Thach Lam

Taân nhôù laïi moät caùch roõ raøng nhöõng giôø chaøng chôø ñôïi trong caên phoøng ôû hoä sinh vieän. Thì giôø luùc aáy sao hình nhö ñi chaäm theá! Taân töôûng caùi buoåi aáy keùo daøi ra maõi khoâng bao giôø heát. Chaøng noùng ruoät nhö löûa ñoát, ñi ñi laïi laïi trong phoøng, ngoài xuoáng chieác gheá ôû beân töôøng moät laùt roài ñöùng daäy. Chaøng ñöa maét nhìn qua nhöõng baøn gheá giaûn dò vaø sôn traéng, xeáp ñaët moät caùch goïn gheõ. Roài chaøng chaêm chuù nhìn caùi caùnh cöûa ñoùng ôû goùc phoøng. Beân kia caùnh cöûa, vôï chaøng ñang chôø ñôïi caùi bí maät laï luøng cuûa söï sinh nôû. Thænh thoaûng cöûa phoøng heù môû, moät coâ ñôõ maëc traéng roùn reùn böôùc ra. Taân thoaùng nghe thaáy nhöõng tieáng keâu khe kheõ vaø ñau ñôùn. Chaøng ñeå yù doø xeùt neùt maët cuûa coâ ñôõ nhöng vaãn thaáy coâ ta bình tónh nhö thöôøng, nheï nhaøng ñi ra ngoaøi laáy chai nöôùc, hai caùi khaên maët.

Roài cuoäc chôø ñôïi khoù chòu aáy heát. Taân nghe thaáy maáy tieáng keâu theùt trong phoøng beân ñöa sang, tieáp ñeán tieáng treû con khoùc. Moät laùt, caùnh cöûa phoøng môû roäng, moät coâ ñôõ gheù ñaàu ra ngoaøi mæm cöôøi:

- Môøi oâng vaøo. Xong caû roài.

Taân theo coâ ta böôùc vaøo trong phoøng. Chaøng thaáy maáy coâ ñôõ xuùm xít chung quanh caùi noâi maây vaø thoaùng nhìn thaáy giöõa ñoáng vaûi traéng moät vaät gì ñoû noõn ñang ñoäng ñaäy. Taân ñeán gaàn beân giöôøng. Vôï chaøng naèm ngaû ñaàu treân goái traéng, neùt maët xanh xao vaø meät nhoïc. Nhöng hai con maét saùng leân nhö vui möøng khi nhaän thaáy chaøng.

Trong gian phoøng yeân laëng vaãn phaûng phaát caùi khoâng khí cuûa moät söï bí maät gì quan troïng. Caùc coâ ñôõ noùi vôùi nhau khe kheõ. Taân ngoài xuoáng caùi gheá ñaàu giöôøng, caàm laáy tay vôï. Chaøng thaáy baøn tay laïnh vaø öôùt ñaãm moà hoâi.

Baø ñôõ chính ñaõ loùt xong cho ñöùa beù, ñöa ñeán tröôùc maët Taân, vui veû noùi:

- OÂng xem coâ beù coù khoûe maïnh khoâng? Ñöôïc hôn ba caân röôõi ñaáy.

Trong khi vôï chaøng giô tay ra ñoùn laáy ñöùa con moät caùch aâu yeám vaø naâng niu, Taân toø moø ngaém nhìn caùi ñaàu beù phuû toùc ñen vaø möôït. Chaøng thaáy moät caûm töôûng laï, khoâng roõ reät, naåy nôû trong loøng. Nhöng caùi duùm thòt ñoäng ñaäy, caùi maàm soáng nhoû moïn vaø yeáu ôùt kia hình nhö khoâng coù moät chuùt lieân laïc gì vôùi chaøng caû. Taân khoâng thaáy caûm ñoäng nhö chaøng töôûng, vaø cuõng khoâng thaáy coù moät tình caûm gì ñoái vôùi ñöùa con môùi ñeû.

Moät tuaàn leã sau ôû nhaø, Taân thaáy vôï vaø vuù em baän roän, roái rít nhö moãi khi saép ñeán ngaøy gioã. Hai ngöôøi suoát caû buoåi chæ ngoài caét vaø khaâu nhöõng caùi aùo con con, ñan nhöõng ñoâi taát xinh xinh vaø söûa soaïn caùi noâi maây. Nhöõng coâng vieäc ñoù, Taân thaáy hay hay, nhöng chaøng khoâng ñeå taâm ñeán. Thænh thoaûng chaøng môùi thoaùng chuù yù moät chuùt ñeán ñöùa beù maø chaøng thaáy luùc naøo cuõng quaán kín trong mieáng vaûi traéng vaø nhaém maét nguû kyõ.

Moät buoåi saùng khi saép söûa ñi laøm, Taân thaáy vôï goïi:

- Naøy caäu laïi maø xem, hay quaù.

Taân cuùi xuoáng giöôøng vôï chaøng ñöông ngoài, vaø hai tay giöõ chaân ñöùa beù ñaët naèm tröôùc maët. Hai baøn tay nhoû nhaén cuûa ñöùa beù ñang coï quaïy, giô leân giô xuoáng, hai con maét beù lôø ñôø, nhö hôi ngaïc nhieân nhìn.

Vôï chaøng sung söôùng hoûi:

- Coù phaûi noù nhôùn hôn hoâm noï nhieàu khoâng?

Naøng giô ngoùn tay cho ñöùa beù naém roài tieáp:

- Naøy caäu xem noù naém chaët chöa naøy!

Taân cuõng caàm laáy tay ñöùa beù ñaùp:

- öø, nhöng sao caùi ñaàu noù daøi theá nhæ. Toâi troâng noù theá naøo aáy.

- Noù coøn beù thì noù theá chöù sao.

- Maø hình nhö moät maét to, moät maét nhoû.

Vôï Taân ra yù khoâng baèng loøng, caõi laïi:

- Khoâng, hai maét noù baèng nhau ñaáy chöù. Caäu chæ hay cheâ noù thoâi.

Roài naøng beá ñöùa con leân loøng, aâu yeám cho buù.

Daàn daàn Taân cuõng quen vôùi ñöùa treû laëng leõ soáng beân mình. Moãi laàn ñi veà Taân laïi ñeán caïnh caùi noâi, veùn taám maøn traéng leân vaø nhìn moät laùt ñöùa beù naèm trong ñoù, vaãn hai tay coï quaïy vaø con maét lôø ñôø nhìn moïi vaät. Tuy vaäy, Taân khoâng nhaän thaáy roõ reät coù caùi lieân laïc gì vôùi ñöùa treû. Vaû laïi chaøng cuõng khoâng nghó saâu xa gì veà söï ñoù, chæ thoaùng qua trong trí maø thoâi.

Moät laàn, chaøng ñang ngoài laøm vieäc ôû baøn giaáy thì nghe tieáng vôï taém cho ñöùa beù ôû trong buoàng. Vôï chaøng goïi:

- Caäu vaøo ñaây hoä toâi moät tí.

Taân quay maët vaøo phía buoàng, ñaùp:

- Con sen ñaâu, sao khoâng goïi noù?

- Noù coøn baän giaët ngoaøi kia. Thì caäu vaøo hoä toâi moät tí coù laøm sao. Giöõ hoä toâi caùi ñaàu ñeå toâi taém cho noù thoâi maø.

Taân ngaàn ngaïi boû giôû coâng vieäc:

- Naøo thì vaøo!

Roài chaøng vaøo trong buoàng ngoài xuoáng beân caùi chaäu, hai tay giöõ laáy ñaàu ñöùa beù. Vôï chaøng noùi laáy loøng:

- Caäu chæ caàm moät tí thoâi. Toâi taém cho noù xong ngay baây giôø ñaây.

Taân nhìn ñöùa beù, khoâng thích moät chuùt naøo. Caùi thaân hình ngaén nguûn vaø chaân tay ngaúng nghiu cuûa noù laøm chaøng khoù chòu khoâng muoán ñeå yù ñeán. Chaøng caøu nhaøu maéng ñöùa beù:

- Naèm im! Maøy cöù coï quaïy baén caû nöôùc leân tao ñaây naøy.

Caùi ñaàu ñöùa beù boâi ñaày xaø phoøng neân caøng trôn khoù giöõ. Taân ñaõ thaáy moûi tay. Chaøng baûo vôï:

- Thoâi, giöõ laáy noù, toâi moûi tay laém roài.

Vôï chaøng hôi gaét:

- Haõy giöõ moät chuùt nöõa. Môùi coù moät tí theá ñaõ keâu moûi!

Caùi gioïng noùi aáy laøm cho Taân khoâng baèng loøng. Chaøng buoâng ñöùa treû ñöùng daäy, traû lôøi xaüng:

- Khoâng phaûi coâng vieäc cuûa toâi. Vôùi laïi toâi troâng noù khoù chòu laém.

Taân khoâng nhaän thaáy neùt ngaïc nhieân vaø buoàn raàu cuûa vôï, böôùc ra ngoaøi. Moät chuùt hoái haän, ñeán cöûa, laøm chaøng quay maët laïi: Vôï chaøng ñang oâm ñöùa beù trong loøng, khoùc nöùc nôû.

Ra ngoaøi, Taân môùi nhaän thaáy caùi cöû chæ voâ lyù cuûa mình. Moät taám tình thöông naûy nôû trong loøng chaøng. Taân muoán trôû vaøo an uûi vôï, xin loãi naøng vì ñaõ laøm naøng phaûi buoàn raàu. Chaøng döøng laïi, ñònh quay vaøo, nhöng khoâng bieát caùi gì vaãn giöõ chaøng laïi. Taân ñeán ngoài beân baøn, nghó ngôïi.

Töø khi hai vôï choàng laáy nhau, nhöõng cuoäc caõi coï nhoû moïn, khoâng coù nghóa lyù gì, vaãn thöôøng xaûy ra luoân. Vì moät caâu noùi, vì moät côù khoâng ñaâu, hai vôï choàng laïi giaän nhau. Maø cuõng nhö laàn naøy, Taân caûm thaáy chaøng chæ noùi moät lôøi noùi dòu ngoït, eâm aùi laø ñuû cho hai beân laïi hoøa hôïp nhö cuõ. Nhöng nhöõng caâu aáy tan ñi treân mieäng tröôùc khi noùi ra lôøi. Moät yù xaáu khieán chaøng yeân laëng, vaø xui chaøng giaän döõ theâm leân ñeå laáy phaàn phaûi veà mình.

Khi Taân trôû laïi phoøng, chaøng thaáy vôï ñang ngoài cho con buù. Ñöùa beù chaûi röûa saïch seõ troâng hoàng haøo nhö ñaùnh phaán. Caùi baøn tay maäp maïp xinh xaén cuûa noù naém chaët laáy tay meï nhö ñeå caàu söï aâu yeám vaø che chôû. Thænh thoaûng noù aäm öø trong mieäng coù veû raát baèng loøng.

Taân laïi gaàn, cuùi nhìn ñöùa beù. Chaøng thaáy trong loøng moät caûm ñoäng eâm ñeàm vaø phieàn phöùc. Nhìn ñöùa treû ngaây thô naèm trong loøng meï, Taân caûm thaáy laàn ñaàu caùi thieâng lieâng saâu xa cuûa söï soáng, vaø nhaän thaáy chính nhöõng caùi beù nhoû, heøn moïn haèng ngaøy noù phaù hoaïi cuoäc ñôøi.

*
* *

Töø ñaáy, ñöùa con nhö caùi daây giöõ söï hoøa hôïp trong hai vôï choàng. Taân vaø vôï chaøng khoâng caõi nhau nöõa. Maø neáu coù xaûy ra cuoäc hôøn giaän, hai ngöôøi chæ cuøng troâng ñöùa treû muõm móm laø laïi hoøa haûo nhö cuõ.

Thænh thoaûng, vôï chaøng boàng con ñöa ñeán tröôùc maët Taân, chæ cho chaøng bieát nhöõng caùi thay ñoåi trong ñöùa beù.

- Naøy caäu troâng, caùi thoùp baây giôø ñaõ nhoû ñi roài ñaáy.

Taân cuõng chaêm chuù xem, roài noùi chuyeän vôùi con. Luùc chaøng ngöûng leân nhìn, chaøng thaáy vôï ngöôïng nghòu muoán giaáu söï vui möøng laøm öûng hoàng ñoâi goø maù. Taân cuõng thaáy trong taâm can moät söï vui veû khaùc thöôøng.

Buoåi saùng nay, vöøa böôùc chaân vaøo trong nhaø, Taân ñaõ hoûi vôï:

- Em ñaâu?

- Noù nguû. Caùi gì theá?

- Toâi coù caùi naøy hay laém.

Taân giô leân cho vôï xem moät ñoâi bít taát len traéng xinh ñeïp. Chaøng böôùc laïi beân caïnh caùi noâi ruû maøu traéng saïch seõ.

Vôï chaøng voäi noùi:

- aáy, kheõ chöù caäu, ñeå noù nguû. Toâi vöøa môùi ñaët xong.

Taân roùn reùn, khe kheõ giôû taám maøn tuyn nhìn thaáy ñöùa treû naèm goïn gaøng trong vaûi traéng. Chaøng cuùi mình xuoáng, yeân laëng ñôïi treân caëp moâi nhoû beù moät nuï cöôøi.

Vaø Taân thaáy trong loøng rung ñoäng kheõ nhö caùnh böôùm non, moät tình caûm saâu xa vaø môùi meû chaøng chöa töøng thaáy.

Taäp truyeän ngaén "Gioù ñaàu muøa",
Nxb Ñôøi nay, Haø Noäi 1937.