1. " Kim Dung : Cuoäc Ñôøi vaø Taùc Phaåm ", Baønh Hoa-Trieäu Kieán Laäp, dòch giaû Nguyeãn thò Bích Haûi, NXB Treû, TP. HCM, 2002.

2. " Kim Dung : Taùc Phaåm vaø Dö Luaän ", Nhieàu taùc giaû, NXB Vaên Hoïc, TP. HCM, 2001.

Kim Dung teân thaät laø Tra Löông Dung, sinh thaùng 2, 1924 trong moät gia ñình goàm saùu anh chò em, Kim Dung laø thöù hai, taïi Vieân Hoa Traán, huyeäïn Haûi Ninh, tænh Trieát Giang, laø nôi ñòa linh nhaân kieät cuûa Trung Quoác.

Thaân maãu laø ngöôøi cuûa thôøi " Nguõ Töù " ( 4/5/1919 ), thôøi cuûa phong traøo ñaáu tranh daân chuû môû ñaàu thôøi kyø hieän ñaïi Trung Quoác, tri thuû ñaït leã, thích thô vaên, tö töôûng khai minh, daân chuû.

Thaân phuï laø Tra Xu Khanh khoâng theo nghieäp vaên chöông, maø vaøo doanh thöông, vöøa laø moät ñaïi ñòa chuû coù ñeán 3.600 maãu ruoäng, vôùi hôn 100 hoä taù ñieàn.

Cuï coá noäi laø Tra Thaän Haønh laø nhaø thô noåi tieáng baäc nhaát ñôøi Thanh. OÂng noäi laø Tra Vaên Thanh, ñoã Tieán só, laøm Tri huyeän ôû Giang Toâ, beânh vöïc nhoùm nhaân daân ñoát nhaø thôø Thieân Chuùa maø bò trieàu ñình caùch chöùc.

Hoï Tra laø doøng doõi theá gia voïng toäc, thanh danh hieån haùch töø trieàu Nam Ñöôøng thôøi Nguõ Ñaïi (907 - 960). Vua Thanh Cao Toâng - Caøn Long ñaõ ngöï ñeà moät caâu ñoái treo cao tröôùc coång töø ñöôøng raèng :

" Ñöôøng Toáng dó lai cöï toäc
Giang Nam höõu soå nhaân gia "
( Hoï lôùn töø thôøi Ñöôøng Toáng
Danh gia baäc nhaát Giang Nam )

" Moät nhaø baûy Tieán só
Chuù chaùu naêm Haøn laâm "

Töø naêm 1930 ñeán 1940 : Theo hoïc Tieåu hoïc ôû Haûi Ninh, Trieát Giang, hoïc Trung hoïc ôû Haøng Chaâu.

Töø naêm 1941 ñeán 1945 : Hoïc luaät phaùp quoác teá khoa ngoaïi vaên, tröôøng ñaïi hoïc chính trò Truøng Khaùnh. Laøm vieäc taïi Thö vieän Trung öông luùc chöa toát nghieäp. Baáy giôø Kim Dung coù dòp nghieàn ngaãm nhieàu saùch, truyeän.

Töø naêm 1946 ñeán 1949 : Trôû laïi Haøng Chaâu laøm phoùng vieân cho nhaät baùo Ñoâng Nam, sau laïi ñöôïc Ñaïi Coâng Baùo tuyeån trong soá hôn 3.000 ngöôøi döï tuyeån; sang thöôøng truù ôû Hoàng Koâng, phieân dòch tin töùc quoác teá cho baùo naày.

Töø naêm 1950 ñeán 1955 : Chuyeån sang bieân taäp phuï san cho baùo Taân Vaán, phuï traùch muïc Chuyeän traø chieàu, kieâm dòch tin töùc, döôùi buùt hieäu Dieâu Phuùc Lan.

Baáy giôø Kim Dung khôûi söï vieát taäp tieåu thuyeát voõ hieäp ñaàu tay : " Thö Kieám AÂn Cöøu Luïc " vôùi buùt hieäu Kim Dung.

Naêm 1956 : Saùng taùc vaø ñaêng baùo " Bích Huyeát Kieám ".

Naêm 1957 : Vieát vaø ñaêng truyeän " Xaï Ñieâu Anh Huøng "

Naêm 1959 : Vieát, ñaêng truyeän " Tuyeát Sôn Phi Hoà ", truyeän daøi raát ngaén cuûa Kim Dung.

Giöõa naêm 1959, khôûi vieát " Thaàn Ñieâu Hieäp Löõ ", ñeán naêm 1962 môùi xong.

Naêm 1960 - 1961 : Vieát, ñaêng " Phi Hoà Ngoaïi Truyeän "

Naêm 1963 : Vieát, ñaêng truyeän " Lieân Thaønh Quyeát " ( hay " Toá Taâm Kieám " ) treân Minh Baùo (Hoàng Koâng ) vaø treân baùo Ñoâng Nam AÙ ôû Singapore.

Cuøng naêm 1963, vieát, ñaêng " Thieân Long Baùt Boä " ( hay Luïc Maïch Thaàn Kieám ) treân hai baùo vöøa keå.

Naêm 1965 : Vieát, ñaêng " Loäc Ñænh Kyù " treân Minh Baùo.

Naêm 1975: Vieát, ñaêng " Vieät Nöõ Kieám ", truyeän Voõ hieäp ngaén nhaát cuûa Kim Dung.

Trong khoaûng thôøi gian hai möôi naêm töø 1950 ñeán 1970, ngoaøi caùc coâng vieäc cuûa moät phoùng vieân, bieân taäp vieân, dòch caùc thoâng tin quoác teá, Kim Dung ñaõ saùng taùc 15 taäp truyeän Voõ hieäp raát daøi - tröø Tuyeát Sôn Phi Hoà vaø Vieät Nöõø Kieám - theo thöù töï thôøi gian nhö sau :

1. Thö Kieám AÂn Cöøu.
2. Bích Huyeát Kieám.
3. Tuyeát Sôn Phi Hoà.
4. Phi Hoà Ngoaïi truyeän.
5. Xaï Ñieâu Anh Huøng truyeän.
6. Thaàn Ñieâu Hieäp Löõ.
7. YÛ Thieân Ñoà Long Kyù.
8. Baïch Maõ Khieáu Taây Phong ( 1960 ).
9. Uyeân Öông Ñao.
10. Lieân Thaønh Quyeát ( 1963 ).
11. Thieân Long Baùt Boä ( 1964-1968 ).
12. Hieäp Khaùch Haønh ( 1965 ).
13. Vieät Nöõ Kieám.
14. Tieáu Ngaïo Giang Hoà.
15. Loäc Ñænh Kyù .

Taïi leã ñöôøng cuûa tröôøng Ñaïi hoïc Baéc Kinh, ngaøy 27/10/1994, hôn 1000 sinh vieân vui veû, haân hoan ñoùn tieáp Kim Dung. Taïi ñaây, moät soá caâu hoûi ñaõ ñöôïc ñaët ra :

Hoûi : " Thieân Long Baùt Boä phaûi chaêng laø bieåu ñaït quan nieäm nhaân sinh cuûa ngaøi ? "

Ñaùp : " Trong Thieân Long Baùt Boä, coù phaàn bieåu ñaït quan nieäm nhaân sinh cuûa toâi. Luùc aáy trong toâi coù tö töôûng trieát hoïc Phaät giaùo. Phaät giaùo khaù bi quan ñoái vôùi nhaân sinh, cho raèng ñôøi ngöôøi laø beå khoå. Voâ luaän nhaân sinh toát ñeïp ñeán theá naøo, cuoái cuøng roài cuõng cheát

Nhöng Phaät giaùo coøn coù quan nieäm khaùc, tuy con ngöôøi khoâng traùnh ñöôïc caùi cheát, nhöng vaãn coøn coù luùc taùi sinh, sau naày coù theå ñôøi soáng toát hôn, coù theå coáng hieán ñöôïc söùc mình, coù theå giuùp ñôõ ñöôïc ngöôøi khaùc. Coù theå noùi raèng chaân ñeá cuûa Phaät giaùo veà nhaân sinh laø saâu saéc nhöng giaù trò thöïc duïng cuûa trieát hoïc Phaät giaùo coù theå höõu ích ñoái vôùi caù nhaân, coøn ñoái vôùi xaõ hoäi vò taát ñaõ höõu ích … "

( " Kim Dung : Cuoäc Ñôøi vaø Taùc Phaåm,…,tr.356 )

Hoûi : Phaûi chaêng tieåu thuyeát cuûa ngaøi tuyeân döông tö töôûng toân giaùo ?

Ñaùp : Ñoái vôùi Phaät giaùo, toâi coù phaàn taâm ñaéc, nhöng khoâng coù yù truyeàn giaùo. Caùch nhìn cuûa toâi laø, neáu anh gaàn vôùi quan nieäm toân giaùo naøo ñoù thì caàn tìm hieåu noù, neáu khoâng gaàn guõi thì baát taát phaûi coá gaéng truy caàu ... ( Ibid. tr.357 )

Baønh Hoa vaø Trieäu Kieán Laäp thì giôùi thieäu veà Kim Dung raèng :

" Kim Dung raát phong ñoä, oâng ta khoâng heà böïc boäi vôùi lôøi leõ cuûa toâi ( Lyù Ngao ). OÂng ta khieâm toán giaûi thích quan ñieåm cuûa mình. OÂng ta ñaëc bieät nhaéc ñeán raèng töø sau khi con trai oâng ta baát haïnh maát sôùm, oâng taäp trung nghieân cöùu Phaät hoïc, oâng ñaõ laø moät tín ñoà trung thaønh cuûa Phaät giaùo ... " ( Ibid. tr.326 )

Trong " Vaên khoá ñaïi sö Vaên hoïc Trung Quoác, theá kyû XX ,Tieåu thuyeát quyeån " ñaùnh giaù Kim Dung, xeáp ngöôøi vaøo vò trí thöù tö trong haøng chín baäc ñaïi sö : Loã Taán, Thaåm Toøng Vaên, Ba Kim, Kim Dung, Laõo Xaù, ÖÙc Ñaït Phu, Vöông Moâng, Tröông AÙi Linh vaø Giaû Bình Ao. ( Ibid. tr.345 )

Tieåu thuyeát voõ hieäp cuûa Kim Dung ñaõ gaây ra moät tieáng vang raát xa, vang khaép caùc vuøng Ñoâng Nam AÙ töø laâu ñeán noãi ñaõ phaùt sinh ra hieän töôïng nghieân cöùu veà Tieåu thuyeát Kim Dung qua nhieàu khía caïnh goïi laø Kim hoïc hay Kim Dung hoïc phaùt trieån ôû Hoàng Koâng, Ñaøi Loan, vaø caû ôû Baéc Kinh, ñaïi ñeå nhö :

- " Baùch gia chö töû vaø Kim Dung ", Vieãn Caûnh Xuaát Baûn Xaõ, Ñaøi Baéc, 1984 ( cuûa Thaåm Ñaêng AÂn ).

- " Ñoïc Kim Dung tình côø taâm ñaéc ", Thö Quoác Trò, Vieãn Caûnh Xuaát Baûn Xaõ, Ñaøi Baéc, 1982.

- " Theá giôùi döôùi ngoøi buùt Kim Dung ", Döông Höng An, Baùch Ích Xuaát Baûn Xaõ, Ñaøi Baéc, 1983.

- " Kim Dung vaø Ngheâ Khuoâng ", Thaåm Taây Thaønh, Lôïi Vaên Xuaát Baûn Xaõ, Hoàng Koâng, 1984.

- ÔÛ Trung Quoác ( ñaïi luïc ), ñaõ coù nhieàu chuyeân gia, giaùo sö ñaïi hoïc vieát baøi giôùi thieäu hay bình luaän, nghieân cöùu Tieåu thuyeát Kim Dung.

Thaùng 2, 1986, Phuøng Kyø Dung trong baøi " Baøn veà Tieåu Thuyeát Kim Dung " ñaõ vieát veà nhöõng aán töôïng khi oâng ñoïc Tieåu thuyeát Kim Dung raèng :

- " Thöù nhaát : Lòch söû maø Tieåu thuyeát Kim Dung bao haøm coù noäi dung xaõ hoäi saâu roäng raát noåi baät vaø raát hieám thaáy trong caùc taùc gia tieåu thuyeát voõ hieäp ñöông ñaïi.

Thöù hai : Tö töôûng maø Tieåu thuyeát Kim Dung ñeà caäp coù theå noùi laø ñuû chö töû baùch gia, tam giaùo cöûu löu, haàu nhö bao goàm taát caû; coøn veà phöông dieän vaên hoïc thì caû thô, töø, ca, ñoái ngaãu, caâu ñoái, khuùc töû ñeàu coù ñuû laïi raát ñaéc ñòa, khoâng heà goø eùp khieân cöôõng, khieán cho ngöôøi ta coù caûm giaùc voán lieáng vaø khí löïc cuûa taùc giaû coøn raát doài daøo sung maõn.

Thöù ba : Treân phöông dieän ngheä thuaät, moät soá nhaân vaät do Kim Dung saùng taïo raát nhieàu hình töôïng sinh ñoäng, thaønh coâng nhö Tieâu Phong, Traàn Gia Laïc, Vaên Thaùi Thaùi, Hoaéc Thaønh Ñoàng, Quaùch Tónh, Hoaøng Dung v.v... Ñoù laø nhöõng hình töôïng khoù queân, coù söùc haáp daãn raát maõnh lieät. Coù ai ñoïc nhöõng boä Tieåu thuyeát aáy maø khoâng caûm ñoäng tröôùc nhöõng hình töôïng ngheä thuaät nhö vaäy.

Thöù tö : AÁn töôïng ñaëc bieät saâu saéc cuûa toâi ( töùc Phuøng Kyø Dung ) laø chaát vaên hoïc trong Tieåu thuyeát cuûa Kim Dung: Noù khaùc haún taát caû tieåu thuyeát voõ hieäp cuõ laãn tieåu thuyeát voõ hieäp ñöông ñaïi . Noù khoâng nhöõng coù ngoân ngöõ trong saùng, tính vaên hoïc cao, haønh vaên löu loaùt, uyeån chuyeån; maø caû thô caû töø trong ñoù ñeàu söû duïng raát kheùo; ñieàu quan troïng nöõa laø trong taùc phaåm thöôøng chan chöùa yù thô, ñaït ñeán caûnh giôùi myõ leä. Theo caùch noùi quen thuoäc, ñoù laø moät theá giôùi raát phong phuù ña daïng, khieán ngöôøi ta caûm thaáy nhö ñang soáng trong theá giôùi aáy, caûm thaáy ñöôïc höôûng thuï ngheä thuaät, moät thöù myõ caûm khieán ngöôøi ta say söa.

Thöù naêm : Söï bieán hoaù cuûa tình tieát ngheä thuaät trong tieåu thuyeát Kim Dung nhö nuùi moïc leân ñoät ngoät ngoaøi trôøi, ñoù laø choã khieán ngöôøi ta phaûi voã aùn khen tuyeät. Ñang töôûng nhö " sôn cuøng thuûy taän " boãng gaëp ñöôøng loái môû ra, tình men theo caûnh, hôïp tình hôïp lyù. Chính vì theá maø ngöôøi ta khoâng sao rôøi saùch, cöù phaûi ñoïc cho ñeán heát .

- Naêm 1992, " Baùch Hoa Chaâu Vaên Ngheä Xuaát Baûn Xaõ " ñaõ xuaát baûn cuoán " Phaân Tích vaø Thöôûng Thöùc Tieåu Thuyeát Kim Dung "...

- Moät soá tröôøng ñaïi hoïc noåi tieáng, ñaõ coù nhieàu chuyeân ñeà"Nghieân cöùu Kim Dung "...

- Caùc taùc phaåm töø " Thö Kieám AÂn Cöøu Haän " ñeán " Loäc Ñænh Kyù " ñaõ ñöôïc giôùi ñieän aûnh laøm thaønh phim nhöïa ( ibid. tr. 265 - 267)

Veà nhieät tình chính trò cuûa Kim Dung, Baønh Hoa vaø Trieäu Kieán Laäp nhaän xeùt : " Trong boä tieåu thuyeát naøy ( Thö Kieâm AÂn Cöøu Haän) ta coù theå thaáy Kim Dung ñaõ theå hieän nhieät tình chính trò cuûa mình : tình caûm daân toäc, loøng yeâu toå quoác, cho ñeán lyù töôûng an bang trò quoác, cöùu ñôøi cöùu daân. Nhaõn quan cuûa Kim Dung raát chính xaùc " ( Ibid. tr.299 )

Ngaøy 16 thaùng 7, naêm 1981, ñöôïc söï saép ñaët cuûa chính quyeàn Trung Quoác, Kim Dung, phu nhaân vaø con trai vaøo thaêm ñaïi luïc, ñöôïc Ñaëng Tieåu Bình tieáp kieán, nhieàu nhaân vaät cao caáp ôû Quoác Hoäi vaø Chính Phuû tieáp xuùc, trao ñoåi. Sau chuyeán Baéc du daøi, thaêm möôøi Tænh vaø Thaønh phoá trong nöôùc, taïi Hoàng Koâng, caùc phoùng vieân Minh Baùo ñaõ phoûng vaán, Kim Dung ñaõ xaùc ñònh vaø ñieàu chænh laäp tröôøng chính trò vaø caùi nhìn cuûa oâng veà ñaïi luïc, phaùt bieåu raèng :

" Thöù nhaát, toâi tin raèng hieän nay ôû Trung Quoác khoâng coù moät löïc löôïng chính trò naøo coù theå thay theá vò trí laõnh ñaïo cuûa ñaûng Coäng Saûn Trung Quoác.

Thöù hai, toâi tin raèng Trung Quoác trong maáy möôi naêm saép tôùi khoâng theå thöïc haønh daân chuû theo kieåu phöông Taây, maø duø coù khaû naêng thì chöa chaéc ñaõ coù lôïi cho ñaát nöôùc vaø nhaân daân.

Thöù ba, caù nhaân toâi taùn thaønh Trung Quoác xaây döïng chuû nghóa xaõ hoäi khai minh. Noùi chung, so vôùi thoùi quen phoùng tuùng vaø söï phaân hoùa giaøu ngheøo thaùi quaù trong xaõ hoäi tö baûn chuû nghóa thì chuû nghóa xaõ hoäi coâng baèng hôïp lyù hôn. Nhöng ôû ñaïi luïc töï do cuûa caù nhaân coøn haïn cheá, Ñaûng Coäng Saûn laõnh ñaïo laøm kinh teá hieäu suaát coøn thaáp, chöa giaûi phoùng ñöôïc löïc löôïng saûn xuaát cuûa nhaân daân, tö töôûng vaø taùc phong taû khuynh khaù nghieâm troïng. Caù nhaân toâi taùn thaønh vieäc khoâng ngöøng caûi caùch töøng böôùc, chöù khoâng nghó raèng moät cuoäc caùch maïng long trôøi lôû ñaát coù theå giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà " Toâi nhaän thaáy Ñaûng Coäng Saûn Trung Quoác töø Trung öông ñeán ñòa phöông ñaõ khoâng coøn khoa tröông nhö tröôùc maø phaàn nhieàu noùi veà khuyeát ñieåm cuûa mình, ít noùi ñeán thaønh tích, ñieàu naày ñeå laïi trong toâi aán töôïng saâu saéc nhaát ". ( Ibid. tr. 302 )

Nhaän xeùt veà cheá ñoä, toå chöùc xaõ hoäi ôû Hoàng Koâng, nôi cö truù hôn hai möôi naêm qua cuûa Kim Dung, Kim Dung ñaùnh giaù :

"... Ñieàu ñaùng quyù nhaát cuûa Hoàng Koâng laø töï do sinh hoaït, tinh thaàn phaùp trò, söï phaùt trieån kinh teá coù hieäu suaát vaø linh hoaït, coù nhieàu cô hoäi cho con ngöôøi, caùi dôû nhaát cuûa Hoàng Koâng laø söï baát hôïp lyù, baát coâng bình cuûa töï do tö saûn cöïc ñoan " ( Ibid. tr.303 )

Vôùi khoái oùc vaø con tim lôùn, töøng traûi qua caùc bieán ñoåi cuûa thôøi ñaïi, theá kyû XX, naém vöõng thoâng tin theá giôùi, haún laø Kim Dung ñaõ chuyeån taûi qua caùc tieåu thuyeát voõ hieäp cuûa mình nhieàu quan nieäm, tö töôûng, nhieàu nhaän xeùt ñaùnh giaù giaù trò veà xaõ hoäi hieän ñaïi ( Trung Quoác vaø Theá giôùi ) vaø haún ñaõ truyeàn vaøo ñoù nhöõng caùi nhìn vaø yù töôûng chaân xaùc veà thaùi ñoä soáng cuûa caùc caù nhaân, taäp theå ñeå xaây döïng moät cuoäc soáng coâng baèng, nhaân aùi vaø an laïc, haïnh phuùc toát ñeïp nhaát coù theå. Theá neân, tieåu thuyeát cuûa oâng ñaõ coù moät haáp löïc lôùn quaáy ñoäng caùc saïp baùo Saigon, vaø caû Saigon, trong nhöõng naêm cuûa thaäp nieân 60. Daân chuùng nhieàu giôùi ñeàu haâm moä ñoïc tieåu thuyeát voõ hieäp cuûa Kim Dung. Khoâng khí haâm moä daáy leân nhö laø khoâng khí xem phim Taây Du Kyù treân maøn aûnh nhoû cuûa thaäp nieân 80, TP Hoà Chí Minh. Taùc giaû taäp saùch naøy cuõng bò cuoán huùt theo laøn soáng haâm moä coù theå ñoïc truyeän kieám hieäp cuûa Kim Dung lieân tuïc nhieàu ngaøy ñeâm khoâng meät moûi, töôûng chöøng nhö ñang ñi vaøo luïc loïi tuùi khoân cuûa nhaân loaïi maø Kim Dung ñaõ doác caïn vaøo trong truyeän.

Ngaøy nay, caùc hoïc ñöôøng nhieàu nôi ñang laùc ñaùc nghieân cöùu tieåu thuyeát Kim Dung qua nhieàu phöông dieän, ñang chuyeån thaønh hieän töôïng " Kim hoïc " hay " Kim Dung hoïc". Taïi Vieät Nam, 15 boä tieåu thuyeát kieám hieäp Kim Dung ñang ñöôïc Nhaø Xuaát Baûn Vaên Hoïc, Haø Noäi aán haønh töø naêm 2001 :

- Anh Huøng Xaï Ñieâu, 8 taäp ( >= 350 trang ), 2001.
- Tieáu Ngaïo Giang Hoà, 8 taäp ( >= 350 trang ), 2001.
- YÛ Thieân Ñoà Long Kyù, 4 taäp ( >= 700 trang ), 2002.
- Loäc Ñænh Kyù, 10 taäp ( >= 300 trang ), 2002.
- Thieân Long Baùt Boä, 9 taäp ( >= 300 trang ), 2003.
- Hieäp Khaùch Haønh, 4 taäp ( >= 250 trang ), 2003.

Ñieàu naày khieán ngöôøi vieát " Baøn veà Tieåu Thuyeát Kim Dung " ñi tìm laïi caùc caûm xuùc cuûa mình khi maûi meâ ñoïc voõ hieäp Kim Dung vaøo thaäp nieân 60, ñaëc bieät laø caûm xuùc veà Phaät hoïc, veà Vaên hoaù vaø Giaùo duïc. Ngöôøi vieát chæ coù moät nguyeän voïng khieâm toán laø noùi leân moät tieáng noùi traân troïng veà nhöõng gì toát ñeïp maø Kim Dung ñaõ coáng hieán cho ñoäïc giaû boán phöông.

Taùc giaû caån buùt
Tyû kheo Thích Chôn Thieän
Chuøa Töôøng Vaân, Hueá

Baøn veà " Hieäp Khaùch Haønh "

[ Muïc luïc ]  /  [ Trang sau ]