|
|
|
| Trung
Quoác laø xöù sôû cuûa nuùi
non huøng vó. Trong nhöõng raëng nuùi
ñoù coù nhöng ngoïn ñaõ trôû
thaønh thieâng lieâng, laø "ñaïo
tröôøng" cuûa Boà-taùt nhö Nguõ
Ñaøi sôn cuûa Vaên-thuø, Nga Mi
sôn cuûa Phoå Hieàn, Cöûu Hoa sôn
cuûa Ñòa Taïng vaø Phoå Ñaø
sôn cuûa Quan AÂm. Ñoù laø "töù
ñaïi danh sôn" maø veà sau seõ ñöôïc
nhaéc tôùi.
Song song, Trung Quoác coøn coù naêm raëng nuùi thieâng khaùc ñöôïc goïi laø Nguõ Nhaïc vôùi trung taâm vaø boán höôùng ñoâng taây nam baéc. Ñoù laø Tung sôn ôû trung taâm, thuoäc tænh Haø Nam; Thaùi sôn phía ñoâng, thuoäc tænh Sôn Ñoâng; Hoa sôn, phía taây thuoäc tænh Sôn Taây; Haønh sôn phía nam, thuoäc tænh Hoà Nam vaø Haèng sôn phía baéc thuoäc tænh Sôn Taây. Nguõ Nhaïc laø nôi "trôøi ñaát giao nhau", nôi caùc ñôøi vua chuùa töø 2000 naêm nay ñeán caàu ñaát nöôùc thaùi bình thònh trò. Trung Nhaïc Tung sôn, caùch Laïc Döông khoaûng 50km phía ñoâng nam, ñænh cao nhaát laø 1440m. Taïi Tung sôn, Thieáu Laâm töï ñöôïc xaây döïng naêm 495, noù laø queâ höông cuûa Thieàn toâng Trung Quoác, voõ laâm baéc ñaåu. Ñaây laø ngoâi chuøa maø khoaûng naêm 520 Boà-ñeà Ñaït-ma ñaõ ñeán ñaây, quay maët vaøo töôøng chín naêm vaø cuoái cuøng truyeàn taâm cho Hueä Khaû. Ñoâng Nhaïc Thaùi sôn ñöôïc xem laø raëng thieâng lieâng nhaát, ñoù laø raëng nuùi cuûa Ñaïo giaùo. Naèm veà phöông ñoâng , phía maët trôøi moïc, Ñoâng Nhaïc laø nôi vua chuùa thaân haønh ñeán teá trôøi ñaát töø hôn 2000 naêm nay. Choã cao nhaát cuûa Thaùi sôn ño ñöôïc 1545m. Thaùi sôn laø nôi thôø thaàn Thaùi Sôn phuû quaân cuûa Ñaïo giaùo, vò thaàn thoáng lónh ñôøi soáng traàn gian, chæ nghe leänh cuûa Ngoïc Hoaøng thöôïng ñeá. Ñeàn cao nhaát cuûa Thaùi sôn laø ñeàn Ngoïc Hoaøng, cao 1524m. Taây Nhaïc Hoa sôn laø raëng nuùi cuõng vôùi naêm ñænh ñoâng taây nam baéc vaø trung taâm, maø ñænh cao nhaát laø Lieân hoa ñænh, cao 2100m. Giöõa naêm ñænh ñoù laø con ñöôøng ñaù ñi töø vaùch naøy qua vaùch khaùc maø cöù moãi böôùc chaân laø daãn ñeán moät phong caûnh khaùc laï. Ngaøy nay treân Hoa sôn ngöôøi ta coøn thaáy moät phieán ñaù phaúng. Huyeàn söû cheùp raèng ñoù laø choã Trieäu Khuoân Daãn, thaùi toå nhaø Toáng, ñaùnh côø vôùi Traàn Ñoaøn, ñaïo só tröôøng sinh baát töû. Trieäu Khuoân Daãn thua, phaûi nhöôøng Hoa sôn cho ñaïo só. Nam Nhaïc Haønh sôn coù ñeán 72 ñænh maø ñænh cao nhaát ño ñöôïc 1290m. Töông truyeàn raèng treân ñænh Töû Caùi, moät ñænh cao cuûa Haønh sôn, nhaø vua thaàn kyø Hoaøng Ñeá ñaõ hoäi nghò vôùi caùc chö haàu mieàn nam. Ñeán theá kyû thöù 20 (tröôùc coâng nguyeân), coù nhaø vua teân Vuõ, chaùu naêm ñôøi cuûa Hoaøng Ñeá, haäu dueä cuûa Nghieâu Thuaán, laø keû khai saùng ñôøi nhaø Haï (theá kyû 21-16). OÂng leân ñaây quan saùt ñòa theá ñeå vaïch keá hoaïch trò thuûy, ngaøy nay coøn ñeå laïi danh thôm. Taïi Nam Nhaïc Haønh sôn hieän coøn coù raát nhieàu ñeàn ñaøi cuûa Ñaïo giaùo vaø Phaät giaùo. Baéc Nhaïc Haèng sôn naèm caùch Ñaïi Ñoàng khoaûng 75km laø moät raëng nuùi meânh moâng vôùi ñænh phía baéc cao 2017m. Treân ñænh phía baéc naøy ngaøy nay coøn laïi ñeàn thôø lôùn nhaát cuûa Haèng sôn, xung quanh laø röøng thoâng bao phuû. Treân söôøn nuùi Haèng sôn coù nhieàu ñeàn ñaøi maø noåi tieáng nhaát laø Huyeàn Khoâng töï, töùc laø "chuøa treo". Chuøa naøy ñöôïc toân laø moät trong möôøi thaéng caûnh cuûa tænh Sôn Taây. Huyeàn Khoâng töï quaû nhieân nhö treo cheo leo treân söôøn nuùi. Töø xa ngöôøi ta töôûng laø söôøn Haèng sôn ñöôïc veõ taïc hình moät ngoâi chuøa, tôùi gaàn môùi hay ñoù laø moät toång theå khoaûng 40 ñieän thôø nhoû beù vôùi raát nhieàu töôïng Phaät, Boà-taùt. Caùc ñieän naøy ñöôïc xaây döïng trong theá kyû thöù saùu, noái vôùi nhau baèng caùc haønh lang goã, naèm cheo leo treân söôøn nuùi, ñöôïc choáng baèng nhöõng coät saét. Toâi ñeán Haèng sôn vaøo buoåi tröa, nghæ trong moät quaùn mang teân "Haèng sôn töûu ñieám". Nghe teân Haèng sôn, loøng toâi ñaõ roän raõ, boãng nhôù Kim Dung vaø Leänh Hoà Xung cuûa oâng voâ cuøng. Caùm ôn Kim Dung, oâng laø ngöôøi laøm toâi bieát vaø yeâu meán moät nöôùc Trung Quoác tröøu töôïng trong kyù öùc. Quaù khöù toâi boãng hieän veà roõ moàn moät, toâi nhôù nhöõng naêm cuûa ñaàu nhöõng naêm saùu möôi, khi truyeän cuûa Kim Dung coøn ñaêng baùo ngaøy vaø mình naèm daøi treân neàn nhaø ñoïc tôø Tieáng Vang, trong ñoù coù Coâ Gaùi Ñoà Long. Kim Dung ñöa toâi ñi khaép Trung Quoác vôùi caùc ñòa danh tuy xa laï nhöng raát thuù vò nhö Ñoäng Ñình Hoà, Nguõ Nhaïc, Thieáu Laâm töï. Quan troïng hôn, oâng khaéc hoïa cho toâi veà moät xaõ hoäi Trung Quoác tuy xa vôøi vôïi nhö hoang ñöôøng nhöng heát söùc gaàn guûi haàu nhö ta coù theå tìm thaáy mình trong ñoù. Toâi vaãn nhôù Kim Dung trong moãi böôùc ñi taïi Trung Quoác, trong moãi doøng vieát veà Trung Quoác. Vì theá toâi raát ñeå yù tìm hieåu Khöu Xöù Cô, Vöông Truøng Döông, Tröông Tam Phong, nhöõng nhaân vaät coù thaät, tieàn boái cuûa Tröông Voâ Kî. Toâi thích nhaéc tôùi Chu Nguyeân Chöông khoâng phaûi vì oâng laø thaùi toå nhaø Minh, cuõng khoâng phaûi ngaøy tröôùc oâng laø taêng só, maø vì oâng laø nhaân vaät coù thaät trong Coâ Gaùi Ñoà Long, ñöôïc keå laïi trong truyeän luùc Tröông Voâ Kî baét ñaàu soáng ñôøi nhaøn nhaõ vôùi Trieäu Minh. Vôùi Coâ Gaùi Ñoà Long, Kim Dung ñaõ veõ neân moät xaõ hoäi hieän thöïc cuûa loaøi ngöôøi, trong ñoù thieän aùc laãn loän, aùnh saùng vaø boùng toái choàng leân nhau nhieàu lôùp, caùi phaûi caùi traùi toàn taïi song haønh cuøng moät luùc trong xaõ hoäi vaø trong taâm lyù con ngöôøi. Chính phaùi vaø ma giaùo töôûng chöøng nhö hai thaùi cöïc ñoái laäp vôùi nhau ñaõ hoøa vôùi nhau, trong chính phaùi coù nhöõng haønh ñoäng heát söùc ñen toái vaø trong ma giaùo coù nhöõng con ngöôøi ñaùng laøm thaày cuûa nhöõng keû töôûng mình ñi treân ñöôøng vöông ñaïo. Vaø nhaát laø Kim Dung ñaõ cho tình yeâu naûy nôû giöõa nhöõng con ngöôøi maø queâ höông chính taø cuûa hoï caùch nhau vaïn daëm, cho thaáy nhöõng giaù trò thuoäc ñaàu oùc lyù luaän chöa bao giôø thay theá tieáng noùi saâu thaúm cuûa traùi tim. Sau Coâ Gaùi Ñoà Long, Kim Dung coøn moät kieät taùc, ñoù laø Tieáu Ngaïo Giang Hoà, baûn thaân oâng ñaõ giaø giaën hôn raát nhieàu sau caùc taùc phaåm tröôùc. Vôùi Tieáu Ngaïo Giang Hoà, Kim Dung ñaõ veõ moät toaøn caûnh ñöông ñaïi vôùi moät khung xaõ hoäi vaø chính trò roäng lôùn, trong ñoù con ngöôøi vöøa laø keû ñaïo dieãn moïi ñieàu xaåy ra treân saân khaáu, vöøa chòu caûnh vui buoàn cuûa nhöõng gì do mình baøy ra. Taùc phaåm naøy ñaõ moät thôøi laøm toâi bieát nhìn cuoäc ñôøi khoâng phaûi chæ goàm hai maøu ñen traéng. Theá nhöng caàn noùi theâm laø, vôùi soá tuoåi ngaøy nay, toâi caøng nhaän ra raèng ñoù laø moät taùc phaåm phaûn aùnh saâu saéc kieáp nhaân sinh, xoùt xa thay soá phaän con ngöôøi naèm trong moïi söï xoâ ñaåy cuûa nhöõng ngoïn soùng laønh döõ khaùc nhau, nhöõng ñam meâ ñaày nhaân tính, nhöõng aâm möu quæ quyeät. Cuõng trong böùc tranh ñaày nhöõng maûng toái saùng ñoù, con ngöôøi vôùi tình yeâu cuûa noù môùi saùng leân tính caù theå cuûa mình. Vaø ngay caû tình yeâu töôûng chöøng laø moät ñieàu raát rieâng tö cuõng khoâng bao giôø troïn veïn, Leänh Hoà Xung cuûa Kim Dung tuy haïnh phuùc hoøa hôïp vôùi Doanh Doanh nhöng chaøng vaãn töôûng nhôù ñeán moät tình yeâu voâ voïng. Vôùi Tieáu Ngaïo Giang Hoà, toâi bieát ñeán Nguõ Nhaïc vaø ngaøy nay ñeán ñaây, loøng toâi sao khoûi coù nieàm roän raõ kính troïng. Haèng sôn töûu ñieám naøy naèm ngay döôùi chaân Haèng sôn cuûa phaùi Nga Mi phaûi laø nôi giang hoà ñaõ laém ngöôøi qua laïi, nôi Leänh Hoà Xung vaø Ñaøo coác luïc tieân gheù aên nhaäu coøn naøng Nghi Laâm maø toâi yeâu meán chaéc khoâng khi naøo daùm vaøo. Tieåu nhò ñem baùnh bao ra ! Thì ra baùnh bao laø moät thöù ngöôøi Trung Quoác hay aên nhö ta aên côm, vaø ta aên côm traéng thì baùnh bao cuûa hoï traéng trôn khoâng nhaân. Toâi thöû chieác baùnh bao vaø coâng baèng maø noùi thì thaáy noù nhaït nheõo, khoâng hieåu taïi sao ñaïi haùn ngaøy xöa aên "maáy caân baùnh bao" moät luùc. Vaø röôïu thì ngaøy xöa haún Ñaøo coác luïc tieân uoáng khoâng bao giôø ñuû, ngaøy nay ngöôøi Trung Quoác uoáng bia. Nhö taïi Vieät Nam, ôû ñaâu cuõng coù bia, tænh naøo cuõng coù hieäu bia, chai naøo chai naáy to gaàn caû lít. Bia Thanh Ñaûo noåi tieáng nhaát, nhöng taïi raëng Cöûu Hoa sôn xa xoâi cuõng coù bia Cöûu Hoa. |
| Nhôù chaøng trai Tröông
Voâ Kî toâi khoâng theå khoâng nhôù
ñeán Quang Minh Ñænh. Ñoù laø
saøo huyeät cuûa Ma giaùo maø chaøng
ñaõ laàn moø theo moät oâng hoøa
thöôïng leo leân tôùi. Nhöng Quang
Minh Ñænh coù thaät chaêng ?
Quang Minh Ñænh laø moät
ñænh cuûa raëng Hoaøng sôn. Hoaøng
sôn laø ñeä nhaát danh sôn cuûa
Trung Quoác. Nguõ Nhaïc ñaõ ñeïp
nhöng Hoaøng sôn vöôït xa Nguõ
Nhaïc.
Hoaøng sôn naèm trong tænh An Huy, laø moät raëng nuùi coù 72 ñænh maø ñænh cao nhaát laø Lieân Hoa ñænh (1860m) vaø sau ñoù laø Quang Minh Ñænh (1840m). Huyeàn söû cheùp raèng nhaø vua Hoaøng Ñeá ñeán ñaây ñeå luyeän linh ñan soáng ngaøn naêm neân nuùi coù teân Hoaøng sôn. Ngaøy nay döôùi chaân Hoaøng sôn laø moät thaønh phoá coù saân bay, ñeán töø Haøng Chaâu, Thöôïng Haûi raát tieän. |
 Nhaø
du khaûo noåi tieáng ñôøi Minh,
Töø Haø Khaùch, laø taùc giaû
cuûa "Töø Haø Khaùch du kyù", moät
taùc phaåm coù giaù trò veà vaên
hoùa vaø khoa hoïc. OÂng ñaõ ñeán
ñaây vaø thoát leân:"Ñeán
Nguõ Nhaïc thì khoâng keå moïi danh
sôn khaùc, ñeán Hoaøng sôn thì
khoâng keå Nguõ Nhaïc". Hoaøng sôn
thaät laø moät caûnh non boàng nöôùc
nhöôïc vôùi boán ñaëc tính:
söôøn nuùi nhö vaùch döïng
ñöùng, röøng thoâng ñaày
hình thuø kyø dò, theá ñaù
laï luøng bí hieåm vaø caûnh maây
boïc nuùi, nuùi xuyeân maây. Hoaøng
sôn laø nôi thoáng nhaát uy danh cuûa
caùc nuùi lôùn: caùi toân quí
cuûa Thaùi sôn, maøu hoang daõ cuûa
Hoa sôn, bieån maây meânh moâng cuûa
Haèng sôn, thaùc nöôùc cuoàn
cuoän cuûa Lö sôn vaø phong thaùi thaàn
tieân cuûa Nga mi sôn. Hoaøng sôn chính
laø ñoái töôïng sôn thuûy
cuûa tranh thuûy maëc töø nhieàu ngaøn
naêm nay. Treân söôøn Hoaøng sôn
vaøo muøa xuaân ngöôøi ta chæ
thaáy moät vuøng traéng nhö tuyeát
nhöng khoâng phaûi tuyeát, hoûi ra thì
ñoù laø Ñaøo hoa phong, ñænh
chæ troàng hoa ñaøo.
Toâi ñeán Hoaøng sôn ñeå ngaém nhöõng ngoïn nuùi haàu nhö coå tích naøy. Trung Quoác meânh moâng vaø quaù nhieàu caûnh ñeïp, neáu chæ thaêm moät nuùi thì ñoù laø Hoaøng sôn; neáu chæ thaêm moät hoà thì ñoù laø Taây hoà ôû Haøng Chaâu. Naèm döôùi chaân Hoaøng sôn laïi coøn coù moät thò traán coøn giöõ laïi ñöôïc töø thôøi nhaø Toáng, theá kyû thöù 9, thöù 10. Thò traán naøy laøm toâi nhôù ñeán Hoäi An, ngaøy nay noù laø cuõng choã baùn ñoà löu nieäm nhöng noù coå hôn Hoäi An khoaûng 400 naêm vaø toaøn boä nhaø cöûa ngaøy xöa coøn nguyeân veïn suoát caû moät con ñöôøng daøi vaøi km. Hoaøng sôn laø ñeä nhaát danh sôn, "ñeán Hoaøng sôn thì khoâng keå Nguõ Nhaïc", ñoù phaûi laø lyù do maø Ma giaùo ñaõ moät thôøi choïn Quang Minh Ñænh laøm ngai vaøng ñeå muoân naêm tröôøng trò, thoáng nhaát giang hoà, choáng laïi caùc chính phaùi. Ñeán Hoaøng sôn toâi hieåu theâm raèng, nhöõng gì mình ñoïc Kim Dung ngaøy xöa laø moät söï phoái hôïp taøi tình giöõa lòch söû vaø ñòa lyù coù thaät cuûa Trung Quoác, hoøa trong neàn taûng thöïc teá cuûa ñaïo lyù, taâm lyù vaø xaõ hoäi cuûa ñaát nöôùc naøy, cuøng vôùi taøi hö caáu tuyeät vôøi ñeå khaéc hoïa nhöõng trong nhaân vaät, saùng taïo nhöõng haønh ñoäng vaø caûnh ngoä vöøa hoang ñöôøng vöøa hieän thöïc. Cuoäc aùc chieán treân Quang Minh Ñænh khoâng heà coù thöïc nhöng Hoaøng sôn, ngoïn nuùi naèm taïi haï löu soâng Döông Töû, laø keû chöùng kieán nhöõng traän chieán ñaãm maùu suoát trong lòch söû Trung Quoác. Tröôùc coâng nguyeân taïi vuøng naøy ñaõ xaûy ra cuoäc Haùn Sôû tranh huøng, cuoái cuøng Haïng Vuõ thua, töï töû taïi Cai Haï treân bôø Döông Töû. Tröôùc ñoù, Ngoâ Phuø Sai cuõng bò Vieät vöông Caâu Tieãn tieâu dieät nôi ñaây. Ñaàu theá kyû naøy, ñaây cuõng laø nôi Nhaät vaø caùc nöôùc phöông taây xaâu xeù Trung Quoác. Vaø, laøm sao khaùc ñöôïc, cuõng chính ñaây laø nôi phaùt sinh caùc cuoäc caùch maïng vuõ baõo taïi ñaát nöôùc meânh moâng naøy. Toâi ñeán Hoaøng sôn, hoa ñaøo treân ñænh Ñaøo hoa phong vaãn nôû traéng trinh nguyeân nhö ngaøy trôøi ñaát môùi môû hoäi. Taát caû, nhöõng gì hö caáu hay coù thöïc, ñaõ chìm trong lòch söû. Maàu nhieäm thay, thôøi gian. |
|
|
| Döôùi chaân Haèng
sôn toâi khoâng theå khoâng nhôù
ñeán moät ngöôøi con gaùi teân
goïi laø Nghi Laâm. Ñoù phaûi laø
moät thieáu nöõ töôi ñeïp,
hoaït baùt, ñaày nhöïa soáng,
ham hoaït ñoäng. Theá nhöng ñoàng
thôøi, naøng laø moät tieåu ni coâ
vôùi haïnh nguyeän nghieâm tuùc maø
cuoäc ñôøi maõi maõi gaén
lieàn nôi cöûa Phaät. Nhöõng cuoäc
ñaáu tranh long trôøi lôõ ñaát
trong Tieáu Ngaïo Giang Hoà ñöa ñaåy
naøng xuoáng nuùi haønh hieäp, nhöng
cöù moãi laàn phaïm chuùt lôõ
laàm, naøng laïi thaàm caàu mong boà-taùt
tha toäi.
Vôùi tuoåi taùc vaø voõ coâng non keùm, Nghi Laâm "haønh hieäp" khoâng hieäu quaû laém, naøng chæ coù moät vai troø raát phuï thuoäc. Naøng chæ "noåi" trong söï hoaït baùt ñaày thoâng minh cuûa mình vaø cuõng vôùi taám loøng yeâu cuoäc soáng ñoù, naøng caûm thaáy gaàn guûi töï nhieân vôùi Leänh Hoà Xung, moät chaøng trai deã yeâu. Theo ñaø caâu chuyeän, Kim Dung saùng taïo ra caû caûnh Leänh Hoà Xung phaûi mieãn cöôõng laøm caû tröôûng moân phaùi Nga Mi cuûa Haèng sôn, daãn ñaàu caû moät ñaùm nöõ ñeä töû trong ñoù coù Nghi Laâm. Hay thay caùi chính taø ñan cheùo laãn loän, moät keû bò truïc xuaát ra khoûi Hoa sôn vì "theo taø boû chính" maø laõnh ñaïo Haèng sôn, caùc vò ni sö Haèng sôn daùm phaù chaáp ñeå goïi moät chaøng trai ham röôïu cheø veà nuùi ñeå ñieàu ñoäng ñeä töû. Trong khung caûnh ñoù moät tình caûm naåy nôû trong loøng Nghi Laâm maø naøng khoâng bieát goïi teân. Nghi Laâm khoâng bieát goïi noù laø tình yeâu, thöù tình caûm maø naøng thaáy theå hieän baèng söï quyeán luyeán Leänh Hoà ñaïi ca. Naøng khoâng tìm caùch keàm cheá noù nhö caùc vò sö tröôûng cuûa naøng mong ñôïi, vì ñoái vôùi naøng, tình caûm ñoù chöa coù gì laø toäi loãi. Caùc vò sö tæ cuûa naøng giaø giaën hôn, bieát ñoù laø tình yeâu vaø tìm caùch ngaên caûn moät caùch nheï nhaøng, ñaày töø bi nhö boà-taùt cuûa hoï. Deã thöông bieát bao, moái tình nheï nhaøng naøy cuûa taùc phaåm, noù xuyeân suoát ñeán cuoái caâu chuyeän ñeå Nghi Laâm roát cuoäc trôû thaønh moät ngöôøi chuû choát, haï thuû caû Nhaïc Baát Quaàn. Ñaùng thöông thay cho naøng, naøng seõ aân haän suoát ñôøi vì haønh ñoäng maø ngöôøi nhö Nghi Laâm seõ cho laø voâ ñaïo ñoù. Vaø khoâng ai roõ sau khi caâu chuyeän chaám döùt, caùc vò sö nöõ trôû veà nuùi tu haønh tuïng nieäm, laøm sao Nghi Laâm queân ñöôïc loøng "quyeán luyeán" cuûa mình. Lieäu sau ñoù naøng bieát ñoù laø tình yeâu hay khoâng, ñoù laø ñieàu ngöôøi ñoïc truyeän töï traû lôøi. Ñeán Haèng sôn, tieác thay toâi khoâng coøn thaáy moät tieåu ni coâ naøo caû. Ñi nhieàu nôi thaêm nhieàu töï vieän taïi Trung Quoác ngaøy nay, toâi cuõng khoâng thaáy moät vò sö nöõ naøo, chöù ñöøng noùi tôùi ni coâ vai mang kieám ñi haønh hieäp. Taïi nhieàu chuøa toâi nghe noùi ñeán coù sö nöõ nhöng hình nhö chuùng toâi khoâng ñöôïc thaêm vieáng. Haún hình aûnh sö nöõ Phaät giaùo ñaõ bieán maát khoûi xaõ hoäi Trung Quoác ngaøy nay. Theá nhöng taïi Baéc Kinh, toâi gaëp moät chuyeän laï. Toâi ñöôïc ñi xem opera, tuoàng "Truyeän naøng Lyù ngö" taïi Nhaø haùt lôùn ôû Baéc Kinh, caùch quaûng tröôøng Thieân An moân khoâng xa. Tuoàng keå coù chaøng thö sinh noï, gia ñình neà neáp. Luùc nhoû chaøng ñaõ ñöôïc ñính hoân vôùi con gaùi cuûa moät oâng quan. Veà sau cha meï cheát sôùm, gia ñình sa suùt, chaøng thö sinh ngaøy caøng ngheøo, gia ñình oâng quan noï toû veû xa laùnh chaøng. Chaøng thö sinh buoàn baõ khoâng thieát gì ñeán vieäc hoïc haønh, ngaøy ñeâm thôû vaén than daøi. Ngaøy noï coâ tieåu thö con oâng quan ñeán thaêm thö sinh, baøy toû vaãn yeâu thöông chaøng, nhöng taïi cha meï naøng sinh loøng reû ruùng, chöù naøng vaãn quyeát moät loøng chung thuûy vôùi chaøng. Chaøng thö sinh heát söùc phaán khôûi, chaêm chæ hoïc haønh. Chaøng coù ngôø ñaâu ngöôøi con gaùi ñoù laø moät naøng Lyù ngö soáng trong hoà, tu luyeän laâu naêm, bieát ñöôïc hoaøn caûnh cuûa chaøng, bieán hieän thaønh tieåu thö noï ñeán khuyeân nhuû ñeå chaøng yeân taâm duøi maøi kinh söû. Ngaøy noï ñeán hoäi hoa ñaêng, ñoâi trai taøi gaùi saéc ñi hoäi, khoâng ngôø gaëp naøng tieåu thö thaät ! Chaøng thö sinh laáy laøm kyø thaáy hai ngöôøi gioáng nhau nhö heät maø ngöôøi naøo cuõng töï xöng laø tieåu thö caû. OÂng quan noï ñöôïc vôøi ñeán ñeå phaân bieät ai laø con gaùi mình, theá nhöng khoâng sao bieát ñöôïc caû, vì naøng Lyù ngö coù thaàn thoâng ñaõ bieát heát moïi chuyeän rieâng tö cuûa naøng tieåu thö. Naøng Lyù ngö ñaõ lôõ hieän hình tieåu thö, naøng phaûi laøm cho troùt vai troø, nhöng coøn theâm moät ñieàu thuù vò, ñoù laø naøng ñaõ lôõ yeâu chaøng thö sinh maát roài. OÂng quan noï khoâng bieát laøm sao neân ñem caû hai naøng ñeán Bao Coâng nhôø phaân xöû. Naøng Lyù ngö coù moät oâng anh soáng taïi thuûy cung, thaàn thoâng xuaát chuùng. OÂng anh naøy lieàn bieán mình thaønh Bao Coâng ñeå tìm caùch beânh vöïc cho coâ em gaùi. Thuù vò thay khi thaáy hai Bao Coâng vaø hai tieåu thö gioáng heät nhau treân saân khaáu trong söï hoang mang hoaûng hoát cuûa oâng quan noï vaø chaøng thö sinh toát soá. Cuoái cuøng Bao Coâng thaät môùi duøng caùi keá muoân ñôøi laø ñem thö sinh voâ toäi ra ñaùnh ñoøn tröøng trò ñeå xem phaûn öùng cuûa hai naøng tieåu thö, qua ñoù maø bieát ai thaät ai giaû. Cuõng luïy vì tình maø naøng Lyù ngö loä baûn chaát chæ laø con caù cheùp tu luyeän ngaøn naêm. May maén thay cho naøng, chaøng thö sinh khoâng cheâ naøng maø ñem loøng yeâu thöông, theo veà ñeán thuûy cung. Töôûng nhö vaäy laø oån, ai ngôø ñaây laø moät chuyeän sai ñaïo lyù, ngöôøi khoâng theå chung soáng vôùi suùc sinh ! Vaø ngöôøi thi haønh ñaïo lyù ñoù laø töôùng nhaø trôøi Döông Tieãn. Döông Tieãn ñem quaân ñeán thuûy cung baét Lyù ngö. Ngôø ñaâu Lyù ngö cuõng nhö chaøng thö sinh yeáu ñuoái nhaát ñònh ñaùnh laïi, thaø cheát chöù khoâng chòu xa nhau. Cuoái cuøng Lyù ngö ñaùnh khoâng laïi Döông Tieãn, naøng caàu cöùu Phaät Baø Quan AÂm. Boà-taùt Quan AÂm hieän ra, cho naøng löïa choïn, neáu laø vì tình yeâu thì ñöôïc bieán thaønh ngöôøi, chung soáng vôùi thö sinh nhöng phaûi maát coâng phu tu luyeän, maát tuoåi thoï maáy ngaøn naêm. Naøng Lyù ngö thöa: "Neáu khoâng coù tình yeâu thì soáng ngaøn naêm phoûng coù ích gì". Xuùc ñoäng thay lôøi noùi cuûa naøng. Sau ñoù naøng chòu cho Döông Tieãn ruùt ba caùi vaûy thaàn, chuùng laø hieän thaân cuûa keát quaû tu luyeän ngaøn naêm cuûa mình vaø veà soáng laøm ngöôøi vôùi cuoäc ñôøi daân giaõ. Trong boùng toái, toâi thaàm laëng caûm nhaän caâu chuyeän, nhaän ra loøng mình nhieàu caûm khaùi veà opera cuûa Baéc Kinh noåi tieáng toaøn theá giôùi maø ta taïm goïi laø "haùt boä". Hay thay, giaûi phaùp coù tình coù lyù ñaày töø bi, ñaày tính ngöôøi cuûa Quan AÂm. Lieàu lónh thay, Lyù ngö, daùm boû coâng phu tu luyeän ngaøn naêm ñeå laøm kieáp nhaân sinh nhieàu ruûi ro, ñaày traéc trôû; boû thaàn thoâng ñeå laøm con ngöôøi yeáu ñuoái vaø baát löïc tröôùc moïi hoaøn caûnh. Taát caû nhöõng hy sinh ñoù chæ ñeå laøm theo tieáng goïi cuûa traùi tim. Vaø laï luøng thay, giöõa Baéc Kinh maø coù nhöõng vôû tuoàng coù tính pheâ phaùn xaõ hoäi vaø ñaày tính taâm linh toân giaùo, trong ñoù Bao Coâng thaät vaø giaû ñaáu tranh vôùi nhau tröôùc maét ngöôøi daân, trong ñoù hình aûnh cuûa Nam Haûi Quan AÂm ñöôïc trình baøy heát söùc traân troïng vaø cuoái cuøng giaûi phaùp cuûa Ngaøi ñeà ra laø chung quyeát, troïn veïn cho con ngöôøi. Nghi Laâm vaø naøng Lyù ngö ñeàu laø nhöõng hình töôïng tuyeät ñeïp ñeå taû tình yeâu trai gaùi, moät khía caïnh öu vieät cuûa vaên hoùa ngheä thuaät Trung Quoác. Hai caâu chuyeän khaùc nhau xa veà keát cuïc nhöng gioáng nhau ôû choã hai naøng ñeàu xaû thaân, khoâng tieác maïng soáng mình. Nhöõng ñieàu ñoù laøm rung ñoäng ñeán taâm can ngöôøi ñoïc ngöôøi xem. Nhöõng moái tình nheï nhaøng nhö cuûa Nghi Laâm, maõnh lieät nhö cuûa Lyù ngö ñeàu coù moät nguoàn goác chung laø tính ngöôøi. Vì theá chuùng ñöôïc theå hieän khaép nôi, coù theå naèm trong moät boä tröôøng thieân tieåu thuyeát cuûa Kim Dung, cuõng coù theå ôû trong moät tích tuoàng ñaày maøu saéc vaø tieáng thanh la naõo baït cuûa opera Baéc Kinh. |
|
|
| Naêm 67 sau coâng nguyeân,
Ca-dieáp Ma-ñaèng vaø Truùc Phaùp
Lan gaëp Haùn Minh Ñeá vaø sau ñoù
nhö ta ñaõ bieát, Baïch maõ töï
laø chuøa ñaàu tieân ñöôïc
xaây döïng. Nhaø vua ngöôøi Haùn
coøn hoûi hai vò Phaïm taêng: "Phaùp
Phaät chæ löu truyeàn ôû Thieân
truùc, sao khoâng thaáy giaûng giaûi taïi
Trung nguyeân". Hai vò ñaùp: "Coù chöù,
ngaøy nay coù vò Boà-taùt Vaên-thuø
ñang giaûng phaùp taïi Thanh Löông
sôn".
Thanh Löông sôn cuõng
laø ñòa danh ñöôïc nhaéc
tôùi trong Kinh Hoa Nghieâm, phaåm Boà-taùt
truï xöù: "Vuøng Ñoâng Baéc [2]
Thanh Löông sôn laø teân khaùc cuûa Nguõ Ñaøi sôn, naèm taïi tænh Sôn Taây, Trung Quoác. Vì nhöõng leõ treân maø töø xöa tôùi nay, Nguõ Ñaøi sôn ñöôïc xem laø truù xöù, laø ñaïo tröôøng cuûa Vaên-thuø Sö-lôïi. Theo truyeàn thuyeát, Boà-taùt Vaên-thuø laø ngöôøi cuøng vôùi A-nan keát taäp boä kinh Hoa Nghieâm, sau ñoù trao cho Long Vöông caát giöõ roài Long Vöông môùi trao cho luaän sö Long Thuï ñeå phoå bieán. Vì theá maø Kinh Hoa Nghieâm raát gaàn guûi vôùi Vaên-thuø vaø Nguõ Ñaøi sôn laø nôi caùc vò toå cuûa toâng Hoa Nghieâm tu hoïc. Vaên-thuø Sö-lôïi laø vò Boà-taùt ñöôïc goïi laø vò "ñaïi trí". Ngaøi laø moät vò coå Phaät nhöng ñoùng vai troø Boà-taùt ñeå giaùo hoùa, nhieàu vò thaønh Phaät laø cuõng nhôø Ngaøi. "Vaên-thuø Sö-lôïi vaãn thöôøng laøm meï cuûa voâ löôïng chö Phaät. Ngaøi luoân laøm thaày cuûa voâ löôïng Boà-taùt. Ngaøi giaùo hoùa voâ löôïng chuùng sinh…Ngaøi truï trong trí hueä thaâm saâu, thaáy bieát ñöôïc taát caû caùc phaùp ñuùng nhö thaät, Ngaøi thoâng ñaït thaáu suoát taát caû caûnh giôùi giaûi thoaùt" [4] . Ñoù laø lôøi cuûa Di-laëc noùi vôùi Thieän Taøi vaø khuyeân Thieän Taøi neân ñi gaëp Vaên-thuø Sö-lôïi. Taïi sao Thieän Taøi phaûi tìm ñeán gaëp Vaên-thuø ? "Vì töø tröôùc ñeán nay, moïi thieän tri thöùc maø oâng gaëp ñeå roài ñöôïc nghe haønh boà-taùt, ñeå vaøo ñöôïc cöûa giaûi thoaùt, ñeå ñöôïc ñaày ñuû ñaïi nguyeän, ñeàu do thaàn löïc cuûa Vaên-thuø Sö-lôïi" [5] . Toâi töø Ñaïi Ñoàng, xuoáng phía nam, ñeán Nguõ Ñaøi sôn ñaûnh leã Vaên-thuø. Nguõ Ñaøi sôn laø moät raëng nuùi caùch Thaùi Nguyeân, thuû phuû tænh Sôn Taây khoaûng 200km. Ñaây laø moät raëng nuùi vôùi naêm "ñaøi" maø ñænh phía Baéc, Baéc ñaøi, cao ñeán 3058m. Töø thôøi Haùn Minh Ñeá ôû ñaây ñaõ coù moät töï vieän thôø Vaên-thuø, veà sau nôi ñaây coù haøng traêm ñeàn chuøa, baûo thaùp. Ngaøy nay treân nuùi coù 54 ñeàn chuøa, naèm raûi raùc khaép raëng nuùi. Sau khi ñi qua nhieàu con ñeøo hieåm ngheøo, xe ñeán Ñaøi Hoaøi traán, ñoù laø thò traán naèm giöõa loøng Nguõ Ñaøi sôn vaø cuõng laø nôi ñi boä leo leân nhieàu töï vieän chuû yeáu cuûa nuùi. Toâi ñeán Ñaøi Hoaøi traán buoåi tröa nhöng trôøi maùt laïnh, ôû ñaây coù ñoä cao 1435m. Ñöôøng ñeøo daãn ñeán Ñaøi Hoaøi tuy raát toát nhöng heát söùc vaéng xe, coù ai ngôø ñeán ñaây môùi thaáy ñaây laø moät thò traán taáp naäp toaøn caû khaùch haønh höông tham baùi. Ñöôøng ñeán Nguõ Ñaøi sôn raát khoù khaên vaø cuõng nhôø theá maø caùc töï vieän ôû ñaây thoaùt khoûi söï taøn phaù trong thôøi caùch maïng vaên hoùa. Töø laøng Ñaøi Hoaøi ta coù theå ñi boä leân phía baéc ñeå ñeán Hieån Thoâng töï. Ñaây laø ngoâi chuøa coå nhaát cuûa Nguõ Ñaøi, ñöôïc kieán laäp trong theá kyû thöù nhaát sau coâng nguyeân. Theo thôøi gian Hieån Thoâng Töï ñöôïc môû roäng ñeå ngaøy nay coù 7 töï vieän naèm treân moät truïc vaø nhieàu ñeàn naèm xung quanh. Toång dieän tích cuûa Hieån Thoâng töï leân ñeán 80.000 m2. Hieån Thoâng töï laø nôi maø Thanh Löông Tröøng Quaùn thôøi nhaø Ñöôøng, toå thöù tö cuûa toâng Hoa Nghieâm truï trì vaø dòch, chuù giaûi kinh Hoa Nghieâm. Taïi ñaây coù caâu ñoái noùi veà Phaùp thaân vaø Vaên-thuø:
Phaùp thaân voâ khöù
voâ lai, truï tòch oai nghi baát ñoäng,
(Phaùp thaân khoâng ñi
khoâng ñeán, vöõng yeân oai nghi
khoâng ñoäng,
Phía baéc cuûa Hieån thoâng ñieän laø Boà-taùt ñænh, theo truyeàn thuyeát töø thôøi Baéc Nguïy (386-534), ñoù chính laø truù xöù cuûa Vaên-thuø. Toâi leo 108 baäc thang ñeå leân Vaên-thuø ñænh, loøng xuùc ñoäng vaø caùm ôn cô duyeân voâ danh naøo ñaõ cho mình caùi dòp ngaøn naêm moät thuôû naøy. Nhöõng baäc thang naøy chính laø nôi maø haøng ngaøn naêm nay, keå töø ñaàu coâng nguyeân tôùi nay, haøng vaïn ngöôøi ñaõ ñeán ñaây ñeå ñaûnh leã Vaên-thuø, töø caùc nhaø vua ñeán caùc haøng thöù daân, töø caùc thieàn sö ñeán caùc cö só, töø vò ñaïi laït-ma ñeán caùc tieåu taêng sa di. Ngöôøi ta keå raèng, ñeán Nguõ Ñaøi sôn, ai coù loøng tin töôûng thì theá naøo cuõng seõ gaëp Vaên-thuø trong moät daïng hình naøo ñoù. Toâi coøn nhôù, trong taùc phaåm Sö töû tuyeát bôøm xanh [6] , mình coù bieân dòch caâu chuyeän cuûa moät vò laït-ma teân laø Yahden. Vò naøy maát saùu thaùng ñeå töø Taây Taïng ñeán Nguõ Ñaøi sôn chieâm baùi Vaên-thuø, treân ñöôøng ñi oâng heát loøng tuïng nieäm vaø thieàn ñònh lieân tuïc. Vaø cuoái cuøng oâng ñöôïc "leo leân 108 baäc thang" ñeå ñeán Boà-taùt ñænh. OÂng vöøa leân gaàn ñeán ñænh thì gaëp moät ngöôøi aên xin cuït chaân, ngöôøi ñoù noùi vôùi oâng: "Huyeàn dieäu thay, caùi Moät trong thieân hình vaïn traïng". Yahden môû tuùi xaùch, laáy moät ít tieàn cho keû aên xin thì ngöôøi ñoù noùi tieáp: "Huyeàn dieäu thay, caùi Moät trong thieân hình vaïn traïng vaø caùi thieân hình vaïn traïng cuûa caùi Moät. Thöù ít oûi naøy ta khoâng theøm laáy cuûa ngöôi. Ta ñoøi ngöôi caû traùi tim!". Yahden vöøa bieát keû ñoù laø ai thì ngöôøi ñoù ñaõ bieán maát. Yahden môû maét thaät lôùn nhìn quanh vaø nhaûy nhö bay leân nhöõng baäc cuoái vaø chæ coøn nghe chuoâng chuøa ñaùnh 108 tieáng. Toâi leân ñeán Boà-taùt ñænh, chæ nghe tieáng chuoâng vang ra töø Vaên-thuø ñieän xaây treân ñoù. Treân Boà-taùt ñænh naøy vua Caøn Long ñôøi Thanh ñaõ cho döïng moät taám bia ñaù cao 6m, vôùi thuû buùt cuûa oâng vieát boán vaên töï: Haùn, Maõn Chaâu, Moâng coå vaø Taây Taïng, ca tuïng trí hueä cuûa Vaên-thuø. Caùch ñoù khoaûng 1km, ta tìm thaáy Thuø Töôïng töï, trong ñoù laø böùc töôïng noåi tieáng cuûa Vaên-thuø cao 9m, ngoài treân löng sö töû. Chuøa naøy ñöôïc kieán laäp trong ñôøi Ñöôøng, nhöng bò hö hoaïi vaø ñöôïc xaây döïng laïi naêm 1487. Yahden ñöôïc Vaên-thuø "tuøy cô öùng hieän", ñöôïc Ngaøi ñoïc laïi cho nghe yeáu nghóa cuûa Kinh Hoa Nghieâm. Ñeán ñaïo tröôøng cuûa Vaên-thuø, toâi laáy laïi kinh Hoa Nghieâm ra ñoïc, xem Ngaøi noùi gì vôùi Thieän Taøi, khi Thieän Taøi vaâng lôøi Di-laëc ñi tìm Ngaøi. "Laønh thay, laønh thay! Naøy thieän nam töû, neáu lìa khoûi loøng tin thì taâm seõ yeáu keùm, seõ lo aâu tieác nuoái, neân coâng haønh khoâng troøn ñuû, seõ thoái thaát tinh caàn, maø chæ baùm tröôùc vaøo moät thieän caên. Vôùi chuùt ít coâng ñöùc aáy seõ cho ñoù laø ñuû, theá neân seõ khoâng phaùt khôûi ñöôïc haønh nguyeän, seõ khoâng ñöôïc thieän tri thöùc nhieáp thoï, khoâng ñöôïc chö Nhö Lai öùc nieäm, seõ khoâng bieát ñöôïc Phaùp tính (…giaûng Phaùp tính), Phaùp moân (…giaûng Phaùp moân), coâng haønh (…giaûng coâng haønh), caûnh giôùi (…giaûng caûnh giôùi), seõ khoâng theå naøo bieát heát, bieát nhieàu, bieát ñeán taän cuøng, bieát roõ, höôùng nhaäp vaøo giaûi thoaùt, cuõng nhö phaân bieät, chöùng bieát vaø chöùng ñaéc giaûi thoaùt. Moïi ñieàu aáy seõ khoâng sao coù ñöôïc" [7] . Ñeán ñaây thì
toâi hieåu. Vò ñaïi trí Vaên-thuø
maø cuõng cho raèng phaûi coù "loøng
tin" môùi phaùt khôûi ñöôïc
haïnh nguyeän vaø trí hueä. Chuùng
ta thöôøng deã cho raèng duøng trí
laø coù theå hieåu ñöôïc
phaùp, thaäm chí trí hueä öu vieät
hôn loøng tin. Theá nhöng trí naøo
hieåu ñöôïc "caùi Moät trong thieân
hình vaïn traïng vaø caùi thieân hình
vaïn traïng cuûa caùi Moät" ? Trí naøo
naém baét ñöôïc caùi nghòch
lyù ñoù ? Tö duy logic thoâng thöôøng
cuûa chuùng ta khoâng theå hieåu Kinh Hoa
Nghieâm, ñoù laø ñieàu toâi
daùm keát luaän. Ñoù cuõng laø
lyù do sau khi Phaät thaønh ñaïo Ngaøi
giaûng kinh Hoa Nghieâm trong 21 ngaøy nhöng khoâng
ai hieåu caû, chæ tröø caùc baäc
ñaïi boà-taùt. Tö töôûng Hoa Nghieâm noùi veà Chaân Nhö tuyeät ñoái, trong ñoù khoâng coøn boùng daùng cuûa söï phaân bieät nhò nguyeân nöõa. Coøn tö duy logic cuûa chuùng ta laáy nhò nguyeân, laáy ta-ngöôøi laøm cô sôû, noù khoâng theå vöôn leân, vôùi tôùi möùc ñoä tuyeät ñoái. Nhö theá phaûi chaêng khoâng ai coù theå hieåu Hoa Nghieâm ? Vaên-thuø chæ cho ta moät caùch, ñoù laø duøng loøng tin maø "phaùt khôûi haønh nguyeän". Laï thay, Vaên-thuø maø cuõng caàn loøng tin! Laáy haønh nguyeän thaät lôùn, "phaùt taâm bao la khoâng cuøng, khôûi taâm voâ ngaïi lìa boû taát caû caùc coõi, rôøi xa taát caû caùc chaáp" [8] . Vì thaân bieán theo taâm neân vôùi taâm "bao la khoâng cuøng" ñoù haønh giaû seõ coù thaân voâ löôïng, sieâu vieät leân ta-ngöôøi, boû tính caù theå vaø tröïc nhaän Chaân nhö tuyeät ñoái hieän leân trong "Moät trong thieân hình vaïn traïng vaø caùi thieân hình vaïn traïng cuûa caùi Moät". Vôùi caùch ñoù Thieän Taøi ñaõ sieâu vieät taâm thaân mình, hieåu ngoä taát caû caùc phaùp maø chuùng ta thaáy laø maâu thuaãn khoâng sao hieåu ñöôïc vaø ñaõ theå nhaäp vaøo haïnh lôùn maø kinh saùch goïi laø theå nhaäp vaøo ñaïo tröôøng cuûa Phoå Hieàn Boà-taùt. Vaên-thuø laø vò ñaïi trí vì Ngaøi laø keû chæ ñöôøng tu hoïc cho chuùng sinh. Nhöng muoán coù trí thì phaûi duøng loøng tin maø phaùt taâm hoïc taäp, ñoù laø baøi toâi hoïc ñöôïc hoâm nay. Vì vaäy maø coù caâu "Ta ñoøi ngöôi caû traùi tim". Ngaøy tröôùc khi bieân dòch chuyeän Yahden naøy, toâi chæ nhôù caâu "Huyeàn dieäu thay, caùi Moät trong thieân hình vaïn traïng vaø caùi thieân hình vaïn traïng cuûa caùi Moät", coøn "traùi tim" toâi cho laø phuï. Baây giôø toâi hieåu, "traùi tim" laø tieân quyeát, "neáu lìa khoûi loøng tin thì taâm seõ yeáu keùm", khoâng coù traùi tim roäng lôùn thì khoâng theå hieåu ñöôïc Vaên-thuø. Coøn Phoå Hieàn laø vò "ñaïi haïnh", vì nguyeän löïc cho haønh ñoäng (haïnh) cuûa Ngaøi laø roäng lôùn voâ bieân, cuõng phaûi cuøng haønh ñoäng nhö Ngaøi môùi hieåu ñöôïc ñaïi trí cuûa Vaên-thuø. Toâi chæ laø ngöôøi hoïc troø nhoû, duøng trí logic thoâng thöôøng maø ñoaùn moø veà caùc ñieàu naèm ngoaøi suy luaän. Trí hueä vaø haïnh nguyeän cuûa caùc vò boà-taùt quaù to taùt, quaù xa vôøi ñoái vôùi toâi, theá nhöng toâi cuõng seõ ñeán ñaïo tröôøng Phoå Hieàn ñeå ñaûnh leã Ngaøi. Ñaïo tröôøng ñoù naèm treân ñænh Nga Mi sôn, tænh Töù Xuyeân. |
|
|
| Toâi ñeán Töù
Xuyeân, loøng boài hoài. Tænh Töù
Xuyeân laø tænh ñoâng daân cuûa
Trung Quoác, ngaøy nay khoaûng 120 trieäu daân,
coù dieän tích hôn nöûa trieäu
caây soá vuoâng. Veà daân soá cuõng
nhö dieän tích, Töù Xuyeân lôùn
gaáp röôõi nöôùc Vieät
Nam. Tænh Töù Xuyeân coù ñòa
theá raát hieåm trôû, coù hình
loøng chaûo, boán phía nuùi non bao boïc.
Phía nam laø cao nguyeân Vaân Nam, phía
ñoâng baéc tieáp giaùp vôùi
Thieåm Taây vôùi caùc daõy nuùi
cao treân 2500m, phía ñoâng laø raëng
Vu sôn, phía taây laø Thanh Haûi, Taây
Taïng. Töù Xuyeân ngaøy xöa laø
moät vuøng bieân cöông cuûa Trung Quoác,
ñôøi soáng khoâ caèn, ñeán
theá kyû thöù tö tröôùc
coâng nguyeân môùi ñöôïc
ngöôøi Haùn ñeán khai khaån,
thöôøng ñöôïc meänh danh
laø "bieân ñòa haï tieän".
Theá nhöng Töù Xuyeân laø moät vuøng ñaát ñöôïc nhieàu ngöôøi yeâu meán do ngaøy xöa noù chính laø nöôùc Thuïc cuûa Löu Bò, Quan Coâng, Tröông Phi, cuûa Khoång Minh Gia Caùt Löôïng. Nhö ta ñaõ bieát ñaàu coâng nguyeân (naêm 67) coù moät nhaø vua teân laø Haùn Minh Ñeá laø ngöôøi ñaàu tieân cho truyeàn baù ñaïo Phaät. Ñoù laø thôøi Haäu Haùn, coù khi ñöôïc goïi laø Ñoâng Haùn. Sau ñoù gaàn 200 naêm, con chaùu cuûa Minh Ñeá teân laø Hieán Ñeá leân ngoâi, bò Ñoång Traùc vaø Taøo Thaùo chuyeân quyeàn laán hieáp. Trong giôùi toân thaát nhaø Haäu Haùn coù moät ngöôøi teân laø Löu Bò [9] , chæ laøm ngheà deät chieáu, ñoùng deùp, ñau loøng vì cô nghieäp nhaø Haùn, môùi keát nghóa cuøng Quan Coâng, Tröông Phi daáy quaân, phoø vua giuùp nöôùc. Môùi ñaàu cô nghieäp khoâng ñi tôùi ñaâu nhöng veà sau Löu Bò gaëp moät kyø nhaân, ñoù laø Khoång Minh Gia Caùt Löôïng [10] . Khoång Minh giuùp Löu Bò chieám ñöôïc ñaát Thuïc, nay laø tænh Töù Xuyeân, ñoùng ñoâ ôû Thaønh Ñoâ [11] , nay laø thuû phuû cuûa Töù Xuyeân. Nhôø taøi thao löôïc cuûa Khoång Minh maø nöôùc Thuïc môû roäng veà phía ñoâng, chieám ñöôïc Kinh Chaâu, naèm treân soâng Döông Töû, nay coù teân laø Sa Thò. Ngöôøi traán thuû Kinh Chaâu laø Quan Coâng. Coøn Taøo Thaùo [12] bò nhieàu ngöôøi gheùt vì tính "ña nghi" nhöng thaät ra laø moät nhaân vaät xuaát saéc. OÂng laø ngöôøi thao löôïc, gioûi caû vaên laãn voõ. OÂng giöõ ñaát Trung Nguyeân, goïi laø nöôùc Nguïy, khi ñoù Löu Bò ñaõ chieám ñaát Thuïc, Toân Quyeàn döïng nöôùc Ngoâ. Luùc Taøo Thaùo cheát roài, con laø Taøo Phi leân thay môùi pheá boû Hieán Ñeá vaø chính thöùc xöng ñeá, hieäu laø Vaên Ñeá, khai sinh nhaø Nguïy. Ñoù thôøi Tam Quoác noåi tieáng (220-280). Ba nöôùc naøy chia Trung Quoác ra theá chaân vaïc, ñoù laø ba vuøng ñaát to lôùn. Nöôùc Nguïy naèm phía Baéc, xung quanh soâng Hoaøng Haø; nöôùc Thuïc phía Taây, döïa löng vaøo Taây Vöïc vaø cao nguyeân Hy-maõ; nöôùc Ngoâ phía ñoâng ôû Giang Nam. Ba vuøng ñaát naøy töï noù laø ba nöôùc cöïc lôùn, neáu ta nhôù laïi thôøi Chieán quoác, Trung Quoác coù haøng traêm nöôùc. Toâi nhôù laïi caùc vöông quoác AÁn Ñoä, töông ñoái nhoû hôn nhieàu nhöng hoï soáng hoøa hoaõn vôùi nhau. Theá nhöng ngöôøi Trung Quoác coù oùc thoáng nhaát quoác gia töø thôøi nhaø Taàn, hoï ñaõ quen nghó ñeán moät nöôùc Trung Quoác meânh moâng töø baéc xuoáng nam, töø ñoâng sang taây. Ba nöôùc Nguïy, Thuïc vaø Ngoâ vì theá maø ñaùnh nhau lieân mieân, khi chieán khi hoøa vaø ñeå laïi cho haäu theá taùc phaåm Tam quoác chí baát huû. Tieác thay lòch söû khoâng ñuùng nhö mong öôùc cuûa ngöôøi ñoïc ñôøi sau. Löu Bò, Khoång Minh baïi traän, nöôùc Thuïc maát. Löu Bò thaát baïi haún cuõng coù soá trôøi nhö Khoång Minh ñaõ noùi, nhöng oâng ñaõ khoâng nghe lôøi Khoång Minh, phaïm sai laàm cuoái cuøng cuûa ñôøi mình vaø laø sai laàm quan troïng nhaát. Chieán löôïc cuûa Khoång Minh laø khoâng ñaùnh nöôùc Ngoâ, lieân hieäp vôùi nöôùc naøy maø ñaùnh nöôùc Nguïy. Löu Bò cuõng bieát theá nhöng khi Quan Coâng bò nöôùc Ngoâ saùt haïi taïi Kinh Chaâu thì Löu Bò queân moïi tính toaùn chieán löôïc, keùo quaân ñi doïc Tröôøng Giang veà ñaùnh nöôùc Ngoâ, baùo thuø cho ngöôøi em keát nghóa. Thaát baïi, oâng ruùt lui veà thaønh Baïch Ñeá [13] treân soâng Tröôøng Giang vaø cheát taïi ñoù. Toâi leo leân Baïch Ñeá thaønh, loøng ñaày xuùc ñoäng. OÂi, taïi ngoïn nuùi vaéng veû naøy maø ñaõ töøng dieãn ra caûnh caû Löu Bò cheát, giao con cho Khoång Minh ñeå roài nöôùc Thuïc ñi vaøo dieät vong thaät chaêng. Baïch Ñeá thaønh naèm treân nuùi cao, nhìn xuoáng doøng Tröôøng Giang, ngaøy nay ngöôøi ta coù theå ñi boä hoaëc xe caùp leân ñænh. Thaønh naøy ñöôïc Coâng Toân Thuaät xaây naêm 25 sau coâng nguyeân, oâng laø ngöôøi xöng ñeá ôû Thuïc (25-36) thôøi Vöông Maõng cöôùp ngoâi nhaø Taây Haùn. Truyeàn thuyeát keå raèng oâng thaáy treân nuùi ñoù, töø moät caùi gieáng thoaùt ra khoùi coù daïng nhö moät con roàng traéng vaø nhaân ñoù maø oâng xöng laø "Baïch ñeá". Ngaøy nay gieáng vaãn coøn, treân mieäng gieáng coù döïng hình moät con roàng. Toâi tìm tôùi cung Vónh An laø nôi Löu Bò cheát. Xuùc ñoäng bieát bao khi thaáy taïi choán naøy caûnh dieãn taû laïi Löu Bò naèm treân giöôøng beänh, giao laïi cô nghieäp vaø con trai Löu Thieän cho Khoång Minh. Quaàn thaàn ñöùng nghieâm trang ngaäm nguøi xung quanh, trong ñoù coù ñaïi töôùng Trieäu Vaân. Hai ngöôøi anh huøng kia laø Quan Coâng thì ñaõ bò haïi vaø Tröông Phi ñaõ bò aùm saùt tröôùc ñoù hai naêm. Caûnh naøy ñöôïc ghi laïi baèng hình töôïng coù kích thöôùc nhö ngöôøi thaät, voâ cuøng sinh ñoäng. Ñaùng caûm khaùi thay ñöôïc thaép moät neùn höông ngay choã 18 theá kyû tröôùc ñaõ coù moät nhaø vua ñaõ töø traàn, ngöôøi ñöôïc bao theá heä Trung Quoác ñeán ngaøy nay vaãn coøn thôø cuùng. Lyù Baïch coù baøi thô Haù Giang Laêng khi taï töø Baïch ñeá thaønh: Trieâu töø Baïch Ñeá
thaùi vaân gian
Sôùm rôøi Baïch
ñeá raïng taàng maây
Töø tay Löu Bò, Khoång Minh tieáp nhaän cô ñoà vaø Löu Thieän. Nhöng Löu Thieän chæ laø keû baát taøi, coøn Khoång Minh khoâng coøn töôùng gioûi. OÂng ñaõ saùu laàn ñem quaân ñi ñaùnh nöôùc Nguïy, cuoái cuøng söùc quaù suy nhöôïc, Khoång Minh maát ngay trong traïi thoï 54 tuoåi. Ñoù laø naêm 234, con ngöôøi möu löôïc, thoâng thieân vaên ñòa lyù ñoù cuõng khoâng traùnh khoûi soá meänh. Ñi ñöôøng daøi môùi thaáy ngaøy xöa Tam quoác phaûi laø moät thôøi kyø kòch chieán tieâu hao söùc löïc cuûa caû ba nöôùc, töø quaân vöông ñeán binh só. Chæ keå Thaønh Ñoâ ñeán Baïch Ñeá thaønh laø ñaõ 600km, ñöôøng boä laãn ñöôøng soâng, tính ñeán Kinh Chaâu laø theâm 300km nöõa. Töø Baïch Ñeá thaønh haõy ñi ngöôïc doøng Döông Töû ñeå veà Thaønh Ñoâ, ñoù phaûi laø ñöôøng ngaøy xöa ngöôøi ta ñöa thi haøi Löu Bò veà choân caát. Ñi khoaûng 50km Löu Bò seõ chaøo töø giaõ Tröông Phi, ñoù laø choã ngöôøi em keát nghóa naøy bò haïi, ngaøy nay coøn ñeàn thôø treân beán soâng. Sau ñoù coù leõ ñaùm ma cuûa Löu Bò seõ ñeán Truøng Khaùnh vaø töø ñoù ñi ñöôøng boä veà Thaønh Ñoâ. Toâi ñeán Thaønh Ñoâ, ngaøy xöa laø kinh ñoâ nöôùc Thuïc, ngaøy nay laø thuû phuû Töù Xuyeân. Taïi ñaây khaùch khoâng theå khoâng tham quan ñeàn Vuõ Haàu. Vuõ Haàu laø teân daønh cho Khoång Minh nhöng ñeàn naøy chính laø nôi thôø caû Khoång Minh laãn ba anh em Löu Bò, Quan Coâng, Tröông Phi. Thaät laø moät ngoâi ñeàn xöùng ñaùng vôùi nhöõng coâng trình xaây döïng heát söùc nghieâm trang, nhöõng böùc töôïng cöïc kyø sinh ñoäng. Ñaùng chuù yù nhaát laø böùc töôïng cuûa Löu Bò vaø Khoång Minh baèng ñaát maï vaøng, moãi töôïng cao khoaûng 3m. Ñaùng quí nhaát laø moät bia ñaù cao 3,7m truyeàn laïi töø ñôøi nhaø Ñöôøng. Taû höõu doïc theo caùc ñieän thôø laø 28 böùc töôïng cuûa caùc coâng thaàn nhaø Thuïc, coâng traïng cuûa caùc vò ñoù ñöôïc ghi laïi treân caùc bia ñaù. Phía taây cuûa caùc ngoâi ñeàn laø moät goø ñaát cao khoaûng 12m, chu vi khoaûng 180m, treân ñoù caây coái moïc nhö röøng. Ñoù chính laø laêng moä cuûa Löu Bò vaø hai baø hoaøng haäu cuûa oâng. Toâi ñi suoát moät voøng goø, nhöng khoâng tìm ra cöûa vaøo, coù leõ ñoù chính laø ñieàu phaûi giöõ bí maät trong 18 theá kyû tröôùc. Treân goø tieáng chim hoùt vang leân trong tieáng gioù thoåi qua caùc caønh caây, hoàn thieâng Löu Bò haún ñaõ tìm ra söï bình an.
Taïi nöôùc Nguïy thì vieân töôùng taøi choáng laïi ñöôïc Khoång Minh laø Tö Maõ Y Ù. Veà sau Nguïy dieät ñöôïc nöôùc Thuïc naêm 265 nhöng ngai vaøng laïi bò chaùu cuûa Tö Maõ Y Ù laø Tö Maõ Vieâm cöôùp, bieán thaønh nhaø Taán. Tö Maõ Vieâm laø tay kieät xuaát, keùo quaân dieät luoân nöôùc Ngoâ naêm 280, thoáng nhaát sôn haø, ñôøi sau goïi laø Taây Taán. Treân nöôùc Trung Quoác thoáng nhaát meânh moâng ngaøy nay, trong ñoù Töù Xuyeân khoâng coøn laø bieân ñòa nöõa maø gaàn nhö naèm giöõa trung taâm, toâi thaàm nghó ngaøy xöa duø ai thaéng ai thì coù leõ baây giôø cuõng theá naøy thoâi. Keû thaéng ngöôøi baïi ngaøy nay ñeàu chæ laø nhöõng naém xöông taøn muïc. Theá nhöng ñieàu löu danh vôùi söû xanh laø loøng trung lieät maø noåi baät nhaát laø Gia Caùt Löôïng, Quan Coâng, Tröông Phi. Löu Bò maát, Löu Thieän baát taøi maø Khoång Minh khoâng coù chuùt tô haøo vöông töôùc, ñuùng laø loøng "Cuùc cung taän tuïy, töû nhi haäu dó" (heát loøng heát söùc, ñeán cheát môùi thoâi) nhö trong baøi Tieàn xuaát sö bieåu cuûa oâng. Coøn Löu Bò Quan Coâng Tröông Phi, ñieån hình keát nghóa ñoù ñaõ trôû thaønh bieåu töôïng nhaân nghóa cuûa xaõ hoäi Trung Quoác. Trong traän ñoà ñaãm maùu Tam quoác daøi 60 naêm, keû chieán thaéng cuoái cuøng laø Tö Maõ Vieâm nhöng khoâng ai thôø oâng caû maø ngöôïc laïi ôû ñaâu cuõng coù baøn thôø ba ngöôøi anh em keát nghóa. Ñieàu laøm loøng ngöôøi, baát cöù ôû thôøi ñaïi naøo, xaõ hoäi naøo, toân thôø khaâm phuïc khoâng phaûi laø cô ñoà söï nghieäp maø laø phaåm chaát cuûa con ngöôøi, ñoù laø ñieàu toâi roõ ra hôn bao giôø heát. |
Trong
ñeàn Vuõ Haàu coøn coù moät
toøa xaây döïng raát ñaùng
löu yù môùi ñöôïc môû
cöûa naêm 1984, ñoù laø nhaø
trieãn laõm lòch söû cuûa thôøi
Tam quoác. Khaùch vaøo ñoù seõ
ñöôïc xem moïi chi tieát cuûa
nhöõng cuoäc chieán long trôøi lôõ
ñaát cuûa thôøi ñaïi naøy
cuõng nhö nhöõng daáu tích coøn
laïi cuûa ñôøi soáng vaên hoùa,
xaõ hoäi vaø ngheä thuaät cuûa ngöôøi
daân hoài ñoù cuûa caû ba nöôùc
Thuïc, Ngoâ, Nguïy.
| [1] -
[2] - "Ñoâng Baéc" vì döïa treân vò trí cuûa Xaù-veä taïi AÁn Ñoä, ñoù laø nôi Phaät giaûng kinh Hoa Nghieâm [3] - Trích Töø Ñieån Phaät Hoïc Haùn Vieät, Chuû bieân Kim Cöông Töû, Haø Noäi 1994 [4] - Trích Kinh Hoa Nghieâm, phaåm Nhaäp Phaùp giôùi, Vieät dòch cuûa Thích Nhaát Chaân [5] - Kinh ñaõ daãn [6] - Sö töû tuyeát bôøm xanh, Nhaø xuaát baûn Thaønh phoá Hoà Chí Minh 1999 [7 ] - Trích Kinh Hoa Nghieâm, phaåm Nhaäp phaùp giôùi, Vieät dòch cuûa Thích Nhaát Chaân [8 ] - Kinh ñaõ daãn [9 ] - Sinh naêm 161, maát naêm 222 [10] - Sinh naêm 181, maát naêm 234 [11] - Chengdu [12] - Sinh naêm 155, maát naêm 220 [13] - Baidicheng [14] - Baûn dòch cuûa Leâ Nguyeãn Löu, saùch ñaõ daãn |
[ Trôû Veà ]