaøy roài baét ñaàu laøm döõ trôû laïi.

Döôøng nhö coù linh tính, heã OÂng Höông Quaûn xaùch suùng ñi ñaàu laøng thì coïp xuaát hieän ôû cuoái laøng ñeå baét heo, baét choù. Ban ñeâm, khi OÂng Höông Quaûn ñi roâng (ronde) veà, treo suùng leân vaùch thì tieáng coïp " Caø-um " reàn trôøi. Coù moät ñeâm, coïp laïi veà nhaø OÂng Höông Quaûn baét moät con heo, OÂng Höông Quaûn xaùch suùng leân coø, böôùc ra saân nhìn thaáy OÂng "Ba Möôi " thì hoát hoaûng, thoái lui, khoâng daùm baén moät tieáng laáy oai, duø laø baén chæ thieân?ñaønh ñeå cho coïp baét heo ñi maát. Saùng hoâm sau, oâng tìm Höông Caû, maø baùo caùo mieäng :

- Baåm Caû, ñeâm roài coïp veà baét heo taïi... nhaø tui.

- Sao ? Thaèng Höông maày coù baén noù phaùt naøo khoâng ? Tao khoâng nghe suùng noå.

- Daï... Daï...

- Khoâng coù baén sao ? Baäy quaù, sao khoâng baén noù ?

- Daï, noù lôùn quaù trôøi quaù ñaát. Tui sôï baén noù khoâng truùng, noù khoâng cheát thì... tui cuõng cheát.

Sau moät hoài thaûo luaän, caû hai ñoàng yù, cho ñaùnh moõ môøi toaøn ban hoäi teà nhoùm laïi, roài sau ñoù Höông chöùc ñoàng yù veà tænh xin Lính Taäp veà gieát coïp. Hoâm sau, hoï cuï bò leân ñöôøng, cuõng ñaâm toûi thoa muõi boø, cuõng traâu Phaùo, cuõng maùc thoâng vaø suùng... ñeå xin binh tieáp vieän.

Laàn naày OÂng Cai Toång khoâng coøn soát saéng trong coâng vieäc xin lính taäp nöõa. Sau khi nghe heát nhöõng lôøi thænh caàu, oâng chæ cöôøi roài baûo :

- OÁi, chuyeän deã ôït heø maø Caû lo quaù ! Caû vaø Höông Quaûn neân veà röôùc thaày ngheà voõ ñaùnh cho moät laàn thì coïp tôûn tôùi giaø chôù coù gì ñaâu maø phaûi xin lính taäp cho roän chuyeän. Laøm vaäy khoâng sôï Taây noù cheâ daân mình baát taøi sao ?

Bieát khoâng theå lay chuyeån oâng Cai Toång ñöôïc vì oâng laø ngöôøi aên moät ñoïi noùi moät lôøi, hai oâng Höông chöùc Baàu Loøng ñaønh trôû veà vaø suy gaãm lôøi oâng Cai Toång beøn röôùc thaày ngheà voõ veà ñaùnh coïp ; vaäy laø höõu lyù.

Sau khi doï hoûi maáy ngaøy OÂng Höông Caû cho ngöôøi ñem leã vaät qua Gia Beï (thuoäc tænh Gia Ñònh) röôùc thaày ngheà voõ veà Baàu Loøng tröø coïp.

Thaät vaäy, laøng Gia Beï coù oâng thaày ngheà voõ tuïc goïi OÂng Taùm raát coù teân tuoåi.

Thöôû thieáu thôøi, oâng töøng ñuïng ñoä vôùi nhieàu tay danh sö vaø luoân luoân oâng thuû thaéng. Coïp beo oâng cuõng töøng chieán ñaáu, phaàn nhieàu chuùng chòu ñöôïc vaøi chuïc roi laø cuùp ñuoâi chaïy maát hoaëc truùng nhaèm choã nhöôïc, cheát taïi chieán tröôøng.

Quanh vuøng OÂng Taùm ôû, luoân caû laøng Gia Beï, troäm cöôùp ñeàu kieâng oai, khoâng heà daùm veà phaù quaáy.

Maëc daàu tuoåi ñaõ nguõ tuaàn, nhöng oâng coøn traùng kieän, tay chaân gaân guoác, ñi ñöùng goïn gaøng, söùc aên coøn baèng moät thanh nieân trai traùng. Moãi ngaøy oâng ñeàu taäp döôït vaø hoïc troø cuûa oâng hoïc voõ, duø daïy leùn, cuõng ñeán möôi ngöôøi.

Khi ñoaøn söù giaû Baàu Loøng qua tôùi, OÂng Taùm tieáp ñoùn raát noàng haäu vaø khoâng ñôïi phaûi " Tam Coá Thaûo Lö " nhö Löu Bò caàu Gia Caùt, oâng Taùm laät ñaät caép roi tröôøng ñi lieàn.

Hai ngaøy sau, daân laøng Baàu Loøng laïi soáng trong raïo röïc vaø tin töôûng ôû oâng thaày Gia Beï. OÂng Caû laõnh phaàn tieáp khaùch quí. Moïi ngöôøi ñeàu ñeán nhìn ngaém oâng thaày voõ vôùi caëp maét toø moø vaø thaùn phuïc.

OÂng Höông Caû vaø Ban Hoäi Teà thay nhau chuyeän troø vôùi OÂng Thaày thaät laø thaân maät. OÂng Caû sai con lo côm nöôùc, baét gaø laøm goûi, mua röôïu ngon.

Buoåi côm chieàu hoâm aáy aên sôùm hôn thöôøng leä vaø haàu heát Höông chöùc ñeàu coù maët taïi nhaø OÂng Caû ñeå döï böõa côm chieàu gioáng nhö böõa ñaùm gioã nho nhoû. Moïi ngöôøi vui veû chuyeän troø, nhöng côm röôïu vöøa ñöôïc nöûa böõa thì coù tieáng la thaát thanh ñaâu ñaáy. Moïi ngöôøi buoâng ñuõa, nhìn ra saân vöøa ñuùng luùc coïp nhaûy vaøo saân, nhìn vaøo nhaø, maët to chaàn vaàn, voùc cao nhö con ngöïa, thaät laø khuûng khieáp !

Moïi ngöôøi döôøng nhö nín thôû, im laëng hoaøn toaøn, tieáng moät con ruoài bay qua nghe cuõng roõ. Coïp cuõng im laëng ñöùng nhìn hoài laâu roài ngoài xuoáng choáng toù, quít ñuoâi, nhìn vaøo nhaø nhö khieâu khích, nhö ñôïi chôø...

Vaø luùc aáy ngöôøi ta yeân laëng vaø cuõng ñôïi chôø. Hoï chôø gì... ?

Hoï chôø ñôïi vieäc môùi laï maø hoï vöøa queân ñi trong choác laùt. Ñoù laø chôø oâng thaày Gia Beï troå taøi. Nhöng chôø maõi hoài laâu khoâng thaáy gì laï, hoï nhìn laïi thì thaáy oâng thaày Gia Beï ngoài cheát traân, maët xanh nhö taøu laù, caét khoâng coøn hoät maùu... traùn ròn moà hoâi.

Hoï hieåu ra vaø bieát raèng oâng thaày ñaõ ... sôï coïp roài. Vaäy khoâng leõ ñeå yeân chôø cho coïp chuïp, neân hoï töï ñoäng cuøng nhau la heùt, ñaùnh thuøng thieác moõ tre, nhöõng phöông tieän töï veä tieâu cöïc maø luùc naøo cuõng coù saün ñeå ñuoåi coïp nhö bao laàn khaùc.

Coïp bieát mình bò xua ñuoåi, ueå oaûi ñöùng leân, vöôn vai, roài chaàm chaäm böôùc khoan thai, töøng böôùc töøng böôùc moät, coøn caø um maáy tieáng nhö doïa naït roài bieán vaøo röøng.

Baây giôø moïi ngöôøi môùi hoaøn hoàn, keå caû oâng thaày. OÂng thuù thieät :

- Trôøi ñaát quæ thaàn ôi ! Coïp naày lôùn quaù trôøi quaù ñaát...Toâi môùi thaáy laàn thöù nhöùt.

Vöøa noùi, oâng vöøa laéc ñaàu coi boä buoàn xo laøm cho moïi ngöôøi cuõng buoàn laây. Caøng lo sôï, hoï caøng thöông oâng thaày voõ hôn.

Hoâm sau, ngöôøi ta thaáy oâng Höông Caû cho ngöôøi ñaâm toûi thoa muõi boø, oâng Höông Quaûn vai ñeo suùng ñöùng chôø lònh.

- Höông Quaûn maày ñöa oâng thaày veà, roài saün trôùn maày xuoáng luoân döôùi thuû, baåm laïi vôùi oâng Cai Toång coi oång tính laøm sao chôù cöù nhö vaày hoaøi... ñaây roài daân laøng boû heát coâng aên chuyeän maàn thì coù phöông cheát ñoùi caû luõ.

OÂng Höông Quaûn chaùn naûn, cuùi ñaàu vaâng lònh ra ñi.

Sau khi ñöa OÂng Thaày veà Gia Beï, Höông Quaûn beøn ñaùnh xe boø veà Tænh roài thaúng ñöôøng veà luoân mieät Taân Long Taân Khaùnh ñeå giaùp maët oâng Thaày Cai. Gaëp luùc oâng Thaày Cai ñang noùi chuyeän vôùi höông chöùc Hoäi Teà taïi nha vieäc Taân Khaùnh. OÂng Höông Quaûn Baàu Loøng mang suùng böôùc vaøo loät khaên cuùi ñaàu chaøo.

OÂng Thaày Cai beøn hoûi :

- Sao ? Vuï Coïp Huøm treân ñoù ra sao em Höông ?

Höông Quaûn laät ñaät keå laïi töï söï cho Thaày Cai vaø Ban Hoäi Teà Taân Khaùnh nghe. Nghe xong oâng
Thaày Cai phì cöôøi maø raèng :

- Thaày baø gì maø nhaùt nhö thoû ñeá vaäy a... Höông Quaûn ?

- Daï ! Baåm Thaày, OÂng coïp lôùn quaù chöøng, ai maø khoâng sôï...

- Lôùn thì lôùn chôù. Boä laøm thaày ngheà voõ heã gaëp coïp nhoû thì ñaùnh coøn coïp lôùn thì chöøa hay sao ?

Ñoaïn oâng keâu thöôøng xuyeân laïi baûo :

- Maày chaïy ñi keâu oâng AÁt oâng Giaù laïi tao möôïn chuùt coi.

Ngöôøi chöùc vieäc chaïy ñi ngay, oâng Thaày Cai (Cai Toång) baûo vôùi Höông Quaûn Baàu Loøng :

- Thaèng Höông maày ôû chôi chôø moät chuùt, oâng AÁt oâng Giaù laïi ñaây, qua möôïn leân Baàu Loøng ñaùnh coïp giuøm cho.

OÂng Höông Quaûn vaâng lôøi, ñeán boä vaùn beân hoâng nhaø vieäc maø ngoài chôø nhöng trong loøng khoâng tin töôûng chi cho laém.

Moät giôø sau, oâng AÁt oâng Giaù ñeán chaøo oâng Cai Toång vaø Höông chöùc roài ñöùng chôø lònh.

- AØ, hai ñöùa baây ñeán ñoù haû ? Sao tuïi baây ? Coù raûnh khoâng ? Coù raûnh thì laøm ôn giuøm tao leân treân Baàu Loøng vôùi Höông Quaûn ñaây, coi con coïp naøo ñoù veà laøng phaù döõ quaù, hoï sôï laøm aên gì cuõng khoâng ñöôïc.

- Daï baåm Thaày toâi raûnh chôù khoâng coù vieäc gì.

- Daï thöa tui cuõng raûnh.

- Ö Øa, raûnh thì ñi giuøm. Nghe noùi maáy böõa raøy coù röôùc oâng thaày naøo ñoù môùi thaáy coïp thì thieáu ñieàu muoán teù... maø ñaùnh ñaäp noãi gì.

- Daï. Baåm Thaày ñeå toâi veà laáy roi vaø daën baày treû caùi ñaõ...

- Daï. Baåm Thaày cho tui veà thay ñoà roài ñi luoân theå.

- ÖØa, leï leï ñi hai em. Nhôù ôû laïi treân ñoù giuùp giuøm cho xong vieäc roài veà, chôù boû nöûa chöøng ña. Coù ñaùnh thì ñaùnh cho noù tôûn tôùi giaø, coøn coù ñaùnh cheát ñöôïc thì chôû veà ñaây qua thöôûng cho.

Nöûa giôø sau, oâng AÁt vaø oâng Giaù theo Höông Quaûn veà Baàu Loøng. Rieâng Höông Quaûn thì raát ngao ngaùn vaø nöïc cöôøi thaàm cho oâng Thaày Cai Toång, chöa chi maø mong chôû xaùc coïp veà...

Vieát ñeán ñaây töôûng cuõng neân phaùc hoïa vaøi neùt ñôn sô veà oâng AÁt oâng Giaù.

OÂng AÁt tuoåi ñoä treân ba möôi, ngöôøi cao lôùn, nöôùc da baùnh eách, coå tay no troøn nhö oáng tre. Ngöôøi ta ñoàn raèng baép tay oâng chæ coù moät caùi xöông maø thoâi, nhöng chæ laø giaû thuyeát chôù chöa ai daùm quaû quyeát. Loâng tay vaø loâng chôn cuûa oâng xoàm xaøm ñen traïi. OÂng chuyeân söû duïng roi tröôøng baèng caây Maät Caät to baèng caùi cheùn ñen mun.

OÂng Giaù thì traùi laïi, traéng treûo, maûnh khaûnh hôn oâng AÁt ñoä moät baûy moät möôøi. Tay chôn oâng cuõng lieàn laïc, nhaëm leï, cuõng chuyeân söû duïng roi tröôøng. Taøi oâng AÁt oâng Giaù thì haàu heát moïi ngöôøi bieát voõ ñeàu kieâng neå. Tuy khoâng phaûi anh em ruoät nhöng thöông nhau coøn hôn ruoät thòt vaø ñi ñaâu cuõng coù nhau.

Xe boø ñi suoát ngaøy ñeâm môùi veà tôùi Baàu Loøng.

OÂng Höông Caû lo tieáp ñaõi nhö laàn tröôùc. OÂng sai ngöôøi lo côm röôïu nhöng caû hai ñeàu töø choái baûo coù gì aên naáy, khoâng uoáng röôïu ñeå tænh taùo maø ñaùnh coïp vì coïp xuaát hieän baát ngôø.

Tuy vui veû tieáp ñaõi, nhöng trong thaâm taâm oâng Höông Caû vaø toaøn ban höông chöùc Hoäi Teà cuõng ñoàng taâm söï vôùi Höông Quaûn treân suoát con ñöôøng röøng daøi thaêm thaúm?

Böõa côm tröa vöøa xong, oâng AÁt baûo oâng Giaù :

- Coïp ñaâu khoâng thaáy ; heã ñaùnh thì ñaùnh phöùt ñi cho roài chôù neáu ôû ñaây hoaøi boû heát coâng chuyeän nhaø chòu gì noãi...

OÂng AÁt vöøa döùt lôøi thì nghe moät tieáng " höï " thaät to ôû ngoaøi saân, tieáp theo nhöõng tieáng la thaát thanh cuûa luõ treû vaø tieáng choù aêng aúng.

Döôøng nhö coù linh taùnh, neân coïp khi bieát coù thaày ngheà voõ ñeán laø veà laøng thöû söùc ngay. Moïi ngöôøi coøn ñang khieáp sôï tìm choã nuùp rình xem oâng coïp khoång loà thì oâng Giaù nhanh nheïn caép roi tröôøng, nhaûy ra saân thuû theá, coøn oâng AÁt tay choáng roi ñöùng caïnh cöûa maïch, tay kia coøn caàm taêm xæa raêng nhö ngöôøi voâ söï ñöùng coi...

ÔÛ ngoaøi saân, coïp thaáy coù ngöôøi nhaûy ra thuû theá, beøn moïp xuoáng, roài baát keå lôïi haïi nhaûy ñeán chuïp ñuøa. OÂng Giaù nheï nhaøng nhaûy qua moät beân traùnh khoûi, roài thuaän tay oâng chæa moät ngoïn roi ñaâm truùng hoâng coïp khaù maïnh. Coïp roáng leân moät tieáng nhö töùc giaän laém, nhaûy trôû laïi chuïp lieàn.

OÂng Giaù loang roi vun vuùt, luùc ñaäp luùc quô, coïp nhaûy tôùi nhaûy lui mieäng luoân gaàm theùt...

Buïi bay muø mòt, ôû ngoaøi ngöôøi ta coi meâ meät, heát sôï phaàn naøo, hoï laàn ra khoûi choã nuùp roài laàn ra saân, xem meâ maãn thích thuù. Luùc aáy oâng AÁt cuõng ñöùng taïi cöûa maïch maø coi nhö moïi ngöôøi, khoâng theøm tieáp tay vôùi oâng Giaù.

Ñoä huùt taøn ñieáu thuoác, coïp hoäc leân moät tieáng, nhaûy ra ngoaøi voøng chieán ñaáu, naèm ngöûa thuû theá ñöa boán chaân leân trôøi.

Theo maáy thaày ngheà voõ noùi laïi thì ñoù laø mieáng " traâu vaèng " mieáng toå cuûa coïp. Ai sô xuaát nhaûy vaøo thì cheát. Roi ñaùnh vaøo thì bò coïp baét roi, tieän dòp cho coïp ñoaït roi, moùc hoïng ñòch thuû.

OÂng Giaù thaáy coïp thuû theá traâu vaèng. OÂng cuõng khoâng theøm ñaùnh nöõa, ñöùng choáng roi nghæ cho khoûe.

Moät hoài laâu, coïp khoâng thaáy oâng Giaù phaù mieáng ngheà cuûa mình vaø coïp cuõng nghæ meät xong, hoäc leân moät tieáng roài nhaûy trôû voâ voøng chieán ñaáu. OÂng Giaù vung roi ñaùnh tieáp.

Moät laàn nöõa, daân Baàu Loøng ñöôïc dòp xem say söa, xem meâ man, caùt buïi tung mòt muø khoâng coøn phaân bieät ñöôïc ngöôøi vaø thuù. Luùc sau, coïp laïi meät beøn duøng mieáng cuõ, naèm ngöûa thuû theá traâu vaèng. OÂng Giaù choáng roi ñöùng chôø taùi chieán.

Theo lôøi ngöôøi xöa keå laïi, coïp raát gioûi voõ. Moãi laàn giao ñaáu vôùi ai, ngöôøi hoaëc thuù khaùc, coïp ta ñeàu chuù yù hoïc hoûi nhöõng mieáng hay, vì theá, nghe coù thaày ngheà voõ ôû ñaâu laø tìm ñeán ñaáy ñeå thöû söùc. Caøng thöû söùc nhieàu thì coïp chieán ñaáu caøng gioûi, bieát nhieàu mieáng voõ bí hieåm vaø laãn traùnh caùc ñoøn raát taøi tình.

Heã hôn thì haï ñòch thuû, lieäu thua thì boû xöù ñi maát, nhöng cuõng nhôù raát dai moái thuø thaát baïi chua cay, coù dòp laø taùi ñaáu ñaëng röûa hôøn.

Laàn naøy, chôø cuõng khoâng thaáy oâng Giaù phaù mieáng traâu vaèng, coïp laïi trôû mình phoùng vaøo voøng chieán ñaáu.

Phen naøy oâng Giaù ñaùnh raát kòch lieät, roi loang nghe vo vo, luùc ñaùnh traät, roi luùn xuoáng ñaát, buïi caùt tung bay, vaø khoâng bao laâu ngöôøi ta nghe tieáng coïp roáng thaät to vaø voït moät caùi ra ngoaøi voøng chieán toan chaïy veà röøng. Nhöng, ngöôøi ta nghe coïp roáng theâm moät tieáng nöõa to hôn vaø daøi hôn, nhìn laïi thaáy oâng AÁt ñang ñöùng beân xaùc coïp, coïp coøn vaën mình saép cheát.

Chôø coïp cheát haún, ngöoøi ta môùi daùm mon men laïi coi. OÂng AÁt laáy coû tranh thui ngay boä raâu meùp coïp roài möôïn ngöôøi khieâng chaát leân xe boø. OÂng Giaù vaán moät ñieáu thuoác huùt say söa... roài ra gieáng xaùch nöôùc taém cho saïch buïi chieán tröôøng. Rieâng oâng Höông Quaûn hôùn hôû ra maët, laáy thöôùc ño ngang ño doïc coi con coïp ñöôïc bao lôùn ñaëng laøm " phuùc baåm " (laøm tôø baùo caùo leân caáp treân. S.N.).

OÂng AÁt toan xin toûi ñaëng thoa muõi boø thì oâng Höông Caû caûn laïi maø raèng :

- Ñaâu ñöôïc em... Maáy em phaûi ôû laïi duøng vôùi qua moät cheùn röôïu laït môùi phaûi chôù ...

OÂng AÁt coøn ñang löôõng löï thì oâng Giaù böôùc vaøo, nghe theá beøn baûo :

- ÔØ phaûi ña, tuïi mình ôû laïi aên ba hoät côm roài veà. Toâi ñoùi quaù ñi khoâng noåi ñaâu.

Caû ba ngöôøi cuøng cöôøi xoøa ñoàng thôøi toaøn theå daân chuùng vui möøng hoan hoâ reo hoø aàm ó. "

Löu Linh Töû