CHÖÔNG
I
TÖ
Ø TRONG MAÂY MUØ HUYEÀN THOAÏI
ÑEÁN
HIEÄN THÖÏC LÒCH SÖÛ
Lieân
tieáp trong maáy chuïc naêm roøng, giôùi
khoa hoïc lòch söû Vieät Nam, ñaõ
taäp trung nhieàu coá gaéng ñeå
xem xeùt laïi haøng loaït vaán ñeà
veà thôøi ñaïi Huøng Vöông
baáy laâu nay chöa saùng roõ.
Haøng traêm coâng tröôøng
khaûo coå ñaõ ñöôïc môû
ra treân khaép moïi mieàn ñaét nöôùc.
Chæ rieâng mieàn Trung du
vaø phía baéc chaâu thoå soâng Hoàng
- nôi maø söû cuõ vaø truyeàn
thuyeát goïi laø ñaát Vaên Lang
hay Phong Chaâu - ñòa baøn cuûa caùc
vua Huøng, ñaõ phaùt hieän ñöôïc
haøng traêm di tích, ñòa ñieåm
cö truù, moä taùng, "coâng xöôûng",
nôi choân daáu taøi saûn, cuøng
haøng vaïn di vaät cuûa toå tieân.
Haøng nghìn di tích tín
ngöôõng vaø phong tuïc coå lieân
quan ñeán thôøi Huøng Vöông
cuõng ñaõ ñöôïc kieåm
keâ, söu taàm ñeå gaéng xuyeân
qua hö aûo maø nhaän dieän hieän thöïc
cuûa quaù khöù.
Haøng nghìn trang vaên trong
kho söû cuõ cuõng ñöôïc
laät laïi, soi roïi baèng nhöõng caùch
nhìn môùi.
Haøng traêm saùng taùc
daân gian veà thôøi Huøng Vöông
cuõng ñöôïc ghi cheùp theâm,
phaân tích laïi ñeå tìm caùi
loõi coát cuûa söï thöïc lòch
söû naùu mình sau maây muø huyeàn
thoaïi.
Tieáng noùi vaø teân
goïi con ngöôøi, söï vieäc, ñaát
ñai, soâng nuùi ... ñöôïc baûo
löu trong ngoân ngöõ caän hieän ñaïi
hoaëc trong tö lieäu coå cuõng ñöôïc
huy ñoäng, tìm toøi ñeå khoâi
phuïc laïi nhöõng aâm thanh, ngoân töø
cuûa toå tieân cuøng yù nghóa, giaù
trò cuûa noù.
Haøng traêm boä xöông,
ñaàu soï cuûa ngöôøi coå
ñöôïc loøng ñaát gìn
giöõ cuõng ñaõ ñöôïc
khai quaät, ño, tính, ñeå tìm laïi
hình haøi, loaøi gioáng cuûa toå
tieân.
Sau cuøng, nhieàu ngaønh
khoa hoïc töï nhieân, nghieân cöùu
töø ñaát ñai, caây coû ñeán
ñoäng vaät, cuõng tham gia ñoùng
goùp nhöõng ñöôøng neùt
cho boái caûnh cuûa ñôøi soáng
ngöôøi xöa.
Taát caû nhöõng ngaønh
vaø lieân ngaønh khoa hoïc ñoù,
söû duïng nhöõng phöông phaùp
chuyeân moân cuûa mình, ñaõ taïo
ra nhöõng luoàng saùng khaùc nhau töø
nhieàu chieàu höôùng cuøng roïi
chieáu vaøo moät ñieåm, ñeå
cuoái cuøng, döôùi aùnh saùng
cuûa moät naêng löôïng nghieân cöùu
toång hôïp, ñaõ thaáy daàn
daàn hieän ra, lung linh, rôõ raøng caû
moät thôøi mô maøng chìm ñaém
xa xöa...
Töø nhöõng chaám
saùng nhö theá, voâ vaøn, lieân keát
laïi, hình aûnh cuûa caû moät thôøi
ñaïi boäc loä daàn. Ñaây laø
moät thôøi ñaïi keùo daøi töø
hai ñeán boán nghìn naêm tröôùc
- ñuùng nhö truyeàn ngoân "maáy
nghìn naêm lòch söû" cuûa chuùng
ta. Ñaáy laø moät thôøi ñaïi
xao ñoäng nhöõng bieán coá heä
troïng: chuyeån mình töø xaõ hoäi
nguyeân thuûy sang xaõ hoäi giai caáp, xaây
döïng nhöõng theå cheá ñaàu
tieân cuûa quoác gia vaø daân toäc,
tieán haønh chieán tranh ñeå thoáng
nhaát vaø baûo veä coäng ñoàng
... ñuùng nhö caùch meänh danh " THÔØI
ÑAÏI DÖÏNG NÖÔÙC VAØ GIÖÕ
NÖÔÙC ÑAÀU TIEÂN"
Ñaáy coøn laø moät
thôøi ñaïi boài ñaép vaø
ñònh hình neàn vaên minh ñaàu
tieân mang baûn lónh daân toäc vôùi
moät loaït thaønh töïu ñaëc saéc
trong ñôøi soáng vaät chaát, xaõ
hoäi vaø tinh thaàn - töø ngoâi nhaø
saøn maùi cong ñeán con thuyeàn ñuoâi
eùn, töø nhöõng truyeän keå kyø
thuù ñeán chieác troáng ñoàng
kyø dieäu... vöøa toûa roäng aûnh
höôûng ñeán nhöõng mieàn
ñaát ñai xa xoâi ñöông thôøi,
vöøa in daøi daáu veát trong nhöõng
thôøi ñaïi lòch söû tieáp
theo ñuùng nhö nieàm töï haøo
maø Nguyeãn Traõi xöa ñaõ khaúng
ñònh:
" Nöôùc Ñaïi Vieät
ta voán xaây neàn vaên hieán ñaõ
laâu " ...
Ñaáy chính laø thôøi
ñaïi Huøng Vöông döïng nöôùc
maø töø bao ñôøi nay, vôùi
neáp quen phuïng thôø vaø töôûng
nhôù toå tieân, nhaân daân ta vaãn
giöõ troïn nieàm tin yeâu saét ñaù
vaø hình töôïng hoaù thaønh
caùc nhaân vaät tieâu bieåu: VUA
HUØNG
Khoa hoïc hoâm nay ñaõ
môû roäng khaùi nieäm, cuûng coá
ñoä beàn vaø traû laïi chieàu
saâu cho nhöõng söï kieän vaø con
ngöôøi haèng ñöôïc quan
nieäm theo tö duy caûm tính ñeå cho
hôïp vaø ñuùng hôn vôùi
phong caùch vaø yeâu caàu cuûa thôøi
ñaïi môùi.
Ñoàng thôøi, beân
caïnh vieäc nghieân cöùu khaùi quaùt
vaø toång hôïp, vaãn tìm toøi
chi tieát cuï theå, chaúng haïn veà
chính nhöõng vua Huøng, gaàn ñaây
ñaõ xuaát hieän nhöõng daáu
hieäu tröïc tieáp cuûa moät vuøng
"kinh ñoâ" maø huyeàn thoaïi ñaõ
xaây döïng keøm nhöõng laàu son
gaùc tía, tieáng haùt Tröông Chi
vaø nöôùc maét Mò Nöông...
hy voïng coù theå seõ tieán tôùi
choã tìm ñöôïc moä taùng
cuûa nhöõng vua Huøng aáy. Khi ñoù
seõ coøn xuaát hieän nhöõng cöù
lieäu toát hôn nöõa cho vieäc tìm
hieåu vaø veõ laïi chaân dung thôøi
ñaïi.
Huyeàn thoaïi baây giôø
ñang trôû thaønh lòch söû.
Chuùng ta haõy ñoát
neùn höông loøng, kính caån höôùng
veà nhöõng anh huøng döïng nöôùc,
haõy haønh trình, haønh höông vaøo
chieàu saâu lòch söû thieâng lieâng
cuûa Toå quoác ngaøn naêm... |